Quy trình cấp phép và quản lý mỹ phẩm thương hiệu Doctor Magic trước khi 'bà trùm' Mailisa bị bắt
Mới đây, vụ việc chủ hệ thống Mailisa bị khởi tố thu hút sự chú ý của dư luận, quy trình “cấp phép” và quản lý sản phẩm mỹ phẩm của thương hiệu Doctor Magic – một dòng sản phẩm gắn liền với hệ thống Mailisa đang được đặt ra nhiều câu hỏi.
Theo thông tin từ cơ quan quản lý và bài viết được đăng tải trên Cafebiz, quá trình để một sản phẩm mỹ phẩm được lưu hành tại Việt Nam thực chất dựa trên cơ chế tự công bố của doanh nghiệp, và việc kiểm tra chủ yếu diễn ra theo hướng hậu kiểm.
Ông Tạ Mạnh Hùng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), cho biết hiện cả nước có khoảng 200.000 sản phẩm mỹ phẩm đã được tiếp nhận phiếu công bố, đến từ hơn 2.500 cơ sở. Trong đó, 150.000 sản phẩm nhập khẩu do Cục Quản lý Dược tiếp nhận, còn khoảng 50.000 sản phẩm sản xuất trong nước do các Sở Y tế xử lý. Tất cả được thực hiện theo Thông tư 06/2011/TT-BYT về quản lý mỹ phẩm và quy định của Hiệp định mỹ phẩm ASEAN.
Đối với mỹ phẩm nhập khẩu – nhóm sản phẩm của Doctor Magic thì doanh nghiệp muốn lưu hành phải nộp phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm cùng bộ hồ sơ bao gồm: Thông tin về sản phẩm, nhà sản xuất, thành phần, công dụng; giấy ủy quyền hợp lệ của chủ sở hữu sản phẩm; và Giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) từ nước xuất khẩu. Cơ quan quản lý không kiểm định chất lượng từng lô hàng trước khi sản phẩm được bán, mà chỉ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm hoặc theo kế hoạch định kỳ.
Tuy nhiên, theo thông tin điều tra, từ năm 2020 đến 2024, hệ thống Mailisa bị phát hiện nhập mỹ phẩm sản xuất tại Quảng Châu (Trung Quốc) với giá rẻ, không đáp ứng điều kiện để được cấp CFS tại Trung Quốc. Nhằm hợp thức hóa hồ sơ, các đối tượng bị cáo buộc đã ngụy tạo hợp đồng, thay đổi giấy tờ để “biến” nguồn gốc từ Quảng Châu thành Hồng Kông nhằm xin cấp CFS tại đây. Sau đó, hàng hóa được nhập lậu về Việt Nam, quảng cáo là “mỹ phẩm Hồng Kông” và bán với giá cao.
Như vậy, có thể thấy Doctor Magic vẫn hoàn tất hồ sơ công bố theo quy trình của cơ quan quản lý, nhưng hồ sơ lại được xây dựng dựa trên nguồn gốc sản phẩm bị làm giả, dẫn đến việc công bố chỉ đúng về hình thức trong khi thực chất sản phẩm không đáp ứng điều kiện chất lượng và nguồn gốc. Cơ chế công bố mỹ phẩm hiện nay đặt trách nhiệm lên doanh nghiệp, trong khi cơ quan quản lý chỉ kiểm tra sau khi sản phẩm đã lưu hành, khiến các hành vi gian lận như thay đổi nguồn gốc xuất xứ hoặc nhập lậu dễ dàng bị lợi dụng.
Vụ việc Mailisa cho thấy những khoảng trống lớn trong công tác quản lý mỹ phẩm, đặc biệt khi thị trường ngày càng mở rộng với số lượng sản phẩm khổng lồ. Việc điều tra đang tiếp tục, và dư luận kỳ vọng các biện pháp siết chặt, minh bạch hơn trong quy trình cấp phép để tránh lặp lại các vụ việc tương tự trong tương lai.
