Tình tiết bất ngờ vụ cột điện gãy đổ lộ thép hộp ở Hà Tĩnh, hé lộ bản thiết kế chịu được cả động đất
Công ty sản xuất cột điện từng cho biết, cùng với tiết diện cốt thép, nếu cốt thép được bố trí hợp lý thì khả năng chịu lực ở đầu cột càng tăng lên đáng kể.
Vụ việc cột điện bê tông ly tâm ở Hà Tĩnh bị gãy đổ vì bão Bualoi đang gây xôn xao dư luận. Sự cố này làm lộ kết cấu bên trong, gây ra nhiều tranh luận về độ bền và thiết kế cột điện.
VietNamNet đưa tin, theo Công ty Điện lực Hà Tĩnh, các cột điện này thuộc dự án nâng cấp đường dây 35kV và trạm biến áp 35/0,4kV tại khu di tích Ngã ba Đồng Lộc. Dự án triển khai từ năm 2013, nghiệm thu kỹ thuật tháng 4/2014 và đóng điện vận hành từ tháng 7/2014 nhằm bảo đảm cung cấp điện an toàn, ổn định cho khu di tích và người dân. Trong dự án, đơn vị thi công đã sử dụng cột bê tông ly tâm do Công ty TNHH Khánh Vinh sản xuất.
Trong tài liệu “Thiết kế định hình cột điện bê tông cốt cứng ly tâm” (ngày 2/1/2013), Khánh Vinh giới thiệu công nghệ mới ứng dụng trong sản xuất, nhằm khắc phục những khó khăn khi thi công, vận chuyển cột điện tại vùng sâu, vùng xa, địa hình nhiều sông ngòi, núi cao. Công ty cho biết đã áp dụng công nghệ bê tông cốt thép hình (bê tông cốt thép cứng) để tăng khả năng chịu lực.
Theo nghiên cứu và thực nghiệm, nếu bố trí thép hình hợp lý, kết cấu cột thép cứng có thể chịu lực rất lớn và vẫn đảm bảo an toàn ngay cả khi phần bê tông bị phá hoại. Sau nhiều thử nghiệm, loại thép hình này đã được đưa vào sản xuất cột điện ly tâm và cột vuông bê tông, cho thấy khả năng chịu lực, tăng độ cứng ngang và nâng cao tính ổn định toàn bộ cấu kiện.
Khánh Vinh cũng dẫn chứng rằng giải pháp kết cấu thép hình đã được nhiều nước áp dụng thành công trong các công trình tại vùng động đất, bởi tính ổn định và độ tin cậy cao. Thực tế đã được kiểm chứng, điển hình qua trận động đất Kobe (Nhật Bản).
Công ty này khi đó tiết lộ, đầu năm 2014, công ty từng công bố kế hoạch sản xuất loại cốt thép bê tông nhẹ, có cùng kích thước và tiết diện nhưng trọng lượng giảm 20–25%.
Trong phần tính toán kết cấu cột thép cứng chịu nén uốn ACI318 (tiêu chuẩn xây dựng của viện bê tông Mỹ) và ASIC-LRFD, Khánh Vinh nêu rõ quy định cấu tạo cột: Việc bố trí cốt cứng không chỉ giúp kết cấu duy trì khả năng chịu lực khi bê tông bị phá hoại mà còn cải thiện độ dẻo, phù hợp với thiết kế chịu trọng tải lớn. Bê tông sẽ hấp thụ phần lớn tải trọng (nhất là tải trọng động đất), trong khi phần cốt cứng gánh chịu tĩnh tải và tạo độ cứng nhất định, giảm nguy cơ đổ sụp.
Tài liệu của Công ty TNHH Khánh Vinh, các quy định tính toán của ACI318 với bê tông cột cứng tương tự như với kết cấu bê tông cột thép thường. Đáng chú ý, kết quả thử nghiệm nhiều lần cho thấy rằng, cùng tiết diện cốt thép như nhau, trong một cấu kiện nếu cốt thép hình được thiết kế bố trí hợp lý thì lực đầu cột được tăng lên rất lớn.
