Hơn 30.000 nhà đầu tư có lấy lại được 117 tỷ đồng bị mất trong vụ của Shark Bình?
Vụ án tiền ảo AntEx của Shark Bình đãng là tâm điểm của dư luận. Trước tình hình này, nhiều người đặt ra câu hỏi 117 tỷ đồng đã bị rút khỏi ví của 30.000 nhà đầu tư đồng tiền số Antex, họ có quyền khởi kiện để đòi bồi thường?
Ngày 14/10, Công an TP Hà Nội cho biết đơn vị đã niêm phong, kê bên, phong tỏa số tiền, tài sản đặc biệt lớn liên quan đến tội phạm, tài sản do phạm tội mà có với tổng giá trị tài sản lên đến 900 tỷ đồng. Hơn 117 tỷ đồng bị rút khỏi ví của 30.000 nhà đầu tư đồng tiền số Antex.
Hiện cơ quan điều tra đang truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng. Các quyết định tố tụng được thực thi hôm 10/10, đến nay ngoài Shark Bình, 9 người liên quan cũng bị khởi tố về 2 tội trên.
Trước sự việc trên, luật sư Nguyễn Thị Thu - Đoàn Luật sư Hà Nội, đây là khoảng trống pháp lý trong quản lý thị trường tài sản số tại Việt Nam. Trên thực tế, các dự án phát hành token hiện nay hầu như không chịu sự giám sát của các cơ quan chức năng nên khi xảy ra tranh chấp, rủi ro thường thuộc về nhà đầu tư.
Việc xử lý tài sản bị thu giữ trong vụ án sẽ được thực hiện theo nguyên tắc về xử lý vật chứng trong tố tụng hình sự. Tài sản chiếm đoạt của những người bị hại trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì sẽ được thu giữ để trả lại cho những người bị hại.
Tuy nhiên, trong số tài sản bị thu giữ, kê biên, không phải tài sản nào cũng thuộc quyền sở hữu hợp pháp của cá nhân người thực hiện hành vi phạm tội mà có thể thuộc sở hữu của nhiều người như tài sản của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân. Do đó, đối với các tài sản đang bị tạm giữ, kê biên, phong toả cần xác định rõ những tài sản nào của Shark Bình được hình thành trong thời kỳ hôn nhân giữa người này và vợ, đâu là tài sản chung, đâu là tài sản riêng.
Các tài sản riêng của Shark Bình sẽ bị kê biên và có thể bị tịch thu để đảm bảo cho quá trình thi hành án. Còn với tài sản chung của vợ chồng thì tùy từng trường hợp. Trường hợp thứ nhất, nếu xác định được vợ hoặc chồng có lỗi trong việc để cho người phạm tội sử dụng vào việc thực hiện tội phạm thì có thể bị tịch thu toàn bộ. Trường hợp thứ 2, nếu xác định vợ hoặc chồng không có lỗi trong việc để cho người phạm tội sử dụng vào việc thực hiện tội phạm thì có thể không tịch thu phần giá trị tài sản thuộc sở hữu của vợ hoặc chồng.
Trong trường hợp Shark Bình bị kết tội, nếu có đủ căn cứ chứng minh vợ của bị can này không biết hoặc không liên quan đến hành vi phạm tội của chồng thì có thể sẽ được trả lại phần giá trị tài sản của mình trong khối tài sản chung.
Đáng chú ý, việc truy cứu trách nhiệm hình sự không loại trừ trách nhiệm dân sự. Các nhà đầu tư, với tư cách người bị hại, vẫn có quyền khởi kiện dân sự yêu cầu bồi thường thiệt hại, phong tỏa tài sản, tạm giữ tài sản bị chiếm đoạt để đảm bảo thi hành án - luật sư Nguyễn Thị Thu nhấn mạnh.
Để được bồi thường, các nhà đầu tư cần làm đơn trình báo và các chứng cứ chứng minh số tiền thiệt hại. Trong đơn nêu rõ số tiền, hành vi, thời điểm, các thông tin liên quan. Tiếp theo đó, họ sẽ được xác định tư cách bị hại, được tham gia tố tụng (lấy lời khai, tham gia phiên tòa). Khi có bản án có hiệu lực pháp luật, các bên sẽ làm đơn yêu cầu thi hành án cùng bản án gửi đến cơ quan thi hành án để được hoàn trả lại tiền.
Shark Bình được ví là "cá mập" công nghệ, được nhiều người biết đến qua biệt danh Shark Bình khi tham gia chương trình "Thương vụ bạc tỷ" (Shark Tank Vietnam), từng rót vốn vào hàng chục startup hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thương mại điện tử, công nghệ tài chính và truyền thông.
Khi là sinh viên năm thứ hai tại Đại học Quốc gia Hà Nội, ông Bình đã sáng lập công ty phần mềm Peacesoft vào năm 2001, tiền thân của NextTech. Từ ban đầu chỉ có ông chủ và một nhân viên, Peacesoft bắt đầu mở rộng khi ông Bình phát triển hệ thống Ngân Lượng phục vụ thanh toán điện tử. Song không dễ dàng khi bị cạnh tranh khốc liệt, Shark Bình chuyển đổi chiến lược từ thuần thương mại điện tử sang điện tử hóa thương mại truyền thống.
