27 quốc gia châu Âu lên kế hoạch cấm vận khí đốt của Nga, quyết trừng phạt Nga đến cùng sau xung đột Ukraine
Liên minh châu Âu sẽ công bố kế hoạch nhằm cấm vận các hợp đồng khí đốt mới của Nga vào cuối năm nay và loại bỏ dần các hợp đồng hiện có với Moscow vào cuối năm 2027. Liệu Nga có ‘gặp họa’ khi bị cấm vận?
EU đã đặt ra mục tiêu không ràng buộc là chấm dứt nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga vào năm 2027 sau cuộc tấn công toàn diện của Moscow vào Ukraine năm 2022.
3 quan chức của EU cho biết kế hoạch của Ủy ban EU bao gồm cam kết đề xuất vào tháng 6 lệnh cấm các hợp đồng nhập khẩu khí đốt mới của Nga và các hợp đồng giao ngay vào cuối năm 2025. Các kế hoạch bí mật này cũng sẽ đưa ra đề xuất pháp lý nhằm cấm nhập khẩu khí đốt và khí đốt tự nhiên hóa lỏng của Nga theo các hợp đồng hiện có vào cuối năm 2027. Kế hoạch này có thể thay đổi cho đến khi công bố chính thức.
Các đề xuất pháp lý này cần có sự chấp thuận của Nghị viện châu Âu và sự ủng hộ của đa số các nước EU.
Một góc nhìn cho thấy Nhà máy xử lý khí Amur của Gazprom gần thị trấn Svobodny ở Vùng Amur, Nga ngày 13 tháng 9 năm 2023. Sputnik/Artem Geodakyan/Pool
EU đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với than và dầu vận chuyển bằng đường biển của Nga, nhưng không áp dụng đối với khí đốt do sự phản đối của Slovakia và Hungary, những nước nhận nguồn cung cấp đường ống của Nga và cho rằng việc chuyển sang các nhà cung cấp khác sẽ làm tăng giá năng lượng. Các lệnh trừng phạt cần có sự chấp thuận nhất trí của tất cả 27 quốc gia EU.
Khoảng 19% lượng khí đốt của châu Âu vẫn đến từ Nga, thông qua đường ống TurkStream và các chuyến hàng khí đốt tự nhiên hóa lỏng. Con số này thấp hơn nhiều so với mức cung cấp khoảng 40% của Nga trước năm 2022. Nhưng người mua châu Âu vẫn có hợp đồng "trả tiền hoặc nhận hàng" với Gazprom, theo đó những bên từ chối giao khí đốt phải trả tiền cho phần lớn khối lượng đã ký hợp đồng. Ủy ban đã đánh giá các lựa chọn pháp lý để cho phép các công ty châu Âu phá vỡ các hợp đồng khí đốt hiện có của Nga mà không phải đối mặt với các hình phạt tài chính.
Các quan chức EU không nêu rõ kế hoạch dự định thực hiện điều này như thế nào. Các luật sư cho biết sẽ rất khó để viện dẫn "bất khả kháng" để hủy bỏ các thỏa thuận này và người mua có thể phải đối mặt với hình phạt hoặc trọng tài nếu làm như vậy.
Biểu đồ cho thấy các nhà cung cấp khí đốt tự nhiên cho Liên minh châu Âu vào năm 2024.
Trong nỗ lực cắt đứt mối quan hệ năng lượng kéo dài hàng thập kỷ với Nga, Ủy ban châu Âu đã ra tín hiệu sẵn sàng mua thêm LNG của Hoa Kỳ, một bước đi mà Tổng thống Donald Trump yêu cầu từ châu Âu như một cách để thu hẹp thặng dư thương mại với Hoa Kỳ.
Ủy ban cũng quan ngại về giá năng lượng và cho biết bất kỳ biện pháp nào nhằm hạn chế nhập khẩu năng lượng của Nga đều phải gây tổn hại cho Moscow nhiều hơn EU và phải tính đến tác động đến chi phí nhiên liệu.
Hoa Kỳ đang thúc đẩy Nga ký kết thỏa thuận hòa bình với Ukraine. Nếu đạt được, thỏa thuận này có thể mở lại cánh cửa cho năng lượng Nga và nới lỏng các lệnh trừng phạt.
Ủy ban Châu Âu ban đầu có kế hoạch công bố lộ trình vào tháng 3, nhưng đã trì hoãn một phần do sự không chắc chắn xung quanh những diễn biến này.
