`Thành phố dưới lòng đất` lớn nhất Việt Nam, là công trình quân sự vĩ đại, ghi dấu lịch sử oai hùng
Bên dưới lớp đất đỏ miền Đông Nam Bộ, có một "thành phố" vô cùng đặc biệt. Đây không chỉ là công trình quân sự độc đáo, nơi ghi dấu một thời kỳ lịch sử oai hùng của đất nước ta.
Nếu ai đã từng xem và nghe đến bộ phim “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối”, chắc hẳn sẽ rất ấn tượng với hệ thống địa đạo được tái hiện trong phim. Nó hoàn toàn có thật và là niềm tự hào của người dân Việt Nam, biểu tượng cho tinh thần bất khuất của quân dân ta. Nơi đó gọi là: Địa đạo Củ Chi.
Theo thông tin từ Cổng thông tin điện tử TP.HCM, địa đạo Củ Chi nằm tại xã Phú Mỹ Hưng, huyện Củ Chi, cách trung tâm thành phố khoảng 70km về phía tây bắc. Hệ thống địa đạo dài tới 250km, được đào bằng các dụng cụ thô sơ nhưng có kết cấu cực kỳ kiên cố, ngoắt ngoéo như mê cung. Đây được xem là “thành phố dưới lòng đất” lớn nhất Việt Nam.
Khác với nhiều địa phương khác như địa đạo Kỳ Anh (Quảng Nam) dài 32km hay địa đạo Vịnh Mốc (Quảng Trị) dài hơn 1.060m, địa đạo Củ Chi nổi bật bởi quy mô khổng lồ và hệ thống đường hầm phức tạp. Các đường hầm ở đây nằm sâu từ 3 đến 8m dưới lòng đất, chiều cao chỉ đủ để người di chuyển lom khom. Hệ thống địa đạo gồm ba tầng: tầng đầu cách mặt đất 3m, có thể chống đạn pháo và xe tăng; tầng hai sâu 5m, chịu được bom cỡ nhỏ; tầng ba từ 8 đến 10m, được xem là an toàn tuyệt đối. Giữa các tầng có nắp hầm bí mật để di chuyển.
Địa đạo Củ Chi không chỉ là công trình kỹ thuật mà còn là nơi hun đúc tinh thần chiến đấu kiên cường của quân và dân ta. Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, từ hệ thống chiến hào và đường ngầm này, quân dân Củ Chi đã tiến hành hàng loạt trận đánh du kích hiệu quả, khiến quân đội Mỹ phải kinh hãi gọi nơi đây là “làng ngầm” hay “mật khu nguy hiểm”.
Với những chiến công anh dũng, quân và dân Củ Chi vinh dự được Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam phong tặng danh hiệu “Đất thép thành đồng” và Huân chương Thành đồng hạng Ba tại Đại hội Anh hùng, Chiến sĩ thi đua và Dũng sĩ các lực lượng vũ trang nhân dân giải phóng miền Nam lần thứ hai ngày 17/9/1967.
Địa đạo đầu tiên ở Củ Chi xuất hiện từ năm 1948 tại hai xã Tân Phú Trung và Phước Vĩnh An. Ban đầu chỉ là những đoạn ngắn để cất giấu tài liệu, vũ khí, trú ẩn cán bộ. Về sau, hệ thống này phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong giai đoạn 1961–1965, khi chiến tranh du kích ở Củ Chi gây tổn thất lớn cho quân đội Mỹ và góp phần làm thất bại chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của họ. Sáu xã phía bắc huyện đã hoàn thiện tuyến địa đạo “xương sống”, nối dài với các nhánh địa đạo phụ, tạo thành mạng lưới liên hoàn độc đáo và hiệu quả.
Tính đến hiện tại, huyện Củ Chi được tuyên dương 19 xã Anh hùng, có 39 Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, 1.277 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, 1.800 Dũng sĩ và được trao tặng hai Huân chương Thành đồng Tổ quốc cùng hơn 500 Huân chương Quân công, Chiến công các loại.
Trong phim "Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối", không khí năm 1967 được tái hiện sống động, đưa khán giả về với những ngày tháng chiến đấu trong lòng đất. Nhân vật Tư Đạp trong phim được xây dựng dựa trên nguyên mẫu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Tô Văn Đực – người con của xã Nhuận Đức, huyện Củ Chi.
Ông Tô Văn Đực từng gắn bó hàng năm trời với địa đạo Củ Chi, nổi tiếng là “cỗ máy phá tăng” khi chế tạo thành công mìn gạt, phá hủy tới 5.000 xe tăng trong kháng chiến. Ngày 17/9/1967, ông vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Sau ngày giải phóng, ông tiếp tục phục vụ trong quân đội, có nhiều đóng góp về kỹ thuật quân sự.
Địa đạo Củ Chi hôm nay là điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá lịch sử dân tộc, là nơi gợi nhắc mỗi người Việt Nam về một thời kỳ bi hùng, đầy máu lửa nhưng cũng rực rỡ niềm tin chiến thắng.
