Rò rỉ thỏa thuận mật từ Alaska: Ông Putin đưa yêu sách, ông Trump gửi thông điệp chấn động tới Ukraine và châu Âu
Một số nguồn tin tiết lộ nội dung chưa từng công bố trong cuộc đàm phán Nga - Mỹ tại hội nghị Alaska. Theo đó, Tổng thống Putin đã đưa ra yêu cầu bất ngờ với Tổng thống Trump liên quan đến Donetsk Ukraine và khả năng trao đổi lãnh thổ, khiến chiến sự Ukraine có nguy cơ rẽ sang hướng mới.
Theo Financial Times, trong cuộc gặp kín tại hội nghị Alaska ngày 15/8, Tổng thống Putin đã đưa ra những điều kiện được cho là “then chốt” trong tiến trình hòa bình. Cụ thể, ông yêu cầu Ukraine rút quân khỏi vùng Donetsk Ukraine, coi đây là bước đi bắt buộc để Moscow sẵn sàng “đóng băng” phần còn lại của mặt trận.
Thông tin từ bốn nguồn thạo tin về đàm phán Nga - Mỹ cho biết, ngay sau cuộc gặp, Tổng thống Trump đã nhanh chóng chuyển thông điệp này tới Tổng thống Zelensky cùng các lãnh đạo châu Âu trong một cuộc gọi ngày 16/8. Ông Trump đồng thời thúc giục các bên từ bỏ nỗ lực ép Nga vào một lệnh ngừng bắn, thay vào đó nên hướng tới một “thỏa thuận hòa bình thực sự”.
Nếu được chấp nhận, yêu cầu này đồng nghĩa với việc Nga sẽ nắm toàn quyền kiểm soát phần lớn Donetsk cùng những vùng lãnh thổ đã chiếm giữ suốt nhiều năm, đồng thời duy trì ưu thế tại chiến trường. Đổi lại, Tổng thống Putin hứa sẽ không mở thêm các đợt tấn công ở Kherson hay Zaporizhzhia, nơi quân đội Nga đang kiểm soát diện tích lớn.
Tuy vậy, phía Nga vẫn giữ vững lập trường về các “yêu cầu cốt lõi”, bao gồm: Ukraine không được gia nhập NATO, từ bỏ mọi tuyên bố chủ quyền với Crimea và một số khu vực khác. Một cựu quan chức Kremlin tiết lộ thêm rằng ông Putin có thể linh hoạt trong vấn đề trao đổi lãnh thổ, miễn là những “nguyên nhân gốc rễ” của chiến sự Ukraine được giải quyết.
Nguồn tin thân cận với chính quyền Kiev cho hay, Tổng thống Zelensky kịch liệt phản đối việc nhượng Donetsk. Tuy nhiên, ông sẵn sàng thảo luận trực tiếp với Tổng thống Trump tại Washington vào ngày 18/8, thậm chí cân nhắc một cuộc gặp ba bên cùng ông Putin.
Trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump viết: “Cách duy nhất để chấm dứt cuộc chiến tàn khốc là hướng tới một thỏa thuận hòa bình, chứ không phải chỉ dừng lại ở một lệnh ngừng bắn mong manh”. Ông còn hé lộ khả năng tổ chức thêm một cuộc gặp trực tiếp với Tổng thống Putin nếu tình hình tiến triển thuận lợi.
Điện Kremlin khẳng định, cuộc gặp tại Anchorage, Alaska không bàn về hội nghị ba bên, song chưa đưa ra bình luận chính thức về Donetsk. Nhiều lãnh đạo châu Âu, vốn đã lo ngại trước viễn cảnh “trao đổi lãnh thổ” được ông Trump nhắc tới trước thềm hội nghị, nay càng tỏ ra bất an hơn.
Mặc dù kỳ vọng ban đầu là Mỹ sẽ buộc Nga nhượng bộ, song cuộc gặp kéo dài ba giờ đã cho thấy một thực tế trái ngược: Tổng thống Putin tận dụng hội nghị Alaska để phá thế cô lập, còn Tổng thống Trump lại tỏ ra sẵn sàng mở đường cho những thỏa thuận nhạy cảm về lãnh thổ, khiến chiến sự Ukraine càng thêm khó đoán.
