Việt Nam sắp đón 2-3 cơn bão lớn cuối năm, hiện tượng La Nina 2025 khiến thời tiết ‘biến động lạ thường’
Các chuyên gia khí tượng cảnh báo, từ nay đến hết năm 2025, Biển Đông có khả năng xuất hiện thêm 2-3 cơn bão, trong đó 1-2 cơn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam. Đáng chú ý, hiện tượng La Nina 2025 và không khí lạnh sớm đang khiến thời tiết có nhiều biến động khó lường.
Theo dự báo thời tiết 2025 từ Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, Việt Nam có thể đối mặt với một mùa bão dày đặc hơn trung bình nhiều năm, khi các yếu tố khí quyển và đại dương đang cho thấy xu hướng bất ổn rõ rệt. Dữ liệu phân tích cho thấy ENSO đang chuyển dần sang pha lạnh, báo hiệu La Nina 2025 có khả năng hình thành với xác suất lên đến 70%, đây là tín hiệu cảnh báo về những tháng cuối năm đầy mưa bão, gió mạnh và thời tiết cực đoan.
Bão Biển Đông hoạt động mạnh, Việt Nam trong vùng ảnh hưởng
Tiến sĩ Trương Bá Kiên - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng Khí hậu (Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu) cho biết, bão Biển Đông trong năm 2025 có xu hướng hoạt động mạnh hơn so với trung bình. Từ tháng 10 đến tháng 12, dự kiến sẽ có khoảng 3-4 xoáy thuận nhiệt đới, trong đó 2-3 cơn bão có thể ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam.
Đặc biệt, Trung Bộ được nhận định là khu vực chịu tác động lớn nhất, khi bão có thể đổ bộ liên tiếp trong thời gian ngắn, kèm theo mưa lớn và lũ quét nguy hiểm.
Các chuyên gia cho biết, sự kết hợp giữa La Nina 2025 và nhiệt độ mặt biển tăng cao do biến đổi khí hậu chính là nguyên nhân khiến bão xuất hiện dày đặc và có xu hướng mạnh hơn. La Nina thường mang theo các đợt mưa lớn kéo dài, trong khi nước biển ấm làm tăng khả năng hình thành và duy trì sức mạnh của bão.
Theo thống kê khí tượng, trung bình mỗi năm Biển Đông có khoảng 12-13 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới. Tuy nhiên, dự báo thời tiết 2025 cho thấy số lượng bão mạnh và siêu bão có thể tăng lên, thậm chí xuất hiện các cơn bão mang cường độ cao hơn cấp 12, điều hiếm gặp trong những năm gần đây.
Không khí lạnh sớm - dấu hiệu mùa đông khắc nghiệt
Bên cạnh bão, một điểm bất thường được các chuyên gia nhấn mạnh là không khí lạnh sớm. Theo dự báo, khoảng ngày 20-21/10, một đợt không khí lạnh cường độ trung bình sẽ tràn xuống Bắc Bộ, gây ra mưa giông và nhiệt độ giảm mạnh.
Đây là thời điểm không khí lạnh xuất hiện sớm hơn 2-3 tuần so với cùng kỳ nhiều năm, cho thấy mùa đông 2025 tại miền Bắc có thể đến sớm và kéo dài hơn bình thường.
Tác động của không khí lạnh sớm không chỉ gây trở ngại cho sinh hoạt mà còn có thể khiến mưa bão trở nên phức tạp hơn, khi các khối khí lạnh tương tác với xoáy thuận nhiệt đới, tạo nên mưa diện rộng và gió giật mạnh trên biển.
Cơ quan khí tượng cũng cho biết, trong 3 tháng cuối năm, lượng mưa tại Bắc Bộ dự kiến ở mức trung bình, nhưng từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế có thể cao hơn hẳn so với các năm trước. Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ cũng nằm trong nhóm khu vực dễ xảy ra ngập lụt và sạt lở đất do mưa lớn kéo dài.
Cảnh báo mưa lũ, người dân cần chủ động ứng phó
Hiện tại, nhiều địa phương miền Bắc đang chịu ảnh hưởng của hoàn lưu bão cũ kết hợp không khí lạnh. Dự báo từ ngày 13 đến 16/10, mưa lớn diện rộng sẽ xuất hiện tại Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Riêng tại các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Ninh, Lạng Sơn và Hà Nội, tình trạng ngập úng tại các khu vực ven sông có thể tiếp diễn trong vài ngày tới.
Tình hình lũ trên sông Cầu và sông Thương đã giảm dần nhưng vẫn ở mức cao. Mực nước tại trạm Đáp Cầu hiện vẫn vượt báo động 3, trong khi trạm Phủ Lạng Thương chỉ thấp hơn lũ lịch sử năm 1986 khoảng 0,4m, một con số cho thấy nguy cơ lũ quét vẫn còn tiềm ẩn.
Các chuyên gia cảnh báo, La Nina 2025 có thể khiến bão Biển Đông diễn biến bất thường đến tận cuối năm, thậm chí kéo dài sang đầu năm 2026. Vì vậy, người dân cần thường xuyên cập nhật dự báo thời tiết 2025, đặc biệt là khu vực miền Trung và ven biển miền Bắc, nơi được nhận định sẽ là “điểm nóng” trong mùa mưa bão sắp tới.
Biến đổi khí hậu - nguyên nhân sâu xa của thời tiết cực đoan
Nhiều chuyên gia cho rằng, biến đổi khí hậu toàn cầu đang khiến quy luật thời tiết truyền thống bị đảo lộn. Bão xuất hiện nhiều hơn, mạnh hơn; không khí lạnh sớm hơn; và lượng mưa trong năm phân bố không đều.
Nhiệt độ trung bình của nước biển tại Biển Đông tăng thêm 0,5-1°C trong 20 năm qua, con số tưởng nhỏ nhưng đủ để làm thay đổi quy mô và sức mạnh của các cơn bão.
Viện Khí tượng Thủy văn khuyến nghị, chính quyền các địa phương ven biển cần rà soát lại kế hoạch phòng chống thiên tai, tăng cường cảnh báo sớm, chuẩn bị phương án sơ tán dân khi có bão vào Việt Nam. Người dân cần kiểm tra lại hệ thống điện, gia cố nhà cửa và dự trữ nhu yếu phẩm thiết yếu trong mùa mưa bão.
