Mưa bão cúp điện nhiều, hoá đơn tháng 8 vẫn cao chóng mặt: Lý do tăng bất thường khiến người dùng bức xúc?
Dù nhiều hộ dân khẳng định đã tiết kiệm, thậm chí chịu cảnh cúp điện vì mưa bão, hóa đơn tiền điện tháng 8 vẫn tăng cao. Phải chăng giá điện và mức tiêu thụ điện có bất thường, hay chỉ là hệ quả từ cách tính bậc thang của điện lực miền Bắc?
Hóa đơn tiền điện tăng bất thường, người dân “không hiểu nổi”
Tháng 8 vừa qua, nhiều hộ gia đình ở các tỉnh phía Bắc đồng loạt phản ánh tình trạng hóa đơn tiền điện vọt cao bất thường. Điều khiến dư luận băn khoăn là thời tiết có nhiều ngày mưa bão, nhiệt độ giảm, thậm chí mất điện nhiều lần, song tiền điện tăng mạnh so với tháng trước.
Chị Thúy Diễm (Quảng Ninh) cho biết: tháng 7, gia đình chị chi trả gần 1,5 triệu đồng cho điện năng. Sang tháng 8, cả nhà chủ động tiết kiệm, bật điều hòa ít hơn, ban ngày đi làm nên ít sử dụng thiết bị điện, nhưng hóa đơn lại “nhảy” lên 1,83 triệu đồng. Tương tự, chị Phan Thị Hằng cùng địa phương phản ánh: “Tháng 7 dùng nhiều nhất cũng chỉ gần 2 triệu đồng, nhưng tháng 8 tiết kiệm hơn mà phải trả tới 2,5 triệu, trong khi mưa bão nhiều ngày còn không bật điều hòa”.
Không chỉ ở Quảng Ninh, nhiều gia đình tại Hà Tĩnh, Nghệ An cũng gặp tình trạng tương tự. Bà Diễm Hằng (Hà Tĩnh) chia sẻ tháng 8 gia đình ít dùng điện hơn tháng 7, lại thường xuyên mất điện do bão số 5, nhưng hóa đơn vẫn tăng từ 827.000 đồng lên 1,336 triệu đồng. Ông Trịnh Văn Hùng (Nghệ An) cho hay: “Điện lực báo hóa đơn tiền điện tháng 8 tăng 24% so với tháng 7, dù mức sử dụng trong nhà không đổi. Có ngày tra chỉ số điện từ 102 kWh nhảy lên 201 kWh chỉ sau một ngày, rất vô lý”.
Một hộ chăn nuôi ở miền Bắc thậm chí còn cho biết giữa tháng 8 đã tạm dừng sử dụng điện cho trại vịt, nhưng hóa đơn vẫn tăng cao. Trên các diễn đàn quản lý hóa đơn của ví điện tử và mạng xã hội, nhiều người cũng phản ánh tình trạng tương tự, hầu hết tập trung tại các tỉnh phía Bắc.
Trước bức xúc này, nhiều ý kiến yêu cầu điện lực miền Bắc cần kiểm tra lại công tơ điện tử đo xa, đặc biệt ở những khu vực vừa trải qua mưa bão, nhằm tránh sai sót và đảm bảo minh bạch trong tính toán.
Điện lực miền Bắc giải thích: Tiêu thụ điện lập đỉnh mới
Trao đổi với báo chí, đại diện Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) cho biết nguyên nhân chính của tình trạng tiền điện tăng trong tháng 8 là do nắng nóng kéo dài, không hề “mát mẻ” như nhiều hộ dân cảm nhận. Theo đơn vị này, tại 17 tỉnh thành phía Bắc (không bao gồm Hà Nội), mức tiêu thụ điện liên tục lập kỷ lục mới.
Cụ thể, lúc 22h30 ngày 4/8, công suất cực đại đạt gần 19.000 MW, sản lượng điện thương phẩm chạm 393 triệu kWh, tăng gần 1% so với kỷ lục tháng 7. Trong ba ngày từ 1 - 3/8, hệ thống điện cũng liên tục ghi nhận mức tiêu thụ cao kỷ lục.
Ngoài ra, bão số 5 cuối tháng 8 gây ảnh hưởng một số khu vực, làm gián đoạn cấp điện cục bộ. Tuy nhiên, theo điện lực miền Bắc, thời gian cắt điện không kéo dài, chỉ ảnh hưởng tới một vài ngày trong chu kỳ ghi chỉ số. Thực tế, phần lớn thời gian tháng 8 vẫn là nắng nóng gay gắt, nhiều nơi trên 39 độ C, nhu cầu sử dụng điều hòa và thiết bị làm mát tăng mạnh cả ngày lẫn đêm.
Đại diện EVNNPC nhấn mạnh, chỉ tính từ đầu tháng 6 đến đầu tháng 8, công suất đỉnh tại miền Bắc đã tăng thêm gần 900 MW, cho thấy áp lực khổng lồ lên hệ thống điện trong mùa cao điểm.
Giá điện, bậc thang và những nghi vấn từ người dân
Dù ngành điện đưa ra lời giải thích, nhiều chuyên gia và người dân vẫn cho rằng cần xem xét kỹ hơn. Theo PGS-TS Ngô Trí Long, có hai vấn đề nổi bật: Thứ nhất, phản ánh của người dân cho thấy họ đã tiết kiệm, song hóa đơn tiền điện vẫn cao. Nếu đúng, cần làm rõ liệu có sai sót trong việc ghi chỉ số hoặc thiết bị đo đạc của ngành điện.
Thứ hai, yếu tố giá điện và cách tính bậc thang đang khiến người tiêu dùng dễ rơi vào tình trạng “tiền điện tăng vọt”. Ông Long phân tích: mặc dù từ 10/5, giá bán lẻ điện bình quân chỉ tăng 4,8%, nhưng với cách tính lũy tiến, người dùng nhiều điện có thể phải trả mức cao gấp nhiều lần. Ở các bậc cao, mức tăng có thể lên đến 180% so với giá bình quân. Chỉ cần mỗi ngày sử dụng thêm vài giờ điều hòa, cuối tháng hóa đơn tiền điện có thể đội lên hàng triệu đồng.
Ông Long cũng lưu ý, việc tính nhầm tiền điện khó xảy ra bởi hệ thống đo đạc hiện đã hiện đại. Tuy nhiên, để giải tỏa nghi ngờ của người dân, ngành điện cần minh bạch số liệu, công khai phương thức tính và kiểm tra ngẫu nhiên một số công tơ để đảm bảo công bằng.
Trong bối cảnh đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, tiền điện tăng mạnh gây áp lực không nhỏ cho các hộ gia đình. Người dân mong muốn điện lực miền Bắc cũng như Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sớm đưa ra lời giải thích rõ ràng, đồng thời rà soát lại hệ thống đo xa để đảm bảo không có sự cố kỹ thuật.
Dư luận cho rằng nếu nguyên nhân thực sự đến từ mức tiêu thụ điện tăng do thời tiết khắc nghiệt và cơ chế giá bậc thang, ngành điện cần có biện pháp truyền thông minh bạch hơn, giúp người dân hiểu rõ cách tính.
