Ông Zelensky tuyên bố sẽ lập tức chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine nếu Moscow thực hiện 1 việc?
Ngay sát thời điểm diễn ra cuộc gặp ‘lịch sử’ giữa ông Trump và ông Putin, Tổng thống Ukraine đã có tuyên bố gây chú ý về điều kiệm chấm dứt xung đột giữa hai nước.
Mới đây, trong một cuộc họp báo, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định Kiev sẽ không rút quân khỏi vùng Donbass (gồm Lugansk và Donetsk) như một điều kiện tiên quyết để thiết lập lệnh ngừng bắn hoàn toàn, đồng thời nêu rõ những điều kiện mà Ukraine coi là bắt buộc cho bất kỳ tiến trình đàm phán nào.
“Tôi sẽ không rút khỏi Donbass. Chúng tôi không thể làm điều này”, ông Zelensky tuyên bố, đồng thời cảnh báo rằng Nga có thể lợi dụng vùng Donbass như một “bàn đạp” để mở các hành động quân sự mới trong tương lai.
Theo ông, trong vài năm tới Moskva có thể mở rộng đường tiến công đến các tỉnh Zaporizhzhia và Dnipropetrovsk, thậm chí cả Kharkov. Tổng thống Ukraine nhấn mạnh việc “trao đổi lãnh thổ” là một vấn đề rất phức tạp và không thể tách rời khỏi các đảm bảo an ninh dành cho Ukraine.
Tổng thống Zelensky cũng rõ rằng ông “không có quyền” tự ý nhượng bộ lãnh thổ và khẳng định lập trường của Kiev: Trước tiên phải có ngừng bắn, sau đó mới tiến hành đàm phán về các vấn đề khác. Vấn đề lãnh thổ, theo ông, không thể được thảo luận nếu không có sự tham gia trực tiếp của Ukraine.
Bên cạnh đó, ông Zelensky cũng nêu tầm quan trọng của Liên minh châu Âu trong tiến trình hòa đàm, cho rằng “không ai ngoại trừ châu Âu đưa ra cho chúng tôi sự đảm bảo an ninh”. Ông thông báo một cuộc đối thoại dự kiến diễn ra giữa Mỹ, Ukraine và “toàn bộ châu Âu” vào ngày 13/8, diễn biến xảy ra trước cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến tại Alaska vào ngày 15/8.
Trước đó, lãnh đạo Ukraine từng nhiều lần bác bỏ ý tưởng nhượng bộ lãnh thổ. Vào ngày 10/8, Ngoại trưởng Ukraine Andrey Sibiga tuyên bố Kiev sẽ không chấp nhận nhượng bộ, đồng thời cảnh báo rằng mỗi lần nhượng bộ đều có thể dẫn tới nguy cơ xung đột gia tăng.
Ngày 9/8, Tổng thống Zelensky cũng từng phản đối việc nhượng bộ lãnh thổ, nhắc tới các khu vực mà Nga từng tuyên bố sáp nhập và cho rằng Moscow đang tìm cách đổi lệnh ngừng bắn lấy việc công nhận những vùng đất mà họ tuyên bố sáp nhập.
Quan hệ giữa đề xuất trao đổi lãnh thổ và tiến trình hòa bình được đẩy vào trung tâm chú ý sau phát ngôn của Tổng thống Trump ngày 8/8, khi ông nói rằng một thỏa thuận tiềm năng “có thể sẽ bao gồm một số trao đổi lãnh thổ”.
“Đây là vấn đề rất phức tạp. Nhưng chúng ta sẽ lấy lại một số lãnh thổ, và chúng ta sẽ hoán đổi một số khác. Sẽ có việc trao đổi lãnh thổ vì lợi ích của cả hai bên”, ông Trump phát biểu mà không nêu cụ thể vùng nào có thể bị trao đổi.
Cùng ngày, hãng tin Bloomberg dẫn các nguồn tin cho biết các quan chức Mỹ và Nga đang thảo luận về khả năng một thỏa thuận lãnh thổ nhằm mục đích chấm dứt xung đột, mở đường cho lệnh ngừng bắn và các cuộc đàm phán kỹ thuật hướng tới một giải pháp hòa bình cuối cùng.
Về thực địa, theo phần thông tin được nêu, Ukraine hiện kiểm soát phần phía bắc của các tỉnh Zaporizhzhia và Kherson, cùng một phần của tỉnh Donetsk. Trong khi đó, Nga đã tuyên bố sáp nhập bốn tỉnh gồm Lugansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhia.
Tuyên bố gần đây của lãnh đạo và quan chức Ukraine cho thấy Kiev kiên quyết đặt điều kiện an ninh và tính chủ quyền tại trung tâm mọi cuộc đàm phán, bác bỏ mọi phương án trao đổi lãnh thổ nếu không có đảm bảo rõ ràng và sự tham gia trực tiếp của Ukraine trong tiến trình.
