Nghĩa vụ quân sự có giới hạn với người chuyển giới? Quy định pháp luật và quyền lợi ít ai biết
Nhiều người thắc mắc: người chuyển giới có được đăng ký nghĩa vụ quân sự hay không? Chuyên gia pháp luật khẳng định, hiện nay pháp luật Việt Nam không cấm người chuyển giới tham gia nghĩa vụ quân sự, đồng nghĩa họ có quyền dự tuyển và hưởng quyền lợi như công dân bình thường.
Ngày 26/10, buổi khám nghĩa vụ quân sự tại xã Kiến Minh, TP. Hải Phòng, trở thành tâm điểm chú ý khi xuất hiện anh N.H.H. (22 tuổi, nam theo giấy khai sinh), cùng người em sinh đôi. Điểm đặc biệt là anh H. xuất hiện với diện mạo nữ và mặc trang phục nữ giới, khiến cơ quan chức năng tạm đưa vào danh sách dự bị chờ hướng xử lý.
Qua sơ tuyển, anh H. cao 1,74 m, nặng 57 kg. Ban tổ chức thực hiện kiểm tra tổng quát về sức khỏe, chiều cao, cân nặng, thị lực nhưng không tiến hành khám nội khoa. Chỉ huy Ban Chỉ huy quân sự xã Kiến Minh cho biết, vì hình dáng bên ngoài khác với giới tính ghi trong giấy tờ, nên việc xử lý sẽ căn cứ ý kiến từ Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực.
Trường hợp của anh H. đặt ra câu hỏi lớn: người chuyển giới có quyền đăng ký nghĩa vụ quân sự không? Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Công ty Luật TGS (Hà Nội), giải thích: theo Điều 12 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015, đối tượng dự tuyển gồm công dân nam từ đủ 17 tuổi trở lên, và công dân nữ trong độ tuổi nếu có ngành nghề chuyên môn phù hợp yêu cầu của Quân đội.
Trong khi đó, Điều 13 nêu rõ các đối tượng không được đăng ký nghĩa vụ quân sự, gồm: người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đang chấp hành án tù, cải tạo không giam giữ, quản chế; người đang bị giáo dục tại cơ sở giáo dưỡng, cai nghiện bắt buộc; hoặc bị tước quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang. Đồng thời, Điều 14 quy định nhóm đối tượng được miễn nghĩa vụ gồm người khuyết tật, người mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh tâm thần hoặc bệnh mãn tính.
Ngoài ra, theo Điều 37 Bộ luật Dân sự 2015, cá nhân chuyển giới có quyền thay đổi hộ tịch và được công nhận quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã chuyển đổi. Như vậy, người chuyển giới không nằm trong nhóm bị cấm hay miễn nghĩa vụ quân sự, đồng nghĩa họ hoàn toàn có quyền lợi tham gia nghĩa vụ quân sự như mọi công dân khác.
Đối với nam chuyển giới chưa thay đổi hộ tịch, pháp luật vẫn xác nhận họ là giới tính nam, và họ sẽ thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ công dân theo quy định của pháp luật Việt Nam. Điều này khẳng định rằng mọi công dân, bất kể giới tính, đều có thể đăng ký nghĩa vụ quân sự nếu đáp ứng điều kiện luật định, đảm bảo tính công bằng và quyền lợi cho nhóm người chuyển giới trong xã hội.
