Từ nào trong Tiếng Việt vừa nặng, vừa nhẹ? Chỉ top 1% những người thông minh nhất trả lời được
Sự phong phú của Tiếng Việt luôn mang lại bất ngờ. Câu đố: ‘Từ nào trong Tiếng Việt vừa nặng, vừa nhẹ’ thoạt nghe rất vô lý nhưng đáp án lại rất đơn giản.
Tiếng Việt được đánh giá là một trong những ngôn ngữ giàu thanh điệu và khả năng biến hóa trong cách tạo nghĩa. Không chỉ đa dạng về từ vựng, ngữ pháp mà tiếng Việt còn sở hữu nhiều trò chơi chữ độc đáo, khiến người bản ngữ đôi khi cũng phải ngẫm nghĩ. Một trong những câu đố tiêu biểu thường được nhắc đến là: “Từ nào trong tiếng Việt vừa nặng, vừa nhẹ?”
Thoạt nghe, câu đố này có vẻ mâu thuẫn, thậm chí phi lý. “Nặng” và “nhẹ” vốn là hai khái niệm đối lập. Vì vậy, không ít người tỏ ra bối rối khi tìm câu trả lời. Tuy nhiên, đáp án lại rất gần gũi và đơn giản hơn nhiều so với suy đoán ban đầu. Từ được nhắc đến chính là: “nhẹ”.
Sự thú vị của đáp án nằm ở cách vận dụng thanh điệu tiếng Việt. Trong sáu thanh điệu, thanh nặng là thanh có âm phát ra trầm, ngắn, hướng xuống cuối giọng. Từ “nhẹ” tuy mang nghĩa chỉ trạng thái không nặng, nhưng lại được cấu tạo bằng chính dấu nặng. Như vậy, xét về mặt ngôn ngữ, từ này vừa biểu thị nghĩa “nhẹ”, vừa chứa yếu tố “nặng” trong cách phát âm và cấu tạo âm tiết.
Theo Từ điển tiếng Việt của Hoàng Phê (NXB Đà Nẵng, 2006), “nhẹ” được định nghĩa là “có trọng lượng nhỏ, không nặng”. Trong khi đó, về mặt thanh điệu, dấu nặng lại tạo cảm nhận âm thanh trầm, “nặng” hơn so với các thanh khác. Chính sự gặp gỡ giữa hai lớp nghĩa – nghĩa từ vựng và nghĩa thanh điệu – đã tạo nên một đáp án độc đáo cho câu đố.
