Bí mật về ‘báu vật’ hàng trăm năm trong ngôi đình cổ ở Thanh Hóa, từng biến mất và tìm thấy trên mái nhà
Sau khi biến mất và được tìm thấy ở ống tre trên mái đình, số sắc phong cổ này được xem như ‘báu vật’.
Đình Thanh Nga, tọa lạc tại vị trí trung tâm đắc địa của thôn 5, xã Hoằng Sơn (Thanh Hóa), từ lâu đã là điểm tựa tinh thần và là nơi tổ chức các sự kiện văn hóa cổ truyền của cộng đồng địa phương. Theo thần tích, ngôi đình này được xây dựng từ thế kỷ XVII và thờ vị Thành hoàng làng Thanh Nga. Năm 1999, công trình được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Trải qua nhiều năm và những biến động lịch sử, nhiều hạng mục đã xuống cấp trầm trọng, nhưng nhờ sự đồng lòng của người dân và chính quyền, ngôi đình đã được trùng tu nhiều lần trên nền kiến trúc ban đầu.
Các sắc phong đang được lưu giữ rất cẩn thận tại đình Thanh Nga. Ảnh Vietnamnet
Báu vật ẩn giấu: Hệ thống sắc phong độc nhất vô nhị
Ông Nguyễn Thế Nhịp, người phụ trách trông coi đình, cho biết giá trị nổi bật nhất của Đình Thanh Nga nằm ở hệ thống sắc phong được bảo tồn gần như nguyên vẹn. Theo ghi chép trong thần phả làng, tổng cộng có 54 đạo sắc phong, tuy nhiên hiện tại chỉ còn 47 sắc phong ở trạng thái nguyên vẹn, 1 sắc bị hư hại và 6 sắc phong triều Tây Sơn đã bị thất lạc. Các sắc phong này có niên đại kéo dài từ năm Phúc Thái thứ 4 (1646) đến năm Khải Định thứ 9 (1924).
Ông Nhịp kể lại, số sắc phong này đã từng có thời điểm biến mất hoàn toàn khỏi đình. Mãi đến năm 1999, trong quá trình sửa chữa, những đạo sắc mới được phát hiện bên trong ống nứa được giấu kỹ trên mái đình. "Khi tìm thấy, dân làng vỡ òa trong niềm vui, coi đây là báu vật thiêng liêng. Chúng tôi bảo quản chúng hết sức cẩn thận trong hộp gỗ cổ sơn son thếp vàng, đặt gọn trong két sắt. Ban quản lý di tích chỉ mở sắc phong trong những dịp lễ hội trọng đại của làng," ông Nhịp chia sẻ.
Một trong số các sắc phong vẫn còn mới, nguyên vẹn. Ảnh: Vietnamnet.
Cũng theo ông Nhịp, các sắc phong được làm từ loại giấy dó đặc biệt, mực pha chế từ keo da trâu và bột vàng bạc, nhờ đó mà sau hàng trăm năm vẫn giữ được độ tươi sáng của nét vẽ vàng son.
Giá trị lịch sử và tín ngưỡng vô giá
Ông Lê Đình Ngọ, Trưởng phòng Văn hóa – Xã hội xã Hoằng Sơn, nhận định toàn bộ 47 sắc phong cùng cuốn thần phả được cộng đồng coi trọng như vật gia bảo. Đây không chỉ là di sản văn hóa đặc biệt mà còn là biểu tượng của lòng tôn kính đối với Thành hoàng làng—vị thần đã có công khai phá và che chở cho dân làng.
Các giáo sư, tiến sĩ đã nghiên cứu và đánh giá cao hệ thống sắc phong tại Đình Thanh Nga. Họ nhận định đây là tư liệu "vô giá", phản ánh sự liên tục của các triều đại Lê – Nguyễn, mang giá trị to lớn về lịch sử, văn hóa, ngôn ngữ và mỹ thuật. Việc một đình làng vẫn còn lưu giữ được số lượng sắc phong đồ sộ như vậy là trường hợp cực kỳ hiếm gặp.
Ngôi đình được sửa lại từ năm 1997.
Hệ thống này bao gồm 21 đạo sắc được ban dưới triều Lê Trung Hưng và 26 đạo sắc dưới triều Nguyễn, tạo nên nguồn tư liệu độc nhất phản ánh sự kết nối không đứt đoạn của lịch sử, văn hóa và tín ngưỡng dân gian mà không phải địa phương nào cũng may mắn sở hữu.
Với người dân nơi đây, Đình Thanh Nga không chỉ là nơi thờ tự mà còn là niềm kiêu hãnh và là di sản cốt lõi trong kho tàng văn hóa xứ Thanh, xứng đáng được bảo tồn và phát huy cho các thế hệ tương lai. Hàng năm, vào ngày 15/2 âm lịch, người dân tổ chức Lễ hội Kỳ phúc để tưởng niệm công đức của Thành hoàng. Lễ hội bao gồm các nghi thức tế lễ, rước kiệu vòng quanh làng cùng nhiều trò chơi truyền thống như kéo co, cờ tướng, bơi thuyền..., thu hút đông đảo người dân và khách thập phương, trở thành dịp quan trọng để gắn kết cộng đồng và nhắc nhở thế hệ trẻ gìn giữ di sản tổ tiên.
