Giới khoa học tiết lộ thời điểm kiến tạo mảng trái đất có thể làm thay đổi lịch sử hành tinh

Theo Live Science, bề mặt trái đất luôn thay đổi với các mảng kiến ​​tạo mài mòn và dịch chuyển, tạo nên các dãy núi tách rời đáy biển và gây ra các trận động đất mạnh. 

Nghiên cứu mới đã bổ sung thêm bằng chứng cho thấy những động lực này đã bắt đầu từ 3,2 tỷ năm trước. Trong cộng đồng khoa học địa chất đã dấy lên tranh cãi về thời điểm chính xác Trái đất không chỉ là một khối đá nóng và hiện họ hé lộ quá trình chuyển đổi này xảy ra khoảng 1,3 tỷ năm sau khi hành tinh hình thành.

Vào năm 2020, Zheng Xiang Li là đồng tác giả nghiên cứu - Nhà địa động lực học tại Đại học Curtin ở Úc và các đồng nghiệp của ông đã báo cáo rằng có sự thay đổi thành phần hóa học của các loại đá hình thành trong lớp phủ khoảng 3,2 tỷ năm trước. Quá trình này sẽ liên quan đến việc các khoáng chất được vận chuyển từ lớp vỏ xuống lớp phủ và đá lớp phủ di chuyển lên bề mặt là dấu vết của kiến ​​tạo mảng. Nhưng ông Li khẳng định vẫn còn tranh luận trong giới khoa học về thời điểm và cách thức các quá trình này bắt đầu.

Trong nghiên cứu mới, ông Li và Luc Doucet  - Nhà địa hóa học tại Đại học Curtin cùng các đồng nghiệp của họ nghiên cứu tập trung vào các mỏ chì-kẽm lớn ở Australia. Các nhà khoa học đã sử dụng tỷ lệ biến đổi phân tử của uranium, thorium và chì như một chiếc đồng hồ để đo lường các sự kiện xảy ra sâu trong lịch sử Trái đất. 

Phân tích mới một lần nữa chỉ ra 3,2 tỷ năm là một bước ngoặt. Trước đó, Trái đất đã phân hóa thành mô hình "lớp bánh" của lõi, lớp phủ và lớp vỏ vẫn còn được thấy cho đến ngày nay. Ông Li thông tin thêm, sự phân lớp này được điều khiển bởi lực hấp dẫn với các nguyên tố nặng hơn chìm xuống lõi và các nguyên tố nhẹ hơn nổi lên lớp vỏ. 

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng việc bắt đầu quá trình này rất phức tạp và không nhất thiết phải có thời gian chính xác như nhau trên khắp hành tinh. Những phát hiện mới được báo cáo trong ấn bản tháng 8 của tạp chí Earth-Science Reviews cho thấy các nhà nghiên cứu cần hiệu chỉnh lại hệ thống xác định niên đại bằng uranium-thorum-chì để nắm bắt được những sắc thái này. Họ hiện đang sử dụng các mô phỏng trên máy tính để tìm hiểu quá trình kiến ​​tạo mảng có thể bắt đầu từ 3,2 tỷ năm trước như thế nào.