Gà lôi trắng quý hiếm từng bày bán công khai ở Nghệ An: Sự thật hé lộ từ phiên chợ vùng cao
Đầu năm 2021, tại chợ Tam Thái (Nghệ An), hình ảnh gà lôi trắng quý hiếm - loài nằm trong danh mục loài nguy cấp quý hiếm được bày bán công khai cùng nhiều động vật hoang dã quý hiếm khác khiến dư luận xôn xao.
Chợ Tam Thái ở xã Tam Thái, huyện Tương Dương (cũ), nay thuộc tỉnh Nghệ An, từ lâu đã nổi tiếng là điểm giao thương sầm uất của đồng bào vùng cao. Bên cạnh các mặt hàng nông sản và đặc sản địa phương, nơi đây từng tồn tại tình trạng buôn bán động vật hoang dã quý hiếm ngay giữa khu chợ.
Theo ghi nhận của nhóm phóng viên vào đầu năm 2021, một số tiểu thương đã ngang nhiên bày bán gà lôi trắng - loài chim thuộc nhóm IB IIB, vốn nằm trong danh mục loài nguy cấp quý hiếm. Nhiều con được cho là bẫy bắt từ rừng rồi đưa thẳng ra chợ, bày bán cùng cá suối, rau rừng và các loại thú rừng khác.
Thời điểm đó, gà lôi trắng Nghệ An được xếp vào nhóm IB theo Nghị định 84/2021/NĐ-CP, tức là loài bị đe dọa tuyệt chủng nghiêm trọng và cấm khai thác vì mục đích thương mại. Đáng chú ý, ngoài gà lôi trắng, chợ còn xuất hiện các loài sóc, chim, dúi, đều thuộc danh mục động vật hoang dã quý hiếm cần được bảo vệ.
Ngày 1/7/2025, Thông tư 27/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường chính thức có hiệu lực, quy định rõ các loài thuộc nhóm IB IIB. Theo đó, nhóm IB gồm 109 loài như công, gà lôi lam mào trắng, trĩ sao… bị cấm săn bắt, buôn bán hoàn toàn. Nhóm IIB, gồm 187 loài bị hạn chế khai thác, trong đó có gà lôi trắng, gà lôi hông tía, gà so họng trắng, vịt đầu đen…
Việc một loài chim đặc hữu như gà lôi trắng từng xuất hiện công khai tại chợ Tam Thái là nguy cơ mai một của nhiều loài nguy cấp quý hiếm. Các chuyên gia bảo tồn cho rằng, ngoài siết chặt quản lý theo Thông tư 27/2025, cần nâng cao nhận thức cộng đồng để chấm dứt tình trạng buôn bán động vật hoang dã quý hiếm tại các chợ vùng cao.
