Nam NSND đỗ xuất sắc khoa Toán, trúng tuyển phi công nhưng không được nhận vì yếu tố lí lịch
Nam NSND này không chỉ có khả năng diễn xuất mà trình độ học vấn còn rất cao. Ông từng trúng tuyển phi công, nhưng không được nhận vì yếu tố lí lịch.
Nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Thế Anh sinh ngày 3/4/1938 tại Từ Liêm (Hà Nội), là con thứ ba trong một gia đình có điều kiện. Cha ông là người trí thức, từng sang Pháp du học khi Thế Anh mới ba tuổi rồi mất liên lạc, để lại khoảng trống tinh thần kéo dài suốt tuổi thơ ông. Mẹ ông – một người phụ nữ buôn bán nhỏ – đã một mình gồng gánh nuôi các con trưởng thành trong những năm tháng nhiều gian khó.
Thừa hưởng trí tuệ của cha, Thế Anh là học sinh xuất sắc, đặc biệt nổi trội ở môn Toán. Ông từng mơ trở thành kỹ sư hoặc nhà nghiên cứu Toán học. Với thể hình cao lớn, sức khỏe tốt, khi học lớp 10 ông trúng tuyển lực lượng phi công – ước mơ của nhiều thanh niên thời bấy giờ. Tuy nhiên, do yếu tố lý lịch liên quan đến người cha từng sang Pháp, ông buộc phải từ bỏ khát vọng bay.
Sau đó, Thế Anh nhập ngũ, công tác tại Trường Trung Cao cấp Quân sự. Năm 1961, ông thi đỗ khoa Toán, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, ông nhận ra bản thân không phù hợp với nghề sư phạm và quyết định rẽ sang con đường nghệ thuật. Thế Anh thi vào Trường Nghệ thuật Sân khấu (nay là Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội), khóa đào tạo diễn viên chính quy đầu tiên của Việt Nam – nơi quy tụ “thế hệ vàng” của sân khấu, điện ảnh.
Năm 1964, ông tốt nghiệp loại ưu và về công tác tại Đoàn Kịch nói Trung ương. Hai năm sau, Thế Anh tạo tiếng vang lớn với vai Trung úy Phương trong phim Nổi gió. Lối diễn xuất tinh tế, giàu chiều sâu nội tâm đã đưa ông trở thành một trong những gương mặt tiêu biểu của điện ảnh cách mạng Việt Nam.
Sở hữu ngoại hình điển trai, ánh mắt sáng và nụ cười răng khểnh đặc trưng, Thế Anh nhanh chóng trở thành lựa chọn hàng đầu cho các vai nam chính. Ông để lại dấu ấn sâu đậm qua hàng loạt vai diễn kinh điển như Ba Duy (Mối tình đầu), Chúa Trịnh Sâm (Đêm hội Long Trì), cùng các phim Em bé Hà Nội, Vụ án hồ Con Rùa, Gánh xiếc rong, Điện Biên Phủ… Với vai Ba Duy – một con nghiện, ông đã đi thực tế nhiều tháng tại trại cải tạo Bình Triệu, chủ động giảm cân để hóa thân trọn vẹn vào nhân vật.
Song song với điện ảnh, NSND Thế Anh còn thành công rực rỡ trên sân khấu kịch nói với nhiều vai diễn đa dạng, từ chính diện đến phản diện. Trong suốt 37 năm hoạt động nghệ thuật, ông tham gia gần 70 bộ phim điện ảnh và truyền hình, trở thành biểu tượng của một thế hệ nghệ sĩ tài hoa, chuẩn mực.
Sau năm 1975, ông vào TP.HCM sinh sống và tiếp tục cống hiến. Với phong thái lịch lãm, điềm đạm, ông được khán giả trìu mến gọi là “Hoàng tử điện ảnh Việt Nam”. Năm 1984, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú; đến năm 2001, được trao danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.
Ít người biết rằng, chính bộ phim Nổi gió khi được chiếu tại Pháp đã giúp ông tìm lại người cha thất lạc sau hàng chục năm xa cách. Cuộc hội ngộ muộn màng phần nào khép lại những day dứt của tuổi thơ. Trong đời sống riêng, ông kết hôn với bà Thu Hằng – cựu hoa khôi Trưng Vương, bạn học cùng lớp tại Trường Nghệ thuật Sân khấu. Hai con trai của ông không theo nghiệp diễn.
Những năm cuối đời, NSND Nguyễn Thế Anh dành thời gian viết sách, nghiên cứu điện ảnh. Ông qua đời năm 2019, hưởng thọ 81 tuổi, để lại một di sản nghệ thuật đồ sộ và hình ảnh người nghệ sĩ tận hiến, sống trọn vẹn với nghề trong lòng công chúng.
