Từ Phú Mỹ Hưng, Thủ Thiêm đến Cần Giờ: Hành trình dịch chuyển trung tâm và cú nhảy vọt hạ tầng của TP.HCM
Ba thập kỷ qua, TP.HCM không ngừng mở rộng không gian phát triển dọc theo các trục hạ tầng chiến lược, hình thành nên những trung tâm đô thị mới. Từ phía Nam với Phú Mỹ Hưng đến phía Đông với Thủ Thiêm, mỗi cây cầu, tuyến đường trọng điểm đều mở lối cho dòng vốn, dòng cư dân và hoạt động kinh tế sôi động. Giờ đây, Cần Giờ đang bước vào giai đoạn bứt phá mới, với cơ hội lớn để trở thành vùng mở rộng tiếp theo trong bản đồ phát triển của siêu đô thị lớn nhất cả nước.
Thập niên vàng son thứ ba của hạ tầng TP.HCM: Trung tâm tăng trưởng mới gọi tên Cần Giờ
Ba thập niên qua, hành trình phát triển của TP.HCM là câu chuyện về những bước chuyển trục đô thị gắn liền với sự bứt phá của hạ tầng chiến lược. Từ Phú Mỹ Hưng - biểu tượng của đô thị kiểu mẫu phía Nam thập niên 1990, đến Thủ Thiêm - trung tâm tài chính mới bên bờ Đông những năm 2010, và nay, Cần Giờ đang nổi lên như một điểm sáng, nơi những công trình hạ tầng thế kỷ được kỳ vọng tạo nên cú hích đưa khu vực ven biển phía Đông Nam trở thành cực tăng trưởng mới.
Bản đồ trung tâm TP.HCM dịch chuyển cùng hạ tầng
Lịch sử phát triển của TP.HCM ghi nhận sự chuyển dịch không ngừng của các trung tâm đô thị. Bản sắc đô thị và nền kinh tế của thành phố từng chỉ xoay quanh quận 1 cũ - nơi các trung tâm chính trị, hành chính, thương mại, văn hóa cùng hội tụ. Công cuộc Đổi mới năm 1986 là cột mốc tạo đà cho nền kinh tế TP.HCM cất cánh, đồng thời thúc đẩy sự hình thành các trung tâm đô thị mới gắn liền với quá trình mở rộng hạ tầng.
Thập niên 90 của thế kỷ trước, hàng loạt dự án hạ tầng chiến lược, như đại lộ Nguyễn Văn Linh, cầu Kênh Tẻ, cầu Phú Mỹ… đã biến đổi sâu sắc diện mạo khu Nam. Cùng với đó, sự xuất hiện của khu đô thị Phú Mỹ Hưng đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quá trình phát triển không gian đô thị thành phố. Với quy hoạch đồng bộ, Phú Mỹ Hưng đặt những viên gạch đầu tiên cho chuẩn mực sống mới của đô thị hiện đại, thúc đẩy những bước chân đầu tiên rời trung tâm cũ.
Những năm 2010 đánh dấu bước tiến lớn trên hành trình tái cấu trúc không gian đô thị và mở rộng vùng lõi phát triển của TP.HCM. Hàng loạt công trình hạ tầng trọng điểm, như cầu Thủ Thiêm, hầm vượt sông Sài Gòn và tuyến metro số 1 được xây dựng, kéo trục phát triển đô thị dịch chuyển từ Nam sang Đông. Khu Đông với tâm điểm Thủ Thiêm vươn mình trở thành biểu tượng tài chính - thương mại mới mang tầm quốc tế.
Tiến trình phát triển trong 30 năm qua là minh chứng sinh động cho thấy mối quan hệ hữu cơ giữa hạ tầng giao thông và quá trình mở rộng không gian đô thị. Mỗi cây cầu, tuyến đường hay dự án metro mới đều trở thành “đòn bẩy” kích hoạt dòng vốn và kiến tạo nên những trung tâm mới, mở ra một giai đoạn phát triển thịnh vượng hơn.
Cần Giờ - Đột phá hạ tầng lớn nhất lịch sử, đích đến tiếp theo của chu kỳ dịch chuyển
Cần Giờ đang viết tiếp chương mới cho hành trình phát triển của đầu tàu kinh tế cả nước khi sở hữu thế mạnh hạ tầng hiếm có, gồm hàng không, đường sắt, đường thủy, đường bộ và cảng biển. Bộ ngũ tỷ đô này sẽ đánh thức tiềm năng vốn “ngủ quên” lâu nay của “viên ngọc xanh” và định hình một cực tăng trưởng mới đầy rực rỡ.
“Cần Giờ sẽ không đơn độc mà trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi đô thị - du lịch biển liên hoàn. Khi hệ thống giao thông, cảng biển và đô thị kết nối trơn tru, người dân, du khách và nhà đầu tư đều được hưởng lợi”, TSKH, KTS Ngô Viết Nam Sơn nhận định.
Theo đó, vào tháng 3 vừa qua, Vingroup đề xuất triển khai tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao dài 48,5 km, kết nối khu Phú Mỹ Hưng với Cần Giờ, tốc độ thiết kế 350 km/h. Khi hoàn thiện vào năm 2028, hạ tầng này sẽ giúp rút ngắn thời gian di chuyển từ trung tâm thành phố hiện hữu tới Cần Giờ chỉ còn 12 phút.
Bên cạnh đó, cầu Cần Giờ với tổng vốn đầu tư gần 11.000 tỷ đồng đang được TP.HCM đẩy nhanh tiến độ, hứa hẹn mở toang cánh cửa kết nối khu vực ven biển. Cùng với đó, thay vì phụ thuộc vào phà Bình Khánh như trước, nút giao cao tốc Bến Lức - Long Thành - đường Rừng Sác, dự kiến khởi công năm 2026 với vốn đầu tư khoảng 3.000 tỷ đồng, sẽ tạo tuyến lưu thông trực tiếp từ miền Tây và Đông Nam Bộ đến Cần Giờ qua Vành đai 3, cao tốc và đường Rừng Sác.
Đặc biệt, trong tương lai, khi tuyến đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu mà Vingroup đề xuất triển khai thành hiện thực, hành trình giữa hai vùng biển năng động này sẽ được rút ngắn đáng kể. Công trình không chỉ mở ra trục kết nối chiến lược mà còn trở thành “mắt xích vàng” trong mạng lưới hạ tầng tỷ đô, đưa Cần Giờ vươn lên vị thế trung tâm, đón trọn mọi dòng chảy sôi động của hàng hóa, dịch vụ, du lịch và đầu tư khắp miền Nam.
Một thực tế đáng chú ý là quy mô đầu tư cho hạ tầng tại Cần Giờ đang vượt trội so với Phú Mỹ Hưng và Thủ Thiêm ở giai đoạn khởi điểm. Những năm 1990, Phú Mỹ Hưng đón dòng vốn hàng tỷ USD, trong đó, đại lộ Nguyễn Văn Linh có mức đầu tư khoảng 100 triệu USD. Khu Đông - Thủ Thiêm cả giai đoạn 2012- 2020 được rót hơn 250.000 tỷ đồng vốn cho hạ tầng.
Trong khi đó, Cần Giờ đang đón dòng vốn hàng chục tỷ USD ngay từ những bước đi đầu tiên. Dòng vốn này không chỉ phát triển hạ tầng giao thông mà còn kiến tạo đô thị, dịch vụ, du lịch và logistics hiện đại. Trong đó, Vinhomes Green Paradise - siêu đô thị ESG++ đầu tiên tại Việt Nam sẽ đóng vai trò “hạt nhân tăng trưởng”, hình thành trung tâm kinh tế, dịch vụ, giải trí, nghỉ dưỡng hàng đầu khu vực, định hình chuẩn mực phát triển bền vững cho toàn vùng.
Nếu Phú Mỹ Hưng được xem là “đô thị kiểu mẫu” mở đường cho quá trình đô thị hóa hiện đại, Thủ Thiêm là “đô thị tài chính” biểu tượng cho khát vọng vươn tầm khu vực của TP.HCM, thì Cần Giờ với Vinhomes Green Paradise được định vị là “đô thị sinh thái và kinh tế biển mang chuẩn toàn cầu”. Đây không chỉ là sự dịch chuyển trung tâm đô thị, mà còn là sự nâng cấp mô hình tăng trưởng lên tầm quốc tế, nơi hạ tầng, kinh tế và thiên nhiên cùng hòa quyện để kiến tạo một cực phát triển đầy tiềm năng cho TP.HCM trong kỷ nguyên mới.
