Vị tướng lẫy lừng khai sinh ra đất Sài Gòn, mở mang Lục tỉnh, tên được đặt cho nhiều con đường ở VN

Theo Cổng thông tin điện tử TP.HCM, vùng đất này do một vị tướng nổi tiếng khai phá nên. Ông chính là Nguyễn Hữu Cảnh. Năm 1698, theo lệnh của Chúa Nguyễn, Thống soái Nguyễn Hữu Cảnh được phong làm Kinh lược sứ đã vào phương Nam khai phá. Về sau, Sài Gòn – TP.HCM cũng lấy cột mốc này làm năm “khai sinh” của mình.

Sử cũ chép lại, năm đó vùng đất phía Nam vốn là của Thủy Chân Lạp nhưng dân cư thưa thớt, hoang vu. Nguyễn Hữu Cảnh cùng đội quân của mình đi đến đâu khai phá đến đó, để lại sự hiện diện của người Việt. Ông còn thay mặt chính quyền Chúa Nguyễn cắt đặt đơn vị hành chính, lập ra phủ Gia Định với hai huyện Phước Long (xứ Đồng Nai, có dinh Trấn Biên) và Tân Bình (xứ Sài Gòn, từ sông Sài Gòn đến sông Vàm Cỏ, có dinh Phiên Trấn).

Trong “Đại Nam liệt truyện” có nói về sự nghiệp cầm binh của Nguyễn Hữu Cảnh như sau: Từ nhỏ ông đã theo cha ra trận, được phong làm Cai cơ. Năm 1692, Nguyễn Hữu Cảnh dẹp loạn vua Bà Tranh của Chiêm Thành, lấn cướp cả vùng Diên Ninh (nay là Diên Khánh thuộc Khánh Hòa). Ông còn bắt bà Tranh về nước rồi đổi nước đó thành trấn Thuận Thành. Đến năm 1699, Nguyễn Hữu Cảnh cầm quân dẹp loạn khi Chân Lạp làm phản.

Với những đóng góp to lớn của mình, Nguyễn Hữu Cảnh được đời sau nể trọng, đúc kết cuộc đời lừng lẫy của ông qua câu đối:

Dẹp Chiêm Thành sắp đặt Cao Man, làm tướng làm thần vinh sống thác,

Dâng Ngũ Quảng mở mang Lục tỉnh, dày công dày đức tạc non sông.

Nguyễn Hữu Cảnh qua đời vào ngày 16/5/1700 (có nơi chép là ngày 10/5). Hàng n ăm,c ứ vào ngày này người dân vùng Tây Nam Bộ lại làm lễ giỗ cho ông. Sau khi mất, vị danh tướng được truy tặng Đặc Tấn Chưởng Dinh Tráng Hoàn hầu, thụy là Trung Cần.

Hiện nay, nhiều vùng đất ở Nam Bộ lập đình, đền thờ Nguyễn Hữu Cảnh, có thể kể đến như Châu Đốc, Long Xuyên, Biên Hòa… Tại thành phố Hồ Chí Minh có đường Nguyễn Hữu Cảnh nằm ở quận Bình Thạnh.  Ngoài ra, một số trường học ở vùng Nam Bộ cũng được mang tên ông.