Loại gỗ quý hiếm top đầu Việt Nam: Liệt vào nhóm số 1, từng cạn kiệt, cả rừng chỉ còn 7 cây sống sót

Được mệnh danh là vua của các dòng gỗ thơm tại Việt Nam, cây Hoàng đàn được xếp vào nhóm IA (thuộc nhóm thực vận có giá trị đặc biệt về khoa học và môi trường, kinh tế và được nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại).

Loại gỗ này còn có tên gọi khác như Bách xoắn, Tùng có ngấn, Ngọc am, Bách mộc..

Từ thời xưa, vua chúa đã dùng loại gỗ này để chế tác tượng, bài vị, làm đồ thờ tế…như một cách khẳng định sự quyền quý của mình.

Loại ‘mộc vương’ này phân bổ chủ yếu ở các dải núi đá vôi cao thuộc các huyện phía nam của tỉnh Lạng Sơn như Hữu Lũng, Bắc Sơn. Đặc biệt, nhiều nhất là ở  các bản Lân Cốc, Nà Nọc (xã Hữu Liên, Hữu Lũng).

Loại cây này khi trưởng thành có chiều cao trung bình từ  15-25m, có cây cao đến 90cm. 

Cây Hoàng đàn có vỏ cây dày, màu nâu xám, có các dải nứt dọc như vết gân, cây có nhiều nhánh nhỏ và có hình vảy nhọn, mọc áp sát vào cành,

Hoàng đàn có 4 loại khác nhau dựa trên màu sắc gồm: hoàng đàn tuyết, Hoàng đàn vàng, Hoàng đàn đỏ và Hoàng đàn trắng.

Điều đáng nói, đây là loại gỗ quý hiếm không thua  trầm hương, bạch đàn, huyết rồng. Loại gỗ này có mùi thơm đặc trưng và được nhiều người lựa chọn bởi có độ bền cao, ít mối mọt cũng như cong vênh.

Giá của loại gỗ này cũng vô cùng đắt đỏ khi được bán với giá từ 18-35 triệu đồng/kg (với gỗ nguyên sinh tùy thuộc vào độ tuổi cũng như mức độ thô, mịn khác nhau).

Vào năm 2010, những cây gỗ  Hoàng đàn đã được hỏi mua với giá 40 triệu đồng/cây, và 1,5 triệu đồng/cây với loại cây giống nảy mầm từ hạt (TTXVN).

Với giá trị kinh tế cao, loại cây này đã bị khai thác đến cạn kiệt. Số lượng loại cây này đã chỉ còn nằm rải rác trên vách đá cheo leo ở Khu rừng đặc dụng Hữu Liên từ những năm 90.

Tuy vậy, nhiều người vẫn bất chấp độ cao để trèo lên các vách đá đào rễ Hoàng đàn đem bán. 

Theo thống kê của báo điện tử Chính phủ, đến năm 2010, chỉ còn xác định được 27 cây Hoàng Đàn (trong đó 2 cây có dấu hiệu bị chết) mọc trong tự nhiên. Nếu tính cả cây trồng của 44 hộ gia đình và Ban quản lý Khu rừng đặc dụng Hữu Liên trồng từ năm 1990 thì cả tỉnh Lạng Sơn lúc đó chỉ có 82 cây.

Tuy nhiên, đến năm 2019, báo Lạng Sơn đã ghi nhận chỉ còn  7 cây Hoàng đàn mọc trong tự nhiên đang sinh trưởng và phát triển trên Khu rừng đặc dụng Hữu Liên

Sai đó, Ban quản lý rừng đặc dụng Hữu Liên đã phải tích cực công tác bảo tồn nguồn gen quý hiếm bằng việc tích cực nghiên cứu gây tạo cây con.

Đến năm 2021, nhờ sự nỗ lực này  loài cây quý đang dần phục hồi với từ 80 cây ban đầu (năm 2010), xã Hữu Liên đã trồng được gần 700 cây tại khuôn viên Ban Quản lý rừng đặc dụng… và vẫn đang đặt mục tiêu tiếp tục nuôi trồng thêm 500 cây Hoàng đàn nữa cho đến năm 2025. Đây là là nỗ lực để phát triển loài cây quý này theo hướng  tạo sản phẩm phục vụ cho du lịch, y học…