Tu chính án 25: Donald Trump bị phế truất, ghế tổng thống trao cho một cái tên không phải Joe Biden?

Theo tờ USA Today, nội các Mỹ đang tiến hành các cuộc họp để cân nhắc kích hoạt Tu chính án 25, qua đó phế truất ông Donald Trump khỏi vai trò lãnh đạo Nhà Trắng trước khi mãn nhiệm. Khi đó, người trở thành Tổng thống đời thứ 46 của nước Mỹ sẽ không phải là ông Joe Biden mà là một cái tên hoàn toàn khác.

Tu chính án 25 là gì?

Được Quốc hội Mỹ thông qua vào năm 1965, 2 năm trước khi chính thức được phê duyệt và đưa vào Hiến pháp (1967), Tu chính án 25 gồm có 4 phần:

• Phần 1: Tái khẳng định điều đã được quy định trong Hiến pháp Mỹ rằng, nếu Tổng thống phải rời bỏ nhiệm vụ của mình vì qua đời hay từ chức, Phó Tổng thống sẽ trở thành Tổng thống.
• Phần 2: Quy định về việc thay thế Phó Tổng thống khi vị trí này bị bỏ trống.
• Phần 3: Quy định khi nào và như thế nào thì một Tổng thống có thể tự nguyện chuyển giao quyền lực tạm thời cho Phó Tổng thống.

Ba phần nói trên đều đã được áp dụng. Trong khi đó, phần 4 (vốn chưa bao giờ được áp dụng trong lịch sử) Tu chính án 25, quy định: “Bất cứ khi nào Phó Tổng thống và đa số thành viên nội các đệ trình cho Chủ tịch lâm thời Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện bản tường trình viết tay rằng, Tổng thống đương nhiệm không có khả năng gánh vác quyền hạn và trọng trách của nhiệm sở, Phó Tổng thống sẽ ngay lập tức nắm quyền với tư cách quyền Tổng thống”.

Nói một cách ngắn gọn, đây là một cơ chế đặc biệt và hoàn toàn hợp pháp, cho phép phế truất người lãnh đạo đất nước trong trường hợp Quốc hội cảm thấy Tổng thống đương nhiệm không đủ năng lực lãnh đạo đất nước, hoặc qua đời trong khi tại vị. Theo đó, Phó Tổng thống sẽ trở thành người kế thừa chiếc ghế quyền lực tại Nhà Trắng - trong trường hợp này là ông Mike Pence.

Sau sự việc đám đông biểu tình do ông Donald Trump kích động tràn vào Điện Capitol để đập phá, đe dọa tới an ninh trung tâm quyền lực tối cao của Quốc hội Hoa Kỳ, các thành viên của Ủy ban Tư pháp Hạ viện đã kêu gọi kích hoạt tu chính án này ngay trong đêm 06/01.

“Cả trong đoạn tuyên bố video chiều nay, Tổng thống Trump cho thấy ông không đủ minh mẫn và vẫn chưa thể tiếp nhận và chấp nhận kết quả kỳ bầu cử năm 2020. Việc Tổng thống Trump sẵn sàng kích động bạo lực và bất ổn xã hội để đảo ngược kết quả bầu cử bằng bạo lực rõ ràng chứng tỏ điều này" - tuyên bố cho hay.

Trong trường hợp Tu chính án 25 chính thức được sử dụng, lượng viện Hoa Kỳ sẽ một lần nữa bước vào một cuộc bỏ phiếu biểu quyết. Nếu có 2/3 số phiếu tán thành, ông Trump sẽ ngay lập tức bị phế truất khỏi vị trí Tổng thống Mỹ bất chấp mọi kháng cự. Khi đó Phó Tổng thống Mike Pence sẽ trở thành Tổng thống thứ 46 trong lịch sử Hoa Kỳ, sau đó thực hiện các thủ tục chuyển giao quyền lực cho ông Joe Biden trước ngày 20/01/2021.

Cảnh sát Hoa Kỳ tháo chạy trước đám đông hung hãn tràn vào Điện Capitol