Tranh cãi vụ thực tập sinh bị kỷ luật rồi lộ thông tin cá nhân: Luật sư nói gì về quyền bồi thường?
Một thực tập sinh ĐH Văn Lang phản ánh bị agency tại TP.HCM ra quyết định kỷ luật và sử dụng hình ảnh cá nhân để đăng tải trên mạng xã hội mà không xin phép. Chuyên gia pháp lý cho biết trường hợp này hoàn toàn có thể yêu cầu bồi thường.
Cuối tháng 11, một doanh nghiệp truyền thông - quảng cáo tại TP.HCM gây tranh cãi khi đăng công khai trên mạng xã hội quyết định kỷ luật một thực tập sinh đến từ Đại học Văn Lang. Theo nội dung công ty chia sẻ, thực tập sinh này xin nghỉ giữa chừng dù trước đó đã được xác nhận thực tập sớm. Đồg thời doanh nghiệp này cho biết thực tập sinh nêu trên có phát ngôn thiếu chuẩn mực và ứng xử không phù hợp với cấp trên.
Dù đưa ra nhiều lời giải thích nhưng doanh nghiệp này vẫn hứng chỉ trích do làm lộ thông tin cá nhân của sinh viên. Theo Znews đưa tin, đại diện ĐH Văn Lang cho rằng cách xử lý đó là không phù hợp. Đến ngày 2/12, fanpage chính thức của agency đã không còn truy cập được, có thể do bị báo cáo hoặc đang tạm khóa.
Từ góc độ pháp luật, luật sư Trần Xuân Tiền - Trưởng Văn phòng luật sư Đồng Đội (Hà Nội) khẳng định hành động công khai thông tin cá nhân của thực tập sinh là xâm phạm quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín và đời sống riêng tư theo Bộ luật Dân sự.
Cụ thể, hành vi này vi phạm Điều 32 về quyền đối với hình ảnh, Điều 34 về quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín và Điều 38 về quyền bí mật đời tư, bí mật gia đình. Ngoài ra, agency còn xâm phạm quyền của chủ thể dữ liệu theo Điều 9 Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Vì vậy, sinh viên trong vụ việc có quyền yêu cầu công ty gỡ bỏ bài đăng, cải chính và xin lỗi công khai; đồng thời có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu chứng minh được tổn thất do việc công khai thông tin gây ra.
Theo phân tích pháp chế, mối quan hệ pháp lý giữa thực tập sinh và doanh nghiệp hiện khá lỏng lẻo, chủ yếu dựa vào các văn bản thỏa thuận dân sự như Thỏa thuận/Hợp đồng thực tập, Hợp đồng cộng tác viên hoặc Hợp đồng thử việc. Trong đó, Thỏa thuận thực tập là hình thức phổ biến nhất và không được xem là hợp đồng lao động. Mục tiêu chính của loại thỏa thuận này là học tập và trải nghiệm.
Vì vậy, các điều khoản ràng buộc về trách nhiệm pháp lý không chặt chẽ như hợp đồng lao động chính thức. Dù doanh nghiệp có thể đưa vào quy định về bảo mật thông tin, nhiệm vụ và nội quy nội bộ, việc thực tập sinh nghỉ trước thời hạn thường không phát sinh trách nhiệm pháp lý đáng kể. Tuy nhiên, khi việc thực tập chấm dứt, dù do sinh viên hay doanh nghiệp quyết định, hai bên vẫn có những nghĩa vụ nhất định như bàn giao công việc, bảo mật thông tin, bồi thường nếu gây thiệt hại và tuân thủ các điều khoản tài chính theo thỏa thuận đã ký.
Luật sư cho rằng sinh viên khi ký thỏa thuận cần đọc kỹ nội dung để hiểu rõ loại hình hợp đồng, thời gian thực hiện, quyền và nghĩa vụ tài chính, điều khoản về bảo mật, thưởng phạt và trách nhiệm bồi thường. Ngoài ra, cần chủ động lưu trữ hợp đồng, yêu cầu biên bản bàn giao khi nhận tài sản, không đăng tải dữ liệu nội bộ lên mạng xã hội, báo cáo bằng văn bản khi phát sinh vấn đề và xác định rõ ranh giới giữa học tập và lao động. Nếu quyền lợi bị xâm phạm, thực tập sinh nên tìm sự hỗ trợ từ trường học, trung tâm hỗ trợ sinh viên hoặc đơn vị tư vấn pháp lý độc lập để giảm thiểu rủi ro.
Ở góc nhìn doanh nghiệp, bà Hồng Ngọc - Trưởng bộ phận pháp chế của một công ty truyền thông tại phường Hai Bà Trưng (Hà Nội) cho biết mối quan hệ giữa doanh nghiệp và thực tập sinh hiện tồn tại nhiều kẽ hở do không có sự ràng buộc như trong hợp đồng lao động. Khi các điều khoản chỉ dựa trên trao đổi miệng hoặc thỏa thuận đơn giản, tranh chấp dễ phát sinh và khó xác định rõ trách nhiệm của từng bên.
Doanh nghiệp thường gặp khó khăn khi thực tập sinh nghỉ ngang, ảnh hưởng tiến độ dự án, trong khi sinh viên lại bức xúc vì khối lượng công việc lớn nhưng mức hỗ trợ thấp. Bà Ngọc nhận định việc ký kết thỏa thuận chặt chẽ, quy định rõ ràng quyền lợi - nghĩa vụ và xử phạt vi phạm là cần thiết cho cả hai phía.
