Phụ huynh ‘bị phạt tới 10 triệu đồng’ nếu ép con học quá sức: Quy định mới khiến nhiều gia đình giật mình
Từ ngày 15/12/2025, Nghị định 282/2025 của Chính phủ sẽ chính thức có hiệu lực, quy định mức phạt từ 5 - 10 triệu đồng đối với hành vi ép con học quá sức. Quy định này đang khiến nhiều bậc cha mẹ bất ngờ.
Nghị định 282/2025/NĐ-CP - Phụ huynh bị phạt 5 - 10 triệu đồng nếu ép con học quá sức
Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, các hành vi bạo lực học đường trong gia đình như cô lập, gây áp lực tâm lý, kỳ thị giới tính, hay ép con học quá sức đều có thể bị xử phạt hành chính từ 5 đến 10 triệu đồng. Đây là bước tiến mới trong việc bảo vệ quyền trẻ em, đồng thời nhấn mạnh trách nhiệm của phụ huynh trong việc nuôi dạy con.
Cụ thể, điều 40 của nghị định nêu rõ: người vi phạm nếu cưỡng ép thành viên gia đình học tập quá sức, ngăn cản quyền tự do cá nhân, hoặc gây áp lực tinh thần có thể bị xử phạt ở mức cao nhất 10 triệu đồng.
Hành vi “phạt ép con học” không chỉ là chuyện nội bộ trong gia đình mà được coi là dạng bạo lực tinh thần, để lại hậu quả lâu dài cho trẻ. Quy định này được kỳ vọng sẽ thay đổi nhận thức của nhiều phụ huynh vốn xem việc “ép học” là thể hiện tình thương.
Luật sư Lê Trung Phát, Giám đốc Hãng luật Lê Trung Phát (TP.HCM), cho rằng truyền thống hiếu học là nét văn hóa tốt đẹp, nhưng khi bị đẩy quá xa sẽ phản tác dụng. “Nhiều phụ huynh đang vô tình lấy danh nghĩa vì con để biến con mình thành nạn nhân của áp lực học tập. Khi ép con học quá sức, cha mẹ không chỉ gây tổn hại về thể chất mà còn bào mòn tinh thần của con trẻ,” ông Phát nói.
Thực tế, tình trạng bạo lực học đường trong gia đình ngày càng phổ biến dưới hình thức “ép học”. Hình ảnh những đứa trẻ vừa ăn cơm vừa làm bài, hoặc ngủ gật trên bàn học đã không còn xa lạ. Áp lực điểm số, thành tích khiến không ít em rơi vào trạng thái căng thẳng, trầm cảm, thậm chí tìm đến hành động tiêu cực để “giải thoát”.
Luật sư Phát nhấn mạnh: “Phụ huynh cần hiểu rằng giáo dục hiện nay hướng đến phát triển năng lực, lấy học sinh làm trung tâm. Nếu cứ đặt gánh nặng thành tích lên vai con, cha mẹ không chỉ vi phạm đạo đức mà còn có nguy cơ bị phạt theo Nghị định 282/2025.”
Khi quan tâm trở thành áp lực - đâu là ranh giới?
Từ lâu, nhiều bậc cha mẹ Việt Nam quan niệm rằng “thương con thì phải ép con học”. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, tình yêu thương sai cách dễ biến thành ép buộc, gây tổn thương tâm lý. Trẻ bị ép học quá sức thường rơi vào trạng thái mệt mỏi, sợ hãi, mất động lực học tập.
Luật sư Lê Trung Phát cho rằng, việc xác định “ép con học quá sức” không nằm ở số giờ học cụ thể mà phụ thuộc vào thể trạng, tâm lý và nhu cầu học tập của trẻ. “Nếu cha mẹ bắt con học liên tục, không cho nghỉ ngơi, hoặc ép học những môn trẻ không yêu thích, đó chính là hành vi ép buộc,” ông phân tích.
Để tránh rơi vào vi phạm, phụ huynh cần lắng nghe con, cùng con lên kế hoạch học tập hợp lý, thay vì áp đặt. “Cha mẹ có thể định hướng, hỗ trợ thiết bị học tập, tạo không gian yên tĩnh, nhưng tuyệt đối không nên lấy thành tích làm thước đo giá trị của con mình,” luật sư khuyến nghị.
Khi gặp dấu hiệu học tập quá tải, trẻ cần được trao đổi với giáo viên chủ nhiệm, chuyên viên tâm lý hoặc người thân tin cậy. Đây là cách giúp trẻ được bảo vệ, đồng thời giúp cha mẹ nhìn nhận lại hành vi của mình.
Điều đáng lưu ý, hành vi phạt ép con học quá sức không chỉ bị xử lý hành chính mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến mối quan hệ cha - mẹ - con về lâu dài. Khi trẻ lớn lên trong môi trường áp lực, khoảng cách tình cảm sẽ ngày càng xa, dẫn đến hệ lụy khó lường.
Các chuyên gia tâm lý cũng khẳng định, tình yêu thương thực sự không nằm ở việc con học giỏi đến đâu, mà ở chỗ cha mẹ biết lắng nghe, thấu hiểu và đồng hành.
Từ ngày 15/12/2025, quy định xử phạt ép con học quá sức chính thức có hiệu lực. Nhiều người kỳ vọng đây sẽ là bước ngoặt quan trọng trong việc chấm dứt tình trạng “học vì điểm số”, hướng đến môi trường giáo dục lành mạnh, hạnh phúc và nhân văn hơn cho trẻ em Việt Nam.
