Di tích 134 tuổi Viện Pasteur bị bủa vây bởi biển quảng cáo và rác thải: TPHCM xử lý cấp tốc
Ngày 3/12/2025, UBND TP.HCM đã chỉ đạo tháo dỡ một số biển quảng cáo quanh Viện Pasteur TP.HCM sau khi dư luận phản ánh khu di tích 134 năm tuổi bị “chìm” trong biển quảng cáo và rác thải, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cảnh quan, giá trị lịch sử và hoạt động y tế.
Theo ghi nhận, quanh khu di tích có ít nhất 3 biển quảng cáo lớn, trong đó có màn hình LED đặt tại các giao lộ gần viện, che khuất bảng thông tin, biển chỉ dẫn và lối vào. Tình trạng rác thải, vỉa hè lộn xộn, tụ tập rác và tiểu tiện trái phép cũng diễn ra quanh khu vực, gây mất vệ sinh và ảnh hưởng tới môi trường xung quanh.
Trước tình trạng này, Viện Pasteur TP.HCM đã nhiều lần “kêu cứu”, đề nghị các cơ quan chức năng can thiệp để khôi phục không gian văn hóa và bảo vệ giá trị di tích. Theo thông tin từ các cơ quan quản lý, ít nhất ba đơn vị đã được cấp phép hoặc chấp thuận dựng biển quảng cáo gần khu vực di tích. Cụ thể, Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Bất động sản Bình Minh được UBND TP.HCM cho phép lắp màn hình LED tại giao lộ Pasteur - Võ Thị Sáu; Công ty Cổ phần Thương mại Quảng cáo Hoa Sen được chấp thuận dựng màn hình LED tại góc Võ Thị Sáu - Nam Kỳ Khởi Nghĩa nhằm phục vụ tuyên truyền, cổ động chính trị và tài trợ; Công ty Dịch vụ Thiết kế Quảng cáo Sao Vàng tại góc Trần Quốc Toản - Nam Kỳ Khởi Nghĩa được UBND quận 3 cho phép lắp pano tuyên truyền kết hợp quảng cáo thương mại. Các giấy phép, chủ trương phê duyệt này trước đó đều được thực hiện theo quy trình hành chính, nhưng lại không tính đến tác động trực tiếp tới không gian di tích và cảnh quan xung quanh.
Trước phản ánh từ Viện Pasteur và dư luận, UBND TP.HCM đã chỉ đạo xử lý quyết liệt. Ngay trong ngày 3/12, thành phố yêu cầu tháo dỡ ít nhất 2 trong 3 biển quảng cáo quanh di tích để trả lại không gian và tầm nhìn. Đồng thời, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM được giao nhiệm vụ tiếp tục kiểm tra, rà soát toàn bộ các trụ và bảng quảng cáo trên địa bàn, đánh giá mức độ ảnh hưởng đến di tích lịch sử - văn hóa và đề xuất các phương án xử lý phù hợp nhằm ngăn chặn tình trạng tương tự tái diễn.
Bên cạnh đó, UBND phường nơi đặt viện cũng cam kết tổ chức thu gom rác thải, vệ sinh vỉa hè và lắp đặt camera giám sát để bảo đảm môi trường sạch sẽ, an toàn, đồng thời duy trì điều kiện thuận lợi cho các hoạt động chuyên môn của viện. Những biện pháp này thể hiện sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền nhằm vừa bảo vệ di tích lịch sử, vừa cải thiện cảnh quan đô thị, đồng thời gửi đi thông điệp về việc giữ gìn không gian công cộng và di sản văn hóa giữa bối cảnh phát triển nhanh chóng của TP.HCM.
Về phía các doanh nghiệp liên quan cũng đã có phản hồi. Công ty Hoa Sen và Sao Vàng đồng ý tháo dỡ các biển/trụ quảng cáo “không điều kiện” và cam kết báo cáo sớm. Trong khi đó, Công ty Bình Minh đề nghị được giữ lại màn hình LED tại góc Pasteur - Võ Thị Sáu vì đã sử dụng để phát trực tiếp các sự kiện lớn, đồng thời mong muốn tiếp tục phục vụ các nhiệm vụ tuyên truyền, cổ động chính trị do TP.HCM triển khai. Tuy nhiên, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM nhấn mạnh, bất kỳ trụ/bảng quảng cáo nào quanh di tích đều phải tuân thủ nguyên tắc không làm ảnh hưởng mỹ quan, giá trị di tích và phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Mặc dù các đơn vị quảng cáo được cấp phép theo thủ tục hành chính, nhưng theo Viện Pasteur TP.HCM và các cơ quan bảo tồn, các trụ/bảng quảng cáo lớn che khuất lối đi, bảng chỉ dẫn, ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động y tế, đồng thời làm mất mỹ quan, không gian di tích. Việc dựng trụ mới còn tiềm ẩn nguy cơ hư hỏng hạ tầng ngầm, cáp điện và cáp quang, gây nguy cơ mất an toàn. Chuyên gia văn hóa đô thị cho rằng, việc tháo dỡ biển quảng cáo là cần thiết, nhưng để bảo vệ lâu dài, TP.HCM cần có quy định rõ ràng về quản lý quảng cáo quanh di tích và giám sát nghiêm ngặt việc thực hiện, tránh lặp lại tình trạng tương tự trong tương lai.
Với quyết định tháo dỡ và rà soát toàn bộ các biển quảng cáo quanh Viện Pasteur, TP.HCM bước đầu khôi phục không gian cho di tích 134 năm tuổi, bảo vệ giá trị lịch sử - văn hóa, đồng thời nhấn mạnh thông điệp về việc giữ gìn cảnh quan đô thị và không gian công cộng trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của thành phố.
