Ai đứng tên 80 sổ đỏ của Ngân 98? Khối tài sản khổng lồ của nữ DJ sẽ được xử lý thế nào?
Sau khi két sắt của Ngân 98 được mở ra, cơ quan chức năng phát hiện bên trong có đến 80 sổ đỏ. Ngay lập tức, dư luận bùng lên câu hỏi: Liệu số sổ đỏ đó là do ai đứng tên?
Ngày 15/10 vừa qua, cơ quan chức năng đã tiến hành mở két sắt của bị can Võ Thị Ngọc Ngân (còn gọi là Ngân 98) dưới sự giám sát của Viện Kiểm sát Nhân dân TP.HCM và sự chứng kiến của ca sĩ Lương Bằng Quang (chồng Ngân 98).
Bên trong chiếc két có 80 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, 8.000 USD tiền mặt cùng 4 sổ tiết kiệm tổng trị giá khoảng 3,2 tỷ đồng. Cùng với đó, 2 chiếc ô tô của nữ DJ cũng bị tạm giữ.
Dư luận bắt đầu xuất hiện những thắc, liệu số tài sản đó sẽ được xử lý như thế nào? 80 chiếc sổ đỏ đứng tên ai?
Trao đổi vấn đề này với báo Tiền Phong, Giảng viên – luật sư Nguyễn Quốc Cường (Đoàn Luật sư TP.HCM, Công ty Luật Inlaw Vietnam) cho biết, pháp luật Việt Nam không giới hạn số lượng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà một cá nhân được sở hữu. Một người có thể đứng tên nhiều sổ đỏ khác nhau miễn việc mua bán, chuyển nhượng được thực hiện hợp pháp, có chứng từ rõ ràng và tuân thủ nghĩa vụ thuế.
Tuy nhiên, khi người sở hữu đang bị điều tra hình sự, toàn bộ tài sản sẽ được rà soát để xác định tính hợp pháp của nguồn tiền. Cơ quan thuế và cơ quan điều tra có quyền yêu cầu chứng minh nguồn gốc tài sản, đặc biệt đối với khối tài sản có giá trị lớn.
Theo Luật Quản lý thuế, cơ quan chức năng được phép thanh tra việc kê khai thu nhập. Nếu phát hiện dấu hiệu không trung thực, người nộp thuế phải giải trình và cung cấp chứng từ hợp lệ. Còn theo Luật Phòng, chống rửa tiền, các giao dịch bất động sản có giá trị lớn luôn nằm trong nhóm phải giám sát.
Về thắc mắc nhờ đứng tên hộ trên sổ đỏ, luật sư Cường khẳng định pháp luật không công nhận việc “nhờ đứng tên hộ” quyền sử dụng đất. Người có tên trên sổ đỏ là chủ thể duy nhất được pháp luật công nhận. Nếu việc “nhờ đứng tên” nhằm che giấu nguồn tiền phạm pháp, đây có thể bị xem là hành vi hợp thức hóa tài sản phạm tội và bị xử lý hình sự.
Căn cứ Điều 124 Bộ luật Dân sự, hành vi này là giao dịch dân sự giả tạo và có thể bị tuyên vô hiệu nếu xảy ra tranh chấp. Khi xác định tài sản hình thành từ nguồn thu bất hợp pháp, cơ quan điều tra có thể phong tỏa, kê biên hoặc tịch thu.
Theo Bộ luật Tố tụng Hình sự, phong tỏa áp dụng với tiền gửi ngân hàng; kê biên dùng cho tài sản cố định như đất đai, xe, cổ phiếu; còn tịch thu chỉ thực hiện khi bản án có hiệu lực. Các biện pháp này nhằm ngăn ngừa tẩu tán tài sản và bảo đảm thi hành án.
Luật sư Cường cho biết, pháp luật không xét theo thời điểm mua tài sản mà căn cứ vào nguồn gốc hình thành.
“Nếu chứng minh được tài sản hình thành từ nguồn thu bất hợp pháp, dù được mua trước hay sau khi bị điều tra, vẫn có thể bị kê biên, phong tỏa và tịch thu. Ngược lại, nếu bị can chứng minh được tài sản có nguồn tiền hợp pháp, họ sẽ được bảo lưu quyền sở hữu, dù tài sản đó có thể tạm bị kê biên để bảo đảm nghĩa vụ nộp phạt hoặc bồi thường”, ông nói.
Trong trường hợp tài sản đồng sở hữu, cơ quan chức năng chỉ kê biên phần tài sản thuộc người bị kết án, nhưng có thể tạm kê biên toàn bộ để xác định phần giá trị của từng người. Người đồng sở hữu cần chứng minh quyền lợi bằng hợp đồng góp vốn, chứng từ hoặc thỏa thuận hợp pháp.
Vừa qua, Võ Thị Ngọc Ngân đang bị điều tra về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” – một tội danh nghiêm trọng theo Điều 193 Bộ luật Hình sự. Mức phạt tù có thể từ 15 đến 20 năm, hoặc tù chung thân nếu gây thiệt hại hoặc thu lợi bất chính từ 1,5 tỷ đồng trở lên.
Cơ quan điều tra sẽ xem xét đầy đủ yếu tố cấu thành tội phạm: hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, mức độ gây hại cho người tiêu dùng, giá trị lợi nhuận và quy mô tổ chức.
“Nếu hành vi được thực hiện có tổ chức, phạm tội nhiều lần hoặc thu lợi bất chính ở mức cao, đây sẽ là tình tiết tăng nặng và khung hình phạt sẽ ở mức cao nhất”, luật sư phân tích.
Ngoài án tù, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền, cấm hành nghề, tịch thu toàn bộ tang vật và khoản lợi nhuận bất chính. Cơ quan điều tra cũng sẽ truy xét dòng tiền, kiểm tra tài khoản, hợp đồng và tài sản đứng tên bị can để truy tìm nguồn gốc lợi nhuận phạm pháp.
Theo Điều 128 Bộ luật Tố tụng Hình sự, tài sản chứng minh được hợp pháp sẽ không bị tịch thu, nhưng vẫn có thể bị tạm kê biên để bảo đảm nghĩa vụ nộp phạt hoặc bồi thường. Sau khi hoàn tất nghĩa vụ, phần tài sản còn lại sẽ được hoàn trả cho chủ sở hữu hợp pháp.
Luật sư Nguyễn Quốc Cường nhận định, toàn bộ tài sản và dòng tiền của Ngân 98 sẽ được rà soát kỹ lưỡng. Ông nói thêm: “Nếu chứng minh được tài sản hình thành từ nguồn thu bất hợp pháp, các biện pháp phong tỏa, kê biên và tịch thu sẽ được áp dụng. Ngược lại, tài sản hợp pháp sẽ được bảo vệ theo đúng quy định pháp luật”.
Vị luật sư nhấn mạnh, pháp luật Việt Nam bảo vệ tài sản hợp pháp của công dân, nhưng không dung túng mọi hành vi che giấu hay hợp thức hóa tài sản phạm pháp. Sự minh bạch về nguồn gốc tài sản chính là yếu tố quyết định để bảo vệ quyền lợi của mỗi cá nhân trước pháp luật.
