Trước đề xuất từ Bộ Công an về việc bỏ thủ tục công chứng, xác định tình trạng hôn nhân trong các giao dịch mua bán đất, phương tiện giao thông. Nhiều người đã bày tỏ quan điểm hoàn toàn đồng ý.
Cụ thể, dự thảo quy định việc không yêu cầu nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, không bắt buộc công chứng hợp đồng và không cần xuất trình bản sao giấy tờ cá nhân nếu đã có đầy đủ dữ liệu định danh, xác thực trong các cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành. Khi thực hiện các giao dịch này, cá nhân có nhu cầu và cơ quan nhà nước sẽ dựa vào các dữ liệu đã được thu thập, số hóa, chuẩn hóa, xác thực và lưu trữ trên các hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia để trích xuất, đối chiếu. Các nguồn dữ liệu gồm:
-
Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do Bộ Công an quản lý (để xác minh nhân thân, tình trạng hôn nhân, nơi cư trú, số định danh cá nhân của công dân); Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử do Bộ Tư pháp quản lý (dữ liệu đăng ký kết hôn, ly hôn, khai sinh, khai tử, xác nhận tình trạng hôn nhân);
-
Cơ sở dữ liệu đất đai do Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý (dữ liệu quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất); Cơ sở dữ liệu về đăng ký, quản lý xe cơ giới, xe máy chuyên dùng do Bộ Công an quản lý (thông tin đăng ký xe, chủ sở hữu phương tiện); VNeID và các nền tảng xác thực điện tử mức độ cao, đảm bảo tính chính xác, hợp pháp và không thể giả mạo thông tin.
Với giao dịch mua bán tặng cho đất, Bộ Công an đề xuất các bước thực hiện, hoàn toàn trực tuyến với các như sau:
-
Bên mua và bên bán đăng nhập vào Công dịch vụ công quốc gia để khai báo thông tin hợp đồng và yêu cầu đăng ký biến động đất đai;
-
Xác thực danh tính qua VNeID mức 2 để hệ thống tự động đối chiếu và kiểm tra 03 loại thông tin: nhân thân người thực hiện giao dịch; Tình trạng hôn nhân và quyền sử dụng đất hợp pháp;
-
Hệ thống cung cấp mẫu hợp đồng điện tử có thể ký số hoặc in ra để công dân ký trực tiếp tại bộ phận tiếp nhận;
-
Cơ quan đăng ký đất đai tiếp nhận hồ sơ; Kết quả được trả trực tuyến hoặc trực tiếp theo lựa chọn của người dân.
Với giao dịch mua bán tặng cho phương tiện giao thông được thực hiện tương tự như quy định với mua bán tặng cho đất. Hợp đồng và hồ sơ giao dịch, nhật ký xử lý đều được lưu trữ dưới dạng điện tử trong hệ thống của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, phục vụ công tác kiểm tra, thanh tra, giải quyết tranh chấp hoặc xử lý vi phạm. Các hợp đồng giao dịch được ký điện tử có giá trị pháp lý tương đương hợp đồng có công chứng, chứng thực.
Theo Bộ Công an, việc bỏ thủ tục công chứng, xác định tình trạng hôn nhân và xuất trình bản sao giấy tờ cá nhân trong các giao dịch mua bán đất, phương tiện giao thông sẽ áp dụng theo lộ trình gồm 4 giai đoạn: Chuẩn bị - thí điểm - nhân rộng toàn quốc - tổng kết, hoàn thiện pháp luật. Bước đầu, quy định này chỉ áp dụng khi đã có dữ liệu số hóa, xác thực, đồng bộ và được pháp luật thừa nhận, không làm thay đổi bản chất quyền, nghĩa vụ của công dân; không làm giảm tính an toàn pháp lý của giao dịch dân sự. Những trường hợp chưa đồng bộ vẫn tiếp tục thực hiện như quy định hiện hành.
Ngoài ra, Bộ Công an cũng đề xuất các hướng xử lý trong trường hợp dữ liệu chưa đầy đủ, chưa xác thực. Cụ thể, nếu hệ thống dữ liệu chưa cập nhật tình trạng hôn nhân hoặc quyền sở hữu tài sản, cơ quan tiếp nhận có thể yêu cầu người dân bổ sung giấy tờ có liên quan. Cán bộ thực hiện thủ tục cũng có thể hướng dẫn người dân thực hiện cập nhật dữ liệu hộ tịch, định danh hoặc xác thực VNeID mức 2 theo quy định để sử dụng quy trình rút gọn trong các lần giao dịch tiếp theo.
Theo báo Thanh niên, trước đề xuất bỏ thủ tục công chứng, xác định tình trạng hôn nhân nhiều bạn đọc đã bày sự đồng tình, trong đó có anh Nguyễn Văn Thắng cho rằng: "Tình trạng hôn nhân đã được tích hợp trong VNeID rồi. Bên mua chỉ cần yêu cầu bên bán cho xem dữ liệu là rõ. Chẳng lẽ dữ liệu trong VNeID không có tác dụng sao?".
Bạn đọc Nguyễn Rôn bình luận: "Bỏ giấy xác nhận độc thân là đúng. Như chị tôi ly hôn lâu rồi, nay mua nhà muốn làm giấy tờ lên phường thì bảo phải xác nhận độc thân, trong khi làm thủ tục đã có kèm theo giấy tờ ly hôn".
