Quốc gia này nổi tiếng khi không có muỗi. Hồi tháng 10/2025, lần đầu tiên quốc gia này phát hiện có muỗi trong tự nhiên đã khiến các nhà khoa học lo ngại về tác động của biến đổi khí hậu.
Vì đặc tính khí hậu lạnh giá, những vùng như Greenland, Scotland, Na Uy hay Đan Mạch có rất ít côn trùng gây hại. Iceland cũng là một quốc gia lạnh, nhưng còn đặc biệt hơn khi hoàn toàn không có sự xuất hiện của muỗi.
Theo Business Insider, Iceland từng tự nhận là quốc gia không có muỗi. Con muỗi duy nhất được ghi nhận từng tồn tại tại đây hiện đang được ngâm rượu trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên quốc gia. Nó vốn bị một nhà khoa học bắt trên máy bay từ những năm 1980. Vậy điều gì khiến Iceland “miễn nhiễm” với muỗi suốt nhiều thập kỷ?
Một trong những lý do chính nằm ở môi trường sống. Ở Bắc Cực – đặc biệt là Greenland – có rất nhiều ao cạn, môi trường lý tưởng để muỗi sinh sản. Tại đây thậm chí còn xuất hiện loài muỗi khổng lồ có thể hạ gục cả tuần lộc non. Cùng với việc khí hậu ấm lên, các ao cạn càng xuất hiện nhiều, dẫn tới muỗi ngày càng bùng nổ.
Ngược lại, Iceland hoàn toàn không có ao cạn. Không có nơi sinh sôi, muỗi không thể duy trì vòng đời. Hơn nữa, khí hậu ở Iceland thay đổi quá nhanh và thất thường, khiến ấu trùng muỗi không thể phát triển đầy đủ. Vị trí địa lý cũng là một rào cản: quốc đảo này nằm biệt lập, không có tuyến giao thương hay chăn nuôi quy mô lớn để muỗi “đi nhờ”, khiến khả năng xâm nhập gần như bằng không.
Tuy vậy, “đất nước không muỗi” có thể sắp thay đổi. Tháng 10/2025, các nhà khoa học Iceland xác nhận đã phát hiện ba con muỗi sinh sống trong tự nhiên – một dấu mốc gây sốc đối với đảo quốc này, theo CNN.
Người đầu tiên nhìn thấy chúng là ông Björn Hjaltason, cư dân vùng Kiđafell, Kjós, cách thủ đô Reykjavík khoảng 32 km. Nhận thấy ba cá thể côn trùng lạ, ông đã báo cho nhà côn trùng học Matthías Alfređsson thuộc Viện Khoa học Tự nhiên Iceland. Ngày hôm sau, họ thu được ba con muỗi thuộc loài Culiseta annulata, gồm hai con cái và một con đực.
Khác với loại muỗi “lạc trôi” năm 1980 từng bị bắt trên máy bay, đây là lần đầu tiên Iceland phát hiện muỗi xuất hiện tự nhiên ngoài môi trường.
Culiseta annulata là loài bản địa ở nhiều khu vực từ Bắc Phi đến Siberia và có khả năng chịu lạnh hiếm thấy. Cá thể trưởng thành của loài này có thể sống sót suốt mùa đông trong các nơi trú ẩn kín gió, vượt qua điều kiện khí hậu khắc nghiệt kéo dài.
Giới khoa học vẫn chưa xác định được chúng đến Iceland bằng cách nào. Nhiều giả thuyết cho rằng chúng đi theo tàu hàng hoặc container. Hiện các nhà nghiên cứu đang chờ đến mùa xuân năm sau để xem liệu chúng có thể sống sót qua mùa đông – từ đó đánh giá khả năng thiết lập quần thể lâu dài trên đảo quốc này hay không.
Biến đổi khí hậu được xem là yếu tố có thể làm tăng nguy cơ này. Nhiệt độ toàn cầu tăng, cùng mưa bão và lũ lụt, đã mở rộng phạm vi sinh sống của nhiều loài muỗi truyền bệnh. Nhiệt độ cao cũng khiến chu kỳ phát triển của muỗi diễn ra nhanh hơn và kéo dài tuổi thọ của chúng, làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh.
Trên thế giới, số loài muỗi mới xuất hiện đang tăng nhanh. Năm nay, giới khoa học phát hiện trứng muỗi vằn Ai Cập (Aedes aegypti) tại Anh và sự xuất hiện của muỗi hổ châu Á (Aedes albopictus) ở hạt Kent – những loài có thể truyền sốt xuất huyết, chikungunya và Zika.
Iceland cũng đang nóng lên nhanh chóng. Nhiều khu vực tại quốc gia này ghi nhận nhiệt độ tháng 5/2025 cao hơn trung bình gần 10°C. Dù chưa thể khẳng định biến đổi khí hậu là nguyên nhân trực tiếp khiến muỗi xuất hiện, các chuyên gia nhận định khí hậu ấm hơn chắc chắn giúp chúng có cơ hội sinh tồn tốt hơn. Theo phó giáo sư Colin J. Carlson (Đại học Yale), ngay cả trong điều kiện tự nhiên hiện tại, Iceland cũng đang dần trở nên phù hợp hơn cho một số loài muỗi phát triển.
