Gia tộc 'vàng' của nền nghệ thuật Việt Nam: Có đến 4 Nghệ sĩ Nhân dân, nhiều Nghệ sĩ Ưu tú
Trong giới nghệ thuật Việt Nam, gần như không ai không biết đến gia tộc họ Nguyễn Đình ở làng Thụy Lôi, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên. Đây là một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật, có đến 4 Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) và nhiều Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT).
Ở làng Thụy Lôi (huyện Tiên Lữ, Hưng Yên), gia tộc họ Nguyễn Đình từ lâu đã được biết đến như một gia tộc nghệ thuật lớn, sản sinh ra nhiều thế hệ nghệ sĩ tài năng. Tiêu biểu có thể kể đến là soạn giả Nguyễn Đình Nghị (còn gọi là cụ Trùm Nghị) - người được mệnh danh là “ông tổ” của trào lưu chèo cải lương, đồng thời là nhân vật tiên phong trong việc hiện đại hóa nghệ thuật chèo ở thế kỷ XX.
Trưởng thành trong truyền thống nghệ thuật bền bỉ ấy, Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Tuấn Hải chia sẻ, ông cùng chị gái - NSND Mai Hương chính là hậu duệ đời thứ tư trong dòng tộc này.
“Từ nhỏ, tôi đã được sống trong không khí nghệ thuật từ cả hai bên nội, ngoại. Đó chính là mạch nguồn nuôi dưỡng đam mê và định hướng chúng tôi đi trọn đời với nghiệp diễn”, NSND Tuấn Hải xúc động nói.
NSND Mai Hương cũng thừa nhận, bà lớn lên giữa những câu hát, điệu múa của gánh cải lương do ông bà lập nên. Tuy nhiên, sau cùng, bà chọn dấn thân và gắn bó trọn vẹn với sân khấu chèo, trở thành một trong những gương mặt tiêu biểu của Nhà hát Chèo Hà Nội.
Gia tộc họ Nguyễn Đình hiện sở hữu 4 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSND: NSND Nguyễn Đình Tưởng (nghệ danh Mạnh Tưởng) - Đoàn Cải lương Hoa Mai; NSND Nguyễn Đình Chí (nghệ danh Quang Chí) - Đoàn Cải lương Nam Định; NSND Trần Thị Mai Hương - Nhà hát Chèo Hà Nội; và NSND Trần Hải - Nhà hát Kịch Hà Nội. Ngoài ra, còn có nhiều Nghệ sĩ Ưu tú như NSƯT Kim Oanh (Đoàn Cải lương Hoa Mai) và NSƯT Nguyễn Đình Tư.
NSND Nguyễn Đình Tưởng, nguyên Trưởng đoàn Cải lương Hoa Mai, nổi bật với chất giọng trời phú, vừa có thể diễn xuất nội tâm xuất sắc, vừa làm đạo diễn và chuyển thể kịch bản. Ông từng khiến khán giả cả nước say mê qua các bài ca phát trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam như Võ Thị Thắng, Hoa tím chiều thu, Hạt lúa quê mình…
Không chỉ đoạt Huy chương vàng ở nhiều hội diễn, NSND Mạnh Tưởng còn từng giảng dạy tại khoa Kịch hát dân tộc, Trường ĐH Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, cống hiến trọn đời cho nghệ thuật ngay cả sau khi nghỉ hưu.
Em trai ông, NSND Quang Chí - nguyên Trưởng đoàn Cải lương Nam Định lại bén duyên với nghề rất sớm, từ khi mới 14 tuổi. Nhờ giọng hát mùi mẫn, giàu cảm xúc, ông sớm được giao các vai chính. Vai diễn Giám đốc Nghĩa trong vở Xin đừng lầm lỡ năm 1994 đã giúp ông giành cú đúp Huy chương vàng và giải Nam nghệ sĩ xuất sắc nhất, ghi dấu đậm nét tên tuổi trong lòng khán giả.
Trong suốt sự nghiệp, ông nhận hàng loạt Huy chương vàng với các vai như Trần Hưng Đạo, Trần Thủ Độ, giáo sư Hoàng… và trở thành nghệ sĩ Nam Định đầu tiên được phong tặng danh hiệu NSND.
NSND Mai Hương - nguyên Phó Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội, được khán giả nhớ đến qua các vai diễn chính từ rất sớm. Bà không bị “đóng khung” vào một loại vai nào mà biến hóa đa dạng, từ vai chính diện, phản diện cho đến vai đào lệch, đào thương. Sự tài hoa ấy giúp bà liên tục gặt hái nhiều huy chương và giải thưởng nghệ thuật.
Người em ruột của bà, NSND Tuấn Hải, lại thành danh ở lĩnh vực kịch nói. Sau khi tốt nghiệp Trường ĐH Sân khấu - Điện ảnh năm 1972, ông bắt đầu sự nghiệp tại Đoàn Kịch nói Công an Hà Nội, rồi chuyển sang Đoàn Kịch Hà Nội và cuối cùng gắn bó lâu dài tại Nhà hát Kịch Việt Nam.
Điều đặc biệt, NSND Tuấn Hải không bó buộc vào bất kỳ dạng vai nào. Ông có thể hóa thân thành vai hài, vai bi, vai phản diện, chính diện, thậm chí từng đảm nhận vai nữ và cả vai trẻ em. Ngoài vai trò diễn viên, khi đảm nhận vai trò đạo diễn, ông đã cho ra đời nhiều vở diễn để đời như Giấc mộng đêm hè, Vợ chồng rởm, Bệnh sĩ…
Mỗi vai diễn của NSND Tuấn Hải đều để lại dấu ấn riêng, khắc họa rõ nét số phận và tính cách nhân vật, đồng thời thể hiện tinh thần không ngừng sáng tạo, vượt qua chính mình.
Với bề dày truyền thống và những đóng góp quý báu cho nghệ thuật nước nhà, gia tộc họ Nguyễn Đình xứng đáng được trân trọng như một “gia tộc vàng” của sân khấu Việt Nam.
