Giải nỗi oan của Tần Thủy Hoàng khi xây Vạn Lý Trường Thành

 

Theo sử sách, dưới thời Tần Thủy Hoàng, Vạn Lý Trường Thành được tiếp tục xây dựng khiến công trình này ngày càng dài hơn và kiên cố hơn. Từ đây, một số người cho rằng, Tần Thủy Hoàng khiến nhiều công nhân, chủ yếu là nô lệ bỏ mạng trong quá trình xây dựng Vạn Lý Trường Thành. Trên thực tế, các chuyên gia không tìm thấy bất cứ tài liệu lịch sử nào ghi chép về số người thiệt mạng trong quá trình thi công Vạn Lý Trường Thành dưới thời Tần Thủy Hoàng. Thay vào đó, người ta chỉ tìm thấy một số tài liệu ghi chép về số người được huy động để thi công công trình này. 

Cụ thể, trong phần "Sử ký Tần bản ký" thuộc cuốn "Sử Ký" của Tư Mã Thiên có đề cập đến việc năm thứ 32 dưới thời Tần Thủy Hoàng (tức năm 215 trước Công nguyên), tướng quân Mông Điềm đem 300.000 quân lên phía Bắc để chiến đấu với người du mục. Sau khi kết thúc trận chiến, lực lượng này được huy động tham gia xây dựng Vạn Lý Trường Thành kể từ năm 213 trước công nguyên. Tuy nhiên, không có ghi chép nào nói về số binh sĩ hay nô lệ được huy động để xây dựng Vạn Lý Trường Thành cũng như số người chết vì lao lực, bệnh tật. 

Thêm nữa, ngoài Vạn Lý Trường Thành, Tần Thủy Hoàng còn huy động nhân lực xây dựng nhiều công trình khủng khác như Cung A Phòng, Kênh Linh Cừ... Theo đó, các chuyên gia nhận định không thể có chuyện Tần Thủy Hoàng dồn hết nhân lực cho việc xây dựng Vạn Lý Trường Thành khiến hàng ngàn người bỏ mạng trong quá trình thi công. Thêm nữa, không có chuyên gia, nhà sử học nào dám khẳng định số người chết vì xây dựng Vạn Lý Trường Thành dưới thời Tần Thủy Hoàng cao hơn các triều đại về sau như nhà Hán, Minh tiếp tục thi công công trình này.