Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 333 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2025). Đáng chú ý, nghị định này lần đầu tiên cụ thể hóa việc áp dụng biện pháp giám sát điện tử đối với người chưa thành niên phạm tội nhưng được quản lý, giáo dục tại cộng đồng.
Theo nghị định, việc giám sát điện tử chỉ được thực hiện trong phạm vi địa bàn cấp xã nơi người chưa thành niên là bị can, bị cáo đang cư trú. Thiết bị giám sát là phương tiện điện tử có chức năng theo dõi, thu thập và truyền dữ liệu liên quan đến hoạt động của người bị giám sát; thiết bị có thể được gắn trực tiếp trên cơ thể hoặc đặt trên vật dụng bắt buộc phải mang theo.
Quá trình sử dụng thiết bị phải bảo đảm không gây ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày, việc vệ sinh cá nhân của người bị giám sát, đồng thời không được tạo ra sự kỳ thị, phân biệt đối xử trong cộng đồng dân cư.
Nghị định cũng xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và cá nhân trong quá trình thực hiện biện pháp này. UBND cấp xã nơi người chưa thành niên cư trú, công an cấp xã cùng các cơ quan liên quan có trách nhiệm phối hợp quản lý, giám sát và hỗ trợ. Gia đình người chưa thành niên đóng vai trò then chốt trong việc quản lý, giáo dục, động viên và phối hợp thường xuyên với cơ quan chức năng trong suốt thời gian áp dụng giám sát điện tử.
Sau khi nhận được quyết định áp dụng biện pháp giám sát điện tử do Chủ tịch UBND cấp xã chuyển đến, Trưởng công an cấp xã sẽ phân công cán bộ trực tiếp phụ trách quản lý, giám sát và hỗ trợ người chưa thành niên. Đồng thời, việc tiếp nhận và bàn giao sẽ được tổ chức tại trụ sở UBND cấp xã, có lập biên bản và lưu hồ sơ theo quy định.
Trường hợp người bị giám sát tự ý rời khỏi phạm vi cho phép, công an cấp xã sẽ triệu tập, lập biên bản và yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm. Nếu người đó không chấp hành giấy triệu tập hoặc tiếp tục tái phạm, công an cấp xã sẽ lập biên bản vi phạm nghĩa vụ cam đoan, báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã để thông báo cho cơ quan đã ra quyết định áp dụng biện pháp giám sát xem xét, xử lý theo thẩm quyền.
Đối với các hành vi tháo gỡ, phá hoại hoặc làm gián đoạn hoạt động của thiết bị giám sát điện tử, công an cấp xã sẽ lập biên bản và yêu cầu chấm dứt vi phạm. Trường hợp thiết bị bị hư hỏng không thể tiếp tục sử dụng, người vi phạm có trách nhiệm bồi thường theo quy định của Bộ luật Dân sự; đồng thời, cơ quan công an sẽ báo cáo để cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý tiếp theo.
Nghị định số 333 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Riêng các quy định liên quan đến việc áp dụng biện pháp giám sát điện tử đối với người chưa thành niên phạm tội sẽ chính thức được triển khai từ ngày 1/1/2028.
