Nam sinh đâm bạn tử vong ở Thanh Hóa có được xem là phòng vệ chính đáng, sẽ bị xử lý thế nào?
Liên quan đến vụ việc nam sinh lớp 12 ở Thanh Hóa bị đâm tử vong, người ra tay là một học sinh lớp 11. Dư luận thắc mắc liệu em này có được xem là phòng vệ chính đáng khi trước đó bị chính nạn nhân hành hung?
Công an tỉnh Thanh Hóa đang tiến hành điều tra vụ án giết người liên quan đến vụ việc nam sinh lớp 12 trường THPT Đặng Thai Mai bị bạn học cùng trường đâm tử vong vào trưa 17/10.
Nạn nhân là L.Q.H (SN 2008, học sinh lớp 12A8), còn nghi phạm là P.T.B.N (SN 2009, học sinh lớp 11A9).
Theo kết quả điều tra ban đầu, xuất phát từ mâu thuẫn trong giờ học thể dục buổi sáng, đến trưa cùng ngày, sau khi tan học, L.Q.H cùng bạn là L.Đ.A (SN 2008) đã chặn đường, dùng tay, chân và mũ bảo hiểm đánh P.T.B.N. Trong lúc bị tấn công, P.T.B.N rút dao bấm mang theo người đâm vào L.Q.H, khiến nạn nhân bị thương nặng và tử vong sau đó tại bệnh viện.
Trao đổi với Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Giảng viên Luật hình sự – Trường Đại học Thủy Lợi đã đưa ra nhận định về vụ việc này. Nếu việc nam sinh lớp 11 dùng vũ lực, hung khí để tấn công trở lại, mục đích là xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của người khác thì sẽ bị xem là hành vi đánh nhau, vi phạm pháp luật, chứ không được coi là phòng vệ chính đáng.
Luật sư Cường viện dẫn Điều 22, Bộ luật Hình sự, quy định: “Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên”
Theo đó, phòng vệ chính đáng không bị coi là tội phạm, nhưng mức độ chống trả phải tương xứng và cần thiết để ngăn chặn hành vi xâm hại. Nếu việc sử dụng vũ lực vượt quá giới hạn, gây thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe người khác thì người thực hiện phải chịu trách nhiệm hình sự.
.jpg)
Luật sư Cường cũng lưu ý, video ghi lại vụ việc chỉ phản ánh một phần câu chuyện, cho thấy có yếu tố phòng vệ, song có thể vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Cơ quan điều tra sẽ cần làm rõ xem hai bên có mâu thuẫn, đánh nhau trước đó hay không? Ai là người ra tay trước? Hung khi gây án được chuẩn bị sẵn hay chỉ sử dụng trong lúc xô xát?
Nếu kết quả điều tra xác định P.T.B.N dùng dao đâm vào vùng trọng yếu của nạn nhân không phải trong tình huống phòng vệ chính đáng, cơ quan chức năng sẽ khởi tố vụ án, khởi tố bị can về tội giết người theo Điều 123 Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, bị can chưa đủ 18 tuổi nên mức phạt cao nhất không quá 18 năm tù.
Trường hợp xác định hành vi thuộc tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng (Điều 126), mức phạt cao nhất là 2 năm tù đối với người thành niên; còn với người chưa đủ 18 tuổi, hình phạt sẽ không quá 3/4 mức này, tức không quá 1 năm 6 tháng tù.
Như vậy, tùy kết quả điều tra, hành vi của nam sinh lớp 11 có thể bị xử lý theo hai hướng: Tội giết người, nếu không phải là phòng vệ chính đáng; hoặc Tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, nếu có căn cứ xác định bị cáo chỉ chống trả trong tình huống bị tấn công.
