Hé lộ nguyên nhân ban đầu gây nên vụ cháy chung cư Hong Kong, danh tính 3 nghi phạm vừa bị bắt giữ
Đám cháy khổng lồ bao trùm cụm chung cư Wang Fuk Court (quận Tai Po, Hong Kong) chiều tối 26/11 đã khiến ít nhất 44 người thiệt mạng, hơn 60 người bị thương và hơn 200 người mất tích.
Theo Cục trưởng Cục An ninh Đặng Bỉnh Cường, trong quá trình chữa cháy và tìm kiếm cứu nạn, lực lượng chức năng phát hiện trên tường ngoài các tòa chung cư có lưới bảo vệ, bạt chống thấm và các tấm nhựa dường như không đạt chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy.
Ông cho biết cảnh sát và lực lượng cứu hỏa đã thành lập đội đặc nhiệm để điều tra, đồng thời mở cuộc điều tra hình sự đối với công ty phụ trách bảo trì tòa nhà. Bà Eileen Chung, Giám đốc cấp cao Lực lượng Cảnh sát Hong Kong, cho biết: “Chúng tôi có cơ sở để tin rằng những người điều hành công ty đã cực kỳ cẩu thả, dẫn đến vụ tai nạn này và khiến ngọn lửa bùng phát ngoài tầm kiểm soát, gây thương vong nghiêm trọng".
Tính đến sáng 27/11, cảnh sát đã bắt giữ 3 đối tượng nam giới là những người phụ trách công ty kỹ thuật liên quan đến quá trình sửa chữa, bảo dưỡng tòa nhà, bao gồm 2 giám đốc và 1 cố vấn kỹ thuật. Cả ba bị điều tra với cáo buộc liên quan tội danh ngộ sát.
Cảnh sát khẳng định sẽ huy động tối đa nguồn lực để hỗ trợ công tác cứu hộ và tiến hành cuộc điều tra toàn diện nhằm sớm xác định đầy đủ nguyên nhân vụ cháy và trách nhiệm của các bên liên quan.
Wang Fuk Court là khu nhà ở công cộng gồm 8 tòa tháp cao hơn 30 tầng, gần 2.000 căn hộ với khoảng 4.000 cư dân sinh sống. Cả tổ hợp đang trong quá trình cải tạo, được bao phủ bởi giàn giáo tre và lưới bảo vệ màu xanh lá cây – loại vật liệu rất phổ biến ở Hong Kong.
Đám cháy được báo cáo lần đầu lúc 14h51 chiều 26/11 (giờ địa phương), sau đó nhanh chóng bùng phát thành biển lửa và lan sang 7 trong số 8 tòa nhà. Nhiều nhân chứng cho biết khói đen đặc quánh bao trùm nhiều tòa. Giàn giáo tre bong ra khỏi mặt tường, rơi từ độ cao 10-20 tầng, đôi khi va vào đống đổ nát tạo tia lửa. Nhiệt độ bên trong khu chung cư cực kỳ cao, gây khó khăn lớn cho lực lượng cứu hỏa tiếp cận các cư dân mắc kẹt ở tầng cao.
Giới chức Hong Kong cho hay nguyên nhân chính xác của vụ cháy vẫn đang được điều tra, nhưng bước đầu nhận định hệ thống lưới, bạt che và giàn giáo tre bao quanh các tòa nhà có thể đã khiến ngọn lửa lan rộng nhanh hơn trong điều kiện gió mạnh, nhất là khi có dấu hiệu vật liệu không đạt chuẩn an toàn.
Một chuyên gia độc lập về cứu hỏa và lập kế hoạch ứng phó khẩn cấp tại Anh nhận định với CNN rằng việc đám cháy có thể lan qua nhiều tòa nhà cao tầng như vậy là kết quả của “sự cẩu thả nghiêm trọng” trong thiết kế, quản lý an toàn và sử dụng giàn giáo tre: “Chúng ta không nên để điều này xảy ra. Sau thảm họa Grenfell và cuộc điều tra công khai quy mô lớn, việc để hỏa hoạn lan từ tòa nhà này sang tòa nhà khác trong một khu dân cư có người ở là điều không thể chấp nhận. Đây là biểu hiện của sự cẩu thả nghiêm trọng, hoàn toàn không được phép xảy ra".
Ông cho biết, dù tre có một mức độ chống cháy nhất định, nhưng khi đám cháy đã phát triển toàn phần thì tre vẫn là vật liệu dễ bắt lửa, trở thành “cầu nối” cho ngọn lửa lan rộng. Tại Anh, giàn giáo thường dùng nhôm hoặc thép, trong khi ở nhiều nước châu Á, tre vẫn được ưu tiên vì rẻ, bền và dễ kiếm, nhưng đi kèm đó là rủi ro lớn về an toàn phòng cháy nếu không được kiểm soát nghiêm ngặt.
Chuyên gia này thậm chí cảnh báo thảm họa tại Wang Fuk Court có thể vượt qua cả vụ cháy Grenfell Tower năm 2017, nơi 72 người thiệt mạng tại London.
Theo Sở Cứu hỏa Hong Kong, tất cả các tòa tháp trong Wang Fuk Court đều hư hại nghiêm trọng: cửa sổ, điều hòa bị thiêu rụi, phần lớn giàn giáo tre bao quanh khu nhà đã cháy rụi. Lực lượng cứu hỏa vẫn phải xử lý những đám cháy âm ỉ còn sót lại ở một số căn hộ, khói vẫn bốc ra từ ít nhất ba tòa nhà.
Ít nhất 44 người đã thiệt mạng, hơn 60 người bị thương, trong đó 17 người trong tình trạng nguy kịch. Hơn 200 người vẫn mất tích, con số được ước tính lên tới 279 người. Một lính cứu hỏa, anh Hà Vỹ Hạo (Ho Wai-ho), đã hy sinh trong lúc làm nhiệm vụ.
Thư ký An ninh Đặng Bỉnh Cường cho biết anh Ho bị thương nặng khi chiến đấu với ngọn lửa và qua đời tại Bệnh viện Prince of Wales. Giới chức Hong Kong bày tỏ niềm thương tiếc sâu sắc, cam kết sẽ hỗ trợ tối đa cho gia đình nạn nhân.
Đặc khu trưởng Lý Gia Siêu cho biết đám cháy đang dần được kiểm soát nhờ nỗ lực không ngừng của lực lượng cứu hỏa. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng đã gửi lời chia buồn, kêu gọi “nỗ lực hết sức” để giảm thiểu thương vong và thiệt hại.
Hàng nghìn cư dân của Wang Fuk Court đã không thể trở về nhà trong tối 26/11 và buộc phải tìm nơi trú tạm. Khoảng 900 người đang ở trong các khu tạm trú do chính quyền bố trí.
Tại đó, nhân viên hỗ trợ phân phát nước uống và bữa ăn đóng hộp với nhiều người, đây là bữa ăn đầu tiên sau nhiều giờ chạy nạn. Một cụ ông kể rằng ông vừa bay từ đại lục về. Trước khi lên máy bay, ông nghĩ vụ cháy chỉ giới hạn ở một tòa nhà; đến khi hạ cánh, ngọn lửa đã lan sang nhiều tòa, trong đó có cả tòa nơi ông mới mua căn hộ, chi hàng trăm nghìn đô la Hong Kong để cải tạo suốt 8 tháng.
Đáng chú ý, một cư dân cho CNN biết chuông báo cháy trong căn hộ của cô không hề hoạt động, làm dấy lên thêm nhiều câu hỏi về hệ thống an toàn cháy nổ của tòa nhà.
Ngày 27/11, nhà chức trách Hong Kong đã chỉ đạo ít nhất 13 trường cho học sinh nghỉ học, để giảm tải giao thông và đảm bảo an toàn trong khu vực. Giới chức cho biết sẽ rà soát quy định và tiêu chuẩn liên quan đến giàn giáo, lưới bảo vệ, bạt che và vật liệu ngoại thất. Làm rõ trách nhiệm của công ty bảo trì và các bên liên quan trong việc sử dụng vật liệu không đạt chuẩn (nếu được xác nhận). Tiếp tục điều tra hình sự đối với 3 nghi phạm đã bị bắt vì liên quan cáo buộc ngộ sát.
