Đạo luật cấm trẻ em dưới 16 tuổi dùng mạng xã hội sẽ chính thức có hiệu lực tại quốc gia này từ ngày 10/12, tạo nên ‘thí nghiệm’ để các quốc gia khác tham khảo.
Theo Reuters, từ 0h ngày 10/12 (giờ địa phương), luật cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội chính thức được triển khai tại Úc, đưa quốc gia này trở thành nơi đầu tiên trên thế giới áp dụng quy định mang tính bước ngoặt nói trên.
Theo nội dung đạo luật, 10 nền tảng mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay, bao gồm TikTok, YouTube, Facebook, Instagram… có trách nhiệm chặn quyền truy cập đối với người dùng chưa đủ 16 tuổi kể từ thời điểm luật có hiệu lực. Trường hợp vi phạm, các công ty công nghệ có thể bị xử phạt lên tới 49,5 triệu AUD (tương đương khoảng 33 triệu USD).
Thủ tướng Úc Anthony Albanese nhận định đây là một cột mốc quan trọng đối với các gia đình trên toàn quốc. Ông nhấn mạnh đạo luật cho thấy nhà nước hoàn toàn có thể can thiệp và kiểm soát những tác động tiêu cực ngày càng gia tăng trong môi trường số, vốn vượt ra ngoài khuôn khổ các biện pháp bảo vệ truyền thống.
Phát biểu trên truyền hình quốc gia, ông Albanese cho rằng quyết định này giúp các gia đình giành lại quyền chủ động từ tay các tập đoàn công nghệ lớn. Theo ông, dù công nghệ mang lại nhiều lợi ích, con người vẫn cần giữ vai trò làm chủ, thay vì bị chi phối bởi các nền tảng trực tuyến.
Trong một đoạn video gửi tới giới trẻ, Thủ tướng Úc khuyến khích các em dành thời gian nghỉ hè – dự kiến bắt đầu vào cuối tháng 12 – cho những hoạt động ngoài không gian mạng như chơi thể thao, học nhạc cụ hoặc đọc sách.
Việc luật chính thức được áp dụng cũng khép lại cuộc tranh luận kéo dài nhiều năm về khả năng thực tế của một quốc gia trong việc hạn chế trẻ em tiếp cận các nền tảng mạng xã hội đã trở nên quen thuộc trong đời sống hằng ngày.
Động thái của Úc được xem là phép thử quan trọng đối với các chính phủ trên thế giới, trong bối cảnh nhiều nước tỏ ra không hài lòng trước việc các công ty công nghệ chậm trễ trong việc bảo vệ người dùng trẻ tuổi khỏi các nguy cơ trực tuyến.
Chính phủ của ông Albanese đưa ra đề xuất này dựa trên hàng loạt nghiên cứu cho thấy việc sử dụng mạng xã hội quá mức có thể gây tổn hại đến sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên, từ tình trạng lan truyền thông tin sai lệch, bắt nạt trên mạng cho đến các nội dung độc hại liên quan đến hình ảnh cơ thể.
Mặc dù vấp phải sự phản đối từ các tập đoàn công nghệ lớn và những ý kiến lo ngại về tự do ngôn luận, đạo luật lại nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ phụ huynh và các tổ chức bảo vệ quyền trẻ em.
Chỉ vài giờ trước khi lệnh cấm có hiệu lực, khoảng một triệu thiếu niên Úc sắp bị chặn truy cập mạng xã hội đã đồng loạt đăng tải những lời nhắn chia tay bạn bè trực tuyến. Nhiều em bày tỏ cảm giác mất kết nối với thế giới xung quanh, trong khi không ít em khác viết lời hẹn gặp lại khi đủ 16 tuổi.
Về phía các doanh nghiệp công nghệ, việc thực thi đạo luật được đánh giá là mở ra giai đoạn mới với đà tăng trưởng chậm lại, do lượng người dùng giảm và thời gian hoạt động trên nền tảng suy yếu. Dù các công ty cho biết doanh thu quảng cáo từ nhóm dưới 16 tuổi không lớn, lệnh cấm này có thể ảnh hưởng tới việc hình thành tệp người dùng tiềm năng trong tương lai.
Thống kê của chính phủ Úc cho thấy, ngay trước thời điểm luật có hiệu lực, có tới 86% trẻ em trong độ tuổi từ 8 đến 15 tại nước này đang sử dụng mạng xã hội.
Trong khi đó, một số quốc gia như Đan Mạch, New Zealand và Malaysia đã bày tỏ ý định nghiên cứu hoặc tham khảo mô hình của Úc. Điều này khiến Úc trở thành ví dụ điển hình để thế giới đánh giá khả năng kiểm soát độ tuổi người dùng mạng xã hội mà vẫn cân bằng giữa quyền tự do biểu đạt và đổi mới công nghệ.
