Lần đầu tiên sau gần 30 năm, vàng đã vượt đồng euro để trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai trong hệ thống tài chính toàn cầu, chỉ đứng sau đồng USD. Diễn biến này cho thấy sự thay đổi mang tính bước ngoặt trong chiến lược dự trữ ngoại hối của các quốc gia.
Theo số liệu công bố tháng 5/2025, tổng lượng vàng do các ngân hàng trung ương nắm giữ đã đạt tới 36.344 tấn. Trong vòng 5 năm trở lại đây, tốc độ gom vàng tăng vọt, trái ngược với giai đoạn trước vốn chỉ mua khoảng 400-500 tấn mỗi năm.
Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cho biết, năm 2022, các ngân hàng trung ương toàn cầu mua 1.082 tấn vàng. Con số này đạt 1.037 tấn vào năm 2023 và lập kỷ lục 1.180 tấn trong năm 2024. Nhờ đó, vàng hiện chiếm tới 20% tổng dự trữ ngoại hối toàn cầu, vượt qua euro (16%) và chỉ xếp sau đồng USD (46%).
Dù nhu cầu có dấu hiệu chững lại trong năm 2025, với sản lượng mua quý I đạt 244 tấn và quý II là 166 tấn, nhưng theo dự báo của Metals Focus (Anh), tổng lượng vàng mua vào cả năm vẫn sẽ xấp xỉ 1.000 tấn, chỉ giảm khoảng 8% so với năm ngoái.
Khảo sát của WGC cho thấy 43% ngân hàng trung ương có kế hoạch tiếp tục tăng dự trữ vàng trong 12 tháng tới. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc đồng USD ngày càng suy yếu vai trò thống trị do nợ công Mỹ ở mức kỷ lục, căng thẳng địa chính trị và bất ổn kinh tế toàn cầu. Vàng vì thế được xem là “hầm trú ẩn an toàn” trong bối cảnh biến động.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng ghi nhận, dù USD vẫn giữ vị trí số 1 trong hệ thống tài chính toàn cầu, nhưng ảnh hưởng của đồng bạc xanh đang dần suy giảm, trong khi vàng nổi lên như một lựa chọn thay thế đáng tin cậy.
Chiến lược gia Tavi Costa thuộc Crescat Capital (Mỹ) nhận định: “Đây có lẽ là một trong những cuộc tái cân bằng lớn nhất của hệ thống tài chính toàn cầu trong nhiều thập kỷ gần đây”.
Trên thị trường, giá vàng thế giới đang tăng mạnh. Kết thúc tuần giao dịch, giá vàng quốc tế neo ở mức 3.446,5 USD/ounce, tăng 76,2 USD/ounce so với tuần trước. Tại Việt Nam, ngày 31/8, vàng miếng SJC được niêm yết ở mức 129,1 triệu đồng/lượng (mua vào) và 130,6 triệu đồng/lượng (bán ra). Vàng nhẫn cũng duy trì quanh 122,5 - 125,5 triệu đồng/lượng tùy thương hiệu.
Diễn biến trên cho thấy vàng không chỉ là kênh trú ẩn an toàn cho nhà đầu tư cá nhân mà còn trở thành “vũ khí tài chính” quan trọng trong chiến lược dự trữ của các quốc gia, báo hiệu một kỷ nguyên mới trong trật tự tiền tệ toàn cầu.
