Giữa lúc giá vàng lập đỉnh 'khủng', Italy bất ngờ trở thành 'ông vua kim loại quý' của châu Âu
Giữa lúc giá vàng thế giới tăng kỷ lục, vượt mốc 4.200 USD/ounce vào ngày 15/10, Italy trở thành quốc gia có dự trữ vàng lớn thứ ba thế giới đang thu về 'trái ngọt' sau nhiều thập kỷ kiên định theo đuổi chính sách 'giữ vàng là giữ niềm tin quốc gia'.
Hiện Ngân hàng Trung ương Italy (Banca d’Italia) nắm giữ 2.452 tấn vàng, với giá trị ước tính khoảng 300 tỉ USD, tương đương 13% GDP. Con số này giúp Italy chỉ xếp sau Mỹ và Đức về quy mô dự trữ vàng, vượt xa phần lớn các nước châu Âu khác.
Trong khi nhiều quốc gia từng bán bớt vàng để bù đắp ngân sách hoặc tái cấu trúc tài chính, Italy vẫn giữ nguyên lập trường “không động đến vàng”. Sự kiên định này đã giúp nước này hưởng lợi lớn khi giá vàng liên tục lập đỉnh, trở thành một trong những quốc gia “thắng đậm” nhất châu Âu trong chu kỳ tăng giá kim loại quý hiện nay.
Kho dự trữ vàng khổng lồ ấy không phải ngẫu nhiên có được. Sau Thế chiến II, Italy gần như mất trắng lượng vàng từng nắm giữ khi bị phát xít Đức tịch thu. Đến đầu thập niên 1960, nhờ các chương trình tái thiết và thương lượng quốc tế, nước này đã khôi phục và mở rộng kho dự trữ, nâng tổng lượng vàng lên hơn 1.400 tấn, trong đó 3/4 là vàng thu hồi được từ năm 1958.
Tình yêu với vàng của người Italy thực ra đã bắt rễ sâu trong lịch sử. Từ thời La Mã cổ đại, vàng không chỉ là biểu tượng quyền lực mà còn là trụ cột của hệ thống tiền tệ. Đồng aureus bằng vàng dưới triều Julius Caesar từng là đồng tiền chủ lực của đế chế. Sang thời Trung cổ, đồng fiorino của Florence trở thành đơn vị thanh toán quốc tế, tương đương vai trò đồng USD ngày nay.
Bước sang thế kỷ XX, vàng tiếp tục giữ vai trò chiến lược trong mọi cuộc khủng hoảng. Khi khủng hoảng dầu mỏ thập niên 1970 khiến kinh tế thế giới chao đảo, Italy từng thế chấp hơn 41.000 thỏi vàng để vay 2 tỉ USD từ Ngân hàng Trung ương Đức, qua đó ổn định tài chính quốc gia mà không cần bán ra. Đến cuộc khủng hoảng tài chính 2008, Rome vẫn kiên định giữ vàng, điều mà không phải nước châu Âu nào cũng làm được.
Ngày nay, khi trật tự tài chính toàn cầu đang thay đổi và các ngân hàng trung ương đồng loạt tăng mua vàng dự trữ, chiến lược bảo thủ của Italy bất ngờ trở thành tầm nhìn tiên phong.
Theo Giáo sư Stefano Caselli, Hiệu trưởng Trường Quản lý SDA Bocconi (Milan): “Quyết định lịch sử ấy của Ngân hàng Trung ương Italy giờ đây lại vô cùng hiện đại, bởi thế giới đang quay lại với vàng như một nơi trú ẩn cuối cùng".
Hiện 75% dự trữ ngoại hối của Italy là vàng, cao hơn đáng kể so với mức trung bình 66,5% của Eurozone. Khoảng 1.100 tấn được cất giữ trong hầm của Ngân hàng Italy, phần còn lại gửi tại Mỹ, Anh và Thụy Sĩ.
Trước đề xuất bán vàng để giảm nợ công hơn 3.000 tỉ euro (tương đương 137% GDP), giới chuyên gia đều cho rằng đây là lựa chọn sai lầm. “Ngay cả khi bán một nửa số vàng, Italy cũng không thể giải quyết được vấn đề nợ công", ông Giacomo Chiorino, Trưởng bộ phận phân tích của Banca Patrimoni Sella & C, khẳng định.
Giữa cơn biến động toàn cầu, khi đồng tiền mất giá và tài sản kỹ thuật số đầy rủi ro, Italy vẫn đứng vững nhờ niềm tin vào thứ kim loại cổ xưa nhất: vàng – biểu tượng của sự ổn định và sức mạnh quốc gia.
