Tiền điện nhà trọ sắp minh bạch: Quy định mới siết chặt cách thu, chủ nhà không còn được tính vượt hóa đơn
Quy định mới giá điện do Bộ Công Thương ban hành đang tạo thay đổi lớn với tiền điện nhà trọ, buộc chủ nhà thu tiền điện đúng hóa đơn, bảo đảm quyền lợi người thuê.
Bộ Công Thương vừa ban hành Thông tư 60 Bộ Công Thương quy định chi tiết về giá bán điện, chính thức có hiệu lực từ ngày 2/12. Văn bản này được xem là bước điều chỉnh quan trọng, tác động trực tiếp đến hàng triệu người thuê nhà, đặc biệt là sinh viên và lao động tại các đô thị lớn, nơi tiền điện nhà trọ lâu nay vẫn tồn tại nhiều bất cập.
Theo quy định mới giá điện, tại mỗi địa chỉ cho thuê nhà, bên bán điện chỉ được ký duy nhất một hợp đồng mua bán điện. Chủ nhà cho thuê có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin cư trú của người thuê tại địa điểm sử dụng điện để làm căn cứ áp dụng giá điện sinh hoạt. Đây là điểm mấu chốt nhằm chấm dứt tình trạng thu tiền điện “theo thỏa thuận miệng” hoặc áp giá cao hơn thực tế.
Với trường hợp cho hộ gia đình thuê trọn căn, chủ nhà có thể trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện hoặc ủy quyền cho bên thuê đứng tên hợp đồng, kèm theo cam kết thanh toán. Mỗi hộ gia đình thuê được tính một định mức giá điện sinh hoạt, tương tự như hộ dân cư thông thường. Cách làm này giúp đảm bảo tiền điện nhà trọ không bị “đội giá” so với mức nhà nước quy định.
Đối với nhóm sinh viên và người lao động thuê phòng lẻ, Thông tư 60 Bộ Công Thương đưa ra hướng dẫn cụ thể hơn. Nếu hợp đồng thuê từ 12 tháng trở lên và người thuê có đăng ký tạm trú hoặc thường trú tại địa chỉ sử dụng điện, chủ nhà hoặc bên thuê được phép đứng tên hợp đồng mua bán điện, áp dụng giá điện sinh hoạt theo định mức tương ứng số người ở thực tế.
Trong trường hợp thời hạn thuê dưới 12 tháng và chủ nhà không kê khai đầy đủ số người sử dụng điện, toàn bộ sản lượng điện tiêu thụ sẽ bị tính theo giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc 2, tương ứng mức 101-200 kWh. Đây được coi là biện pháp nhằm buộc chủ nhà minh bạch thông tin, tránh việc cố tình “né” kê khai để thu tiền điện cao.
Nếu chủ nhà kê khai đầy đủ số người thuê, đơn vị bán điện sẽ căn cứ thông tin cư trú để cấp định mức. Theo đó, cứ 4 người được tính là một hộ sử dụng điện. Một người tương đương 1/4 định mức, hai người là 1/2 định mức, ba người là 3/4 định mức và đủ bốn người được tính tròn một định mức giá điện sinh hoạt. Khi số người thuê thay đổi, chủ nhà có trách nhiệm thông báo để điều chỉnh cách tính tiền điện.
Điểm đáng chú ý nhất trong quy định mới giá điện là yêu cầu rõ ràng: nếu người thuê nhà không ký hợp đồng trực tiếp với bên bán điện, thì tổng số tiền điện mà chủ nhà thu của người thuê không được vượt quá số tiền ghi trên hóa đơn điện hàng tháng. Điều này đồng nghĩa, việc “cắt nhỏ” công tơ rồi thu giá cao hơn hóa đơn chính thức sẽ không còn cơ sở hợp pháp.
Thực tế ghi nhận tại Hà Nội cho thấy, nhiều người thuê nhà đang phải trả tiền điện nhà trọ ở mức 3.500-4.500 đồng/kWh, cao hơn đáng kể so với giá điện sinh hoạt do nhà nước ban hành. Trong khi đó, biểu giá điện sinh hoạt hiện nay được chia thành 6 bậc, với mức thấp nhất khoảng 1.984 đồng/kWh và cao nhất 3.460 đồng/kWh. Sự chênh lệch này chính là nguyên nhân khiến quy định mới nhận được nhiều sự quan tâm.
Không chỉ dừng ở hướng dẫn, hệ thống pháp luật cũng đã có chế tài xử phạt rõ ràng. Theo Nghị định 17/2022/NĐ-CP, chủ nhà thu tiền điện của người thuê cao hơn giá quy định có thể bị phạt từ 20 đến 30 triệu đồng, tùy mức độ vi phạm. Quy định này tiếp tục được nhấn mạnh nhằm tăng tính răn đe, bảo vệ người tiêu dùng.
Giới chuyên gia nhận định, Thông tư 60 Bộ Công Thương nếu được thực thi nghiêm túc sẽ góp phần minh bạch hóa thị trường cho thuê nhà, giảm bớt gánh nặng chi phí sinh hoạt cho người dân. Tuy nhiên, hiệu quả đến đâu còn phụ thuộc vào việc người thuê nắm rõ quyền lợi của mình và các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát việc chủ nhà thu tiền điện đúng quy định.
Trong bối cảnh giá cả sinh hoạt leo thang, việc siết chặt cách chủ nhà thu tiền điện được xem là bước đi cần thiết, hướng tới môi trường thuê nhà công bằng, minh bạch và đúng pháp luật.
