Hiện, Mỹ đang chuẩn bị triển khai một chiến dịch thả hàng tỷ con ruồi từ máy bay xuống miền nam bang Texas và khu vực phía bắc Mexico.
Chính phủ Mỹ đang chuẩn bị triển khai một chiến dịch quy mô lớn: Thả hàng tỷ con ruồi từ máy bay xuống miền nam bang Texas và khu vực phía bắc Mexico. Mục tiêu là kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của loài ký sinh trùng nguy hiểm - ruồi screwworm (Cochliomyia hominivorax) đang đe dọa đàn gia súc và thậm chí cả con người.
Theo The Guardian, kế hoạch này không phải là một thí nghiệm mới mà dựa trên phương pháp khoa học từng được áp dụng thành công trước đó. Từ năm 1962 đến 1975, Mỹ và Mexico đã phối hợp thả hơn 94 tỷ ruồi đực vô sinh nhằm tiêu diệt loài ruồi screwworm ở Bắc Mỹ. Kết quả là gần như toàn bộ khu vực đã loại trừ được mối đe dọa nghiêm trọng này.
Nguyên lý của phương pháp nằm ở tập tính sinh học đặc biệt của ruồi cái - chúng chỉ giao phối một lần trong đời. Do đó, khi giao phối với ruồi đực đã bị triệt sản bằng phóng xạ, trứng ruồi sẽ không được thụ tinh, khiến quần thể không thể phát triển.
“Đây là một trong những thành tựu ứng dụng khoa học lớn nhất trong lịch sử nông nghiệp Mỹ”, Giáo sư Edwin Burgess, chuyên gia ký sinh trùng tại Đại học Florida, nhận định.
Ấu trùng ruồi screwworm là mối đe dọa lớn đối với các loài động vật máu nóng. Khác với ruồi thông thường chỉ ăn xác thối, ấu trùng loài này tấn công mô sống bằng cách xâm nhập qua vết thương hở, gây hoại tử, nhiễm trùng nghiêm trọng và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị.
Theo ông Michael Bailey, Chủ tịch Hiệp hội Thú y Mỹ, một con bò trưởng thành có thể tử vong chỉ sau hai tuần nếu bị nhiễm nặng. Dù có thể điều trị bằng thuốc nhưng quá trình này vừa tốn kém, vừa gây đau đớn cho vật nuôi.
Trước việc loài ký sinh trùng này xuất hiện trở lại tại miền nam Mexico cuối năm 2024, Chính phủ Mỹ đã đóng cửa biên giới với gia súc sống từ tháng 5 và lên kế hoạch mở lại vào giữa tháng 9/2025.
Để chủ động đối phó, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự kiến xây dựng một nhà máy sản xuất ruồi quy mô lớn tại miền nam Mexico vào tháng 7/2026. Nhà máy này sẽ nhân giống khoảng 400 triệu ruồi đực mỗi tuần, gấp ba lần công suất nhà máy hiện tại tại Panama.
Sau khi được nuôi dưỡng và triệt sản, ruồi sẽ được đóng gói và thả từ máy bay chuyên dụng bay thấp dọc biên giới Mỹ - Mexico. Phương pháp thả vẫn áp dụng công nghệ cơ bản từ những năm 1950.
Tuy nhiên, chiến dịch không tránh khỏi rủi ro. Vào tháng 6 vừa qua, một máy bay chở ruồi gặp tai nạn gần biên giới Mexico - Guatemala khiến ba người thiệt mạng. Ngoài ra, các chuyên gia cảnh báo việc quản lý chặt chẽ các cơ sở sản xuất ruồi là điều bắt buộc để tránh thất thoát ruồi còn khả năng sinh sản ra môi trường.
GS Burgess nhấn mạnh: “Chúng ta không nên đóng cửa hệ thống sau khi diệt dịch, bởi chỉ một sơ suất nhỏ, loài ký sinh này có thể quay trở lại bất cứ lúc nào”.
