'Vén màn' thành phố 1.000 năm tuổi bên sông Mississippi: Thiết kế giống kim tự tháp, xây bằng đất sét

Mới đây IFL Science đã đăng tải bài viết về thành phố Cahokia hàng nghìn năm tuổi khiến nhiều người chú ý. Theo đó bài viết mở đầu bằng cách giới thiệu khoảng thời gian trước khi Christopher Columbus đặt chân đến châu Mỹ, có một thành phố khổng lồ dọc theo vùng đồng bằng ngập nước của sông Mississippi đã náo nhiệt với hàng nghìn hàng nghìn cư dân. 

Ngày nay, đô thị lớn này còn sót lại rất ít ngoại trừ những ngọn đồi cỏ rải rác được gọi là Gò Cahokia. Chỉ cách St Louis ở Missouri một quãng lái xe ngắn, Gò Cahokia là tàn tích của khu định cư tiền Colombia lớn nhất ở phía bắc Mexico. Khu vực này từng là trung tâm kinh tế sôi động của nền văn hóa Mississippi, nền văn hóa thống trị khu vực từ năm 800 đến năm 1350 CN.

Khu định cư đạt đến đỉnh cao trong khoảng thời gian từ năm 1050 đến 1150 CN khi nó bao phủ khoảng 1.600 ha (4.000 mẫu Anh) đất, người ta tin rằng nó có dân số khoảng từ 10.000 đến 50.000 người. 

Khoảng 51 trong số 120 gò đất ban đầu của khu định cư vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay. Nổi bật nhất là Monks Mound, công trình kiến ​​trúc bằng đất thời tiền sử lớn nhất trên toàn châu Mỹ. 

Gò đất lớn này mọc lên thành bốn bậc thang với độ cao 30 mét (98 feet), nó được xây dựng bằng cách sử dụng các đống đất và đất sét xếp chồng lên nhau cho đến khi chúng tạo thành một ngọn đồi dốc. Vào thời kỳ hoàng kim, nó có thể đứng thẳng hơn, nhưng các sườn dốc đã bị sụt giảm qua nhiều thế kỷ. 

Một số nhà nghiên cứu đã lập luận rằng Monks Mound có thể phải mất tới 250 năm để xây dựng hoàn chỉnh, nhưng nhiều bằng chứng gần đây hơn cho thấy việc xây dựng nó có thể thực hiện được chỉ trong vòng 20 năm. Mặc dù không hùng vĩ như Kim tự tháp Giza về kích thước hay sự hùng vĩ, nhưng điều đặc biệt là những gò đất này được xây dựng không có bánh xe, dụng cụ kim loại hoặc thú vật nặng như ngựa hoặc bò.

Cahokia cũng có một đài quan sát thiên văn là “Woodhenge”, được tạo thành từ các cột gỗ cách đều nhau xung quanh một vòng tròn giống như các con số trên đồng hồ. Các nhà khảo cổ tin rằng cấu trúc này phù hợp với vị trí của Mặt trời trên bầu trời trong ngày hạ chí và ngày đông chí, cũng như ngày xuân phân và mùa thu.

Một số người tin rằng thành phố này đã bị bỏ hoang và bị hủy hoại vào thời điểm thực dân châu Âu đến đất Mỹ vào thế kỷ 15 CN. Lý do cho sự tàn lụi không đúng lúc của nó vẫn chưa được thống nhất nhưng có nhiều giả thuyết, từ hạn hán và lũ lụt dai dẳng đến chiến tranh và sụp đổ xã ​​hội.

Tuy nhiên, một nghiên cứu vào năm 2020 suy đoán về câu chuyện về sự sụp đổ của Cahokia không rõ ràng. Họ tìm thấy bằng chứng cho thấy người Mỹ bản địa đã tái định cư ở khu vực này vào thế kỷ 16 CN và duy trì sự hiện diện ổn định ở đó cho đến thế kỷ 18.

AJ White - Tác giả chính của cuốn nghiên cứu năm 2020 và nghiên cứu sinh tiến sĩ về nhân chủng học tại UC Berkeley cho biết thêm: “Có rất ít bằng chứng khảo cổ học về người dân bản địa qua Cahokia, nhưng chúng tôi có thể nghiên cứu thêm thông qua dữ liệu lịch sử, khí hậu và sinh thái, đồng thời có bằng chứng về stanol trong phân ở thời kỳ đó”.

Theo IFL Science.