Vị tướng trẻ nhất lịch sử Quân đội Nhân dân Việt Nam, đích thân Bác Hồ đặt cho cái tên đặc biệt
Trong đợt phong hàm cấp tướng đầu tiên của Việt Nam, một người chỉ mới 30 tuổi đã vinh dự được nhận hàm thiếu tướng. Đến nay, ông vẫn là vị tướng trẻ nhất trong lịch sử Quân đội Việt Nam.
Ngày 28/5/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì lễ phong hàm cấp tướng đầu tiên của Việt Nam tại Định Hóa, Thái Nguyên. Tại đây, có nhiều nhân vật đã đi vào lịch sử, trong đó không thể không kể đến ông Lê Hiến Mai (1918 – 1992), người được phong tướng trẻ nhất Việt Nam. Năm đó tướng Mai chỉ mới 30 tuổi.
Tên thật của tướng Lê Hiến Mai vốn là Nguyễn Văn Phường. Quê ông ở xã Trạch Mỹ Lộc, huyện Phúc Thọ, TP Hà Nội ngày nay. Ông lớn lên trong một gia đình giàu có, được ăn học tử tế trước khi giác ngộ cách mạng.
Nói đến tướng Lê Hiến Mai là nói đến tên gọi đặc biệt của ông. Ít ai biết, tên gọi này là do chính Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt cho ông. Ngày ấy trong quân đội, mọi người thường đùa tướng Mai là “mái hiên” vì ông có hàm răng hơi vẩu. Biết chuyện, Bác đã gọi vị tướng trẻ nhất toàn quân khi ấy lên gặp rồi gợi ý tên mới: Lê Hiến Mai. Đọc ngược lại chính là biệt danh hài hước, gần gũi mà đồng đội dùng để gọi ông.
Sau này, đến giờ phút nhắm mắt xuôi tay, tướng Lê Hiến Mai vẫn tâm sự với gia đình rằng ông quý nhất cái tên do Bác Hồ đặt cho.
Trong sự nghiệp hoạt động cách mạng, tướng Lê Hiến Mai rất được tín nhiệm và từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Bộ trưởng Bộ Thủy lợi và Điện lực, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam, Ủy viên thường trực Quân ủy Trung ương kiêm Bộ trưởng, Bí thư Đảng Đoàn Bộ Nội vụ.
Năm 1974, tướng Mai tiếp tục được phong hàm Trung tướng. 1 năm sau, ông giữ chức Bộ trưởng Bộ Thương binh và Xã hội, Chủ nhiệm Ủy ban Y tế - Xã hội của Quốc hội, kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Điều tra tội ác chiến tranh xâm lược... Ông là ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam các khóa III và IV; Đại biểu Quốc hội các khóa III, V, VI và VII.
Ngày nay, tại Đà Nẵng và TP.HCM có con đường mang tên tướng Lê Hiến Mai, như một cách tưởng nhớ đến công ơn, đóng góp của ông. Vị tướng trẻ nhất trong lịch sử Quân đội nước ta từng được trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công hạng nhất cùng nhiều huân, huy chương khác.
