Hà Nội ban lệnh khẩn giữa lúc ô nhiễm vượt ngưỡng: Học sinh có thể phải dừng học, loạt hoạt động bị siết chặt
Trước tình trạng ô nhiễm không khí gia tăng và chỉ số VN_AQI nhiều ngày ở mức đáng lo ngại, Hà Nội ban hành chỉ đạo khẩn, yêu cầu hàng loạt sở ngành triển khai biện pháp giảm phát thải và sẵn sàng phương án cho học sinh tạm dừng học khi chất lượng không khí chuyển sang mức nguy hiểm.
Hà Nội siết hoạt động xây dựng, giao thông và xử lý chất thải để giảm ô nhiễm không khí
Trong bối cảnh ô nhiễm không khí tại Hà Nội liên tục ở mức cao, Chủ tịch UBND Thành phố vừa công bố chỉ thị tăng cường kiểm soát khẩn cấp nhằm cải thiện chất lượng không khí và hạn chế nguồn phát thải. Chỉ thị yêu cầu các cơ quan chuyên môn kích hoạt phương án ứng phó khi VN_AQI vượt ngưỡng cho phép, đặc biệt vào giai đoạn cuối năm - thời điểm ghi nhận mật độ bụi mịn dày đặc.
Trước hết, Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao nhiệm vụ phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường triển khai các biện pháp điều phối liên vùng, đảm bảo Hà Nội có thể phản ứng kịp thời khi ô nhiễm không khí diễn biến nghiêm trọng, kể cả trường hợp ô nhiễm lan từ khu vực lân cận.
Đơn vị này cũng phải rà soát toàn bộ các khu xử lý chất thải rắn, yêu cầu vận hành liên tục, tránh phát tán mùi và bụi gây ảnh hưởng tới chất lượng không khí. Báo cáo phải gửi hằng tuần trong tháng 12/2025 để Thành phố theo dõi diễn biến và đưa ra chỉ đạo kịp thời.
Với các gói thầu vệ sinh môi trường, thành phố yêu cầu tăng cường quét rác, phun nước rửa đường, dập bụi, đặc biệt tại những trục giao thông có mật độ phương tiện lớn. Đây là nhóm nguyên nhân trực tiếp khiến VN_AQI tại Hà Nội tăng vọt trong nhiều khung giờ cao điểm.
Sở Xây dựng chịu trách nhiệm kiểm soát toàn bộ công trường đang thi công. Tất cả dự án phải có biện pháp che chắn, lắp đặt hệ thống phun sương giảm bụi, rửa xe trước khi rời công trường. Công trình từ 1ha trở lên phải được lắp cảm biến và camera giám sát bụi, hoàn thành trong tháng 12/2025. Vật liệu rời phải bọc kín và tuyệt đối không để bụi phát tán trong quá trình vận chuyển.
Đối với những khu dân cư có mật độ đông, cơ quan chức năng yêu cầu chủ đầu tư lắp hệ thống phun sương cố định nhằm hạn chế tình trạng bụi treo - yếu tố đang làm giảm đáng kể chất lượng không khí tại các phường nội đô.
Ngoài ra, Hà Nội yêu cầu tạm dừng toàn bộ hoạt động đào vỉa hè, mặt đường - ngoại trừ trường hợp cứu hộ khẩn cấp để giảm tác động đến ô nhiễm không khí trong những ngày chất lượng không khí chuyển xấu.
Công an Thành phố được giao nhiệm vụ kiểm tra cao điểm xe chở vật liệu xây dựng không che chắn, đốt rác trái phép và các hành vi gây phát tán bụi. Đơn vị này cũng sẽ triển khai hệ thống giám sát bằng camera an ninh tích hợp AI, phục vụ việc xử lý nhanh các trường hợp vi phạm.
Chuẩn bị phương án cho học sinh tạm dừng học khi VN_AQI vượt ngưỡng cảnh báo
Điểm đáng chú ý nhất trong chỉ thị lần này là việc Hà Nội yêu cầu Sở Giáo dục và Đào tạo xây dựng phương án cho học sinh tạm dừng học, hoặc điều chỉnh thời khóa biểu trong trường hợp ô nhiễm không khí chuyển sang mức cực xấu. Đây là biện pháp được đề xuất khi VN_AQI nhiều ngày liên tiếp ghi nhận số liệu cao, ảnh hưởng trực tiếp tới trẻ nhỏ.
Các trường học sẽ phải tạm dừng hoạt động thể chất ngoài trời, hạn chế tổ chức sự kiện sân trường vào những ngày VN_AQI ở mức "xấu" hoặc "rất xấu". Đồng thời, phụ huynh sẽ được thông báo sớm trong trường hợp Thành phố phải kích hoạt phương án tạm dừng học để đảm bảo an toàn sức khỏe học sinh.
Sở Y tế được giao nhiệm vụ giám sát diễn biến bệnh hô hấp, đặc biệt ở nhóm người già, trẻ em và người có bệnh nền. Ngành y tế cần chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị phòng ngừa để tiếp nhận lượng bệnh nhân tăng đột biến khi ô nhiễm không khí kéo dài. Đồng thời, cơ quan này phải phối hợp với UBND các phường xã để đưa ra khuyến cáo công khai về các khung giờ nên hạn chế ra ngoài khi VN_AQI đạt mức nguy hại.
Các phường xã được yêu cầu kiểm tra việc đốt rác, đốt vàng mã, xử lý chất thải rắn không đúng quy định - những nguồn gây ô nhiễm nghiêm trọng vào mùa hanh khô. Chủ tịch UBND cấp cơ sở sẽ phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng đốt rác hoặc phát tán khói bụi gây ảnh hưởng đến chất lượng không khí địa phương.
Đối với doanh nghiệp và cơ sở sản xuất, Thành phố yêu cầu rà soát toàn bộ hệ thống xử lý khí thải. Nhà máy có lưu lượng phát thải lớn phải đảm bảo thiết bị vận hành liên tục, hiệu suất cao. Tuyệt đối không được xả thải chưa qua xử lý. Trong điều kiện chất lượng không khí xuống thấp, doanh nghiệp phải điều chỉnh lịch sản xuất, chuyển các công đoạn gây bụi sang thời điểm thời tiết thuận lợi hơn.
Ngoài ra, Hà Nội cũng chỉ đạo tăng tần suất xe chuyên dụng rửa đường, hoạt động chủ yếu vào ban đêm và sáng sớm để giảm tích tụ bụi trước giờ cao điểm. Đây là biện pháp từng được áp dụng ở nhiều đô thị lớn trên thế giới nhằm giảm ô nhiễm không khí trong giai đoạn nồng độ bụi PM2.5 gia tăng.
Tổng thể, chỉ thị mới của Thành phố cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội và sự cần thiết của các biện pháp mạnh. Việc tính đến khả năng cho học sinh tạm dừng học là cảnh báo rõ ràng rằng chất lượng môi trường đang tác động trực tiếp đến đời sống người dân và cần sự đồng bộ của toàn hệ thống để cải thiện.
