Vị Cựu Bộ trưởng nhận án tù vẫn được Thủ tướng Võ Văn Kiệt đến thăm đã qua đời ở tuổi 95
Nguyên Bộ trưởng Bộ Năng lượng (nay là Bộ Công Thương) – ông Vũ Ngọc Hải đã qua đời vì tuổi cao sức yếu ở tuổi 95.
Ông Vũ Ngọc Hải, sinh năm 1931 tại phường Phú Xuân, thành phố Huế, từng giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Năng lượng - nay là Bộ Công Thương. Tên tuổi của ông gắn liền với dự án lịch sử đường dây truyền tải điện 500kV Bắc – Nam, công trình được khởi công ngày 5/4/1992 và hoàn thành chỉ sau hai năm, từng được xem là “không tưởng” đối với ngành năng lượng Việt Nam lúc bấy giờ. Công trình khi đó do Thủ tướng Võ Văn Kiệt trực tiếp làm Tổng chỉ huy.
Thời điểm bắt tay xây dựng đường dây 500kV, đất nước còn nghèo và thiếu thốn, nhưng dự án vẫn được triển khai và đi vào vận hành thành công, trở thành dấu mốc quan trọng trong lịch sử phát triển điện lực Việt Nam. Chủ trương xây dựng tuyến truyền tải được thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng Võ Văn Kiệt, tuy nhiên, người lập đề án và đóng vai trò then chốt góp phần tạo nên kỳ tích chính là Bộ trưởng Bộ Năng lượng khi đó – ông Vũ Ngọc Hải. Trong suốt quá trình thực hiện, ông còn được xem là người thư ký thân tín của Thủ tướng Võ Văn Kiệt trong dự án trọng đại này.
Chia sẻ về công trình đời mình, ông từng nói: “Tôi cho đó là sự may mắn đối với cuộc đời mình, may mắn vì tôi trở thành một phần của đường điện 500 KV. Cứ đến ngày 27/5 hàng năm, tôi lại nhận được những cú điện thoại, những lời chúc mừng. Điều này giống như cuộc đời tôi có thêm 1 ngày sinh nhật vậy.
Đó là những chuyện vui. Còn điều quan trọng nhất là đường điện 500 KV đã đặt nền móng cho những công trình điện lưới sau này. Vai trò của điện lưới trong việc phát triển nền kinh tế, xã hội ngày nay chính là lời khẳng định cho những thành công và ý nghĩa của công trình 500 KV”.
Thủ tướng Võ Văn Kiệt thị sát công trường xây dựng đường dây 500 kV Bắc - Nam lịch sử. Ảnh tư liệu
Dù có đóng góp lớn, cuộc đời ông Hải từng gặp biến cố khi bị kết tội thiếu trách nhiệm trong quản lý và phải nhận án ba năm tù. Một số cán bộ liên quan cũng bị xử lý kỷ luật. Điều đặc biệt là trong thời gian thi hành án, ông vẫn được Thủ tướng Võ Văn Kiệt cùng 28 bộ trưởng, thứ trưởng đến thăm vì trân trọng công lao đối với dự án 500kV. Thủ tướng còn trao tặng ông chiếc huy hiệu đường dây 500kV.
Không chỉ là người lãnh đạo có tầm nhìn, ông Vũ Ngọc Hải còn được biết đến như một nhạc sĩ giàu cảm xúc. Ông sáng tác nhiều ca khúc mang đậm nét tâm hồn Huế và tình người, từng được các nghệ sĩ tên tuổi như Thu Hiền, Trọng Tấn, Việt Hoàn, Hồ Quỳnh Hương hay Tấn Minh thể hiện trong nhiều album.
Tuyến đường dây 500kV Bắc – Nam đi qua hàng loạt tỉnh, thành trải dài từ Hòa Bình, miền Trung, Tây Nguyên cho đến TP.HCM. Thời kỳ thi công, dự án từng đối diện không ít ý kiến trái chiều, cho rằng đây là quyết định “phiêu lưu, mạo hiểm, lãng phí tài nguyên và chỉ để xây dựng thanh danh”. Tuy nhiên, Thủ tướng Võ Văn Kiệt thời điểm đó đã nói với Bộ trưởng Vũ Ngọc Hải: “Nếu đóng điện không thành công thì mình xin từ chức”.
Sau 2 năm 1 tháng 22 ngày thi công, đúng 19 giờ 6 phút ngày 27/5/1994, Thủ tướng Võ Văn Kiệt chính thức hạ lệnh hòa lưới điện quốc gia, hình thành mạng điện thống nhất Bắc – Nam, mở ra thời kỳ phát triển mới của ngành năng lượng Việt Nam.
