Chồng lĩnh 3 năm tù vì ‘giao cấu với vợ khi chưa đủ 16 tuổi’: Tình tiết pháp lý để được hưởng án treo?
Vụ việc người chồng bị tòa án Khánh Hòa tuyên 3 năm tù vì ‘giao cấu với vợ khi chưa đủ 16 tuổi’ đang gây tranh luận dữ dội. Nhiều ý kiến cho rằng bị cáo hoàn toàn có thể được xem xét hưởng án treo nếu đáp ứng các điều kiện pháp luật quy định, thay vì phải ngồi tù.
Mới đây, tòa án Khánh Hòa đã mở phiên phúc thẩm xét xử bị cáo Trần Huỳnh Kiệt (25 tuổi, trú tại thị xã Ninh Hòa) và tuyên phạt 3 năm tù giam về tội “Giao cấu với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi”. Điều đặc biệt gây chú ý trong vụ án là người bị hại chính là vợ của Kiệt, chị T., khi sự việc xảy ra vào năm 2021 chị vẫn chưa đủ 16 tuổi.
Phán quyết của HĐXX đã nhận nhiều luồng ý kiến trái chiều. Không ít người cho rằng việc chồng lĩnh án tù vì quan hệ với vợ hợp pháp sau này có phần quá nặng nề, thiếu tính nhân văn. Một số người cho rằng trong trường hợp này, thay vì cách ly bị cáo khỏi xã hội, tòa án hoàn toàn có thể cân nhắc cho bị cáo được hưởng án treo để vừa đảm bảo sự răn đe, vừa không làm tan vỡ hạnh phúc gia đình nhỏ.
Một tài khoản mạng xã hội bình luận: “Án phạt là cần thiết, nhưng đây là quan hệ vợ chồng, có tình yêu thật sự chứ không phải xâm hại. Việc cho hưởng án treo, bị quản thúc và cấm đi khỏi nơi cư trú sẽ hợp lý hơn là đưa vào tù.”
Người khác lại nhấn mạnh: “Nếu đây là một hành vi cưỡng bức thì án tù giam là hợp lý. Nhưng trường hợp này họ đã là vợ chồng, có con nhỏ, việc bắt người chồng đi tù sẽ khiến cả gia đình khổ sở. Tôi nghĩ án treo vừa đủ sức răn đe, vừa mang tính nhân đạo.”
Luật sư phân tích tính pháp lý
Trao đổi với báo chí, luật sư phân tích rằng theo Điều 145 Bộ luật Hình sự 2015, hành vi giao cấu với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi có khung hình phạt từ 1 đến 5 năm tù. Nếu phạm tội nhiều lần hoặc khiến nạn nhân mang thai, mức phạt sẽ tăng lên từ 3 đến 10 năm tù.
Trong vụ án này, cơ quan tố tụng xác định Kiệt đã quan hệ 3 lần với chị T. khi cô chưa đủ tuổi, nên bị truy tố theo khung nặng hơn (3-10 năm). Tuy nhiên, HĐXX đã tuyên mức thấp nhất trong khung là 3 năm tù giam.
Điều đó có nghĩa, về nguyên tắc, bản án không sai luật. Nhưng luật sư phân tích thêm rằng pháp luật Việt Nam có sự linh hoạt. Căn cứ Điều 54 Bộ luật Hình sự, nếu bị cáo có từ hai tình tiết giảm nhẹ trở lên, tòa án có thể tuyên mức án dưới khung, tức dưới 3 năm tù. Khi đó, theo Điều 65, nếu án phạt không quá 3 năm, bị cáo hoàn toàn có thể được xem xét cho hưởng án treo.
Điều kiện hưởng án treo
Theo Nghị quyết 01/2019/NQ-HĐTP (sửa đổi 2022), để được áp dụng án treo, người phạm tội phải đáp ứng nhiều điều kiện: Bị xử phạt tù không quá 3 năm. Có nhân thân tốt, chưa từng vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Có ít nhất 2 tình tiết giảm nhẹ, không có tình tiết tăng nặng. Có nơi cư trú rõ ràng, ổn định để cơ quan chức năng giám sát. Việc cho hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội, không ảnh hưởng đến an ninh - trật tự.
Trong vụ việc này, bị cáo Kiệt có gia đình, nghề nghiệp ổn định, đồng thời hành vi xảy ra trong bối cảnh cả hai đã có quan hệ tình cảm và sau này kết hôn. Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng bị cáo đáp ứng phần lớn tiêu chí để được xem xét hưởng án treo.
Luật sư nhận định, nếu HĐXX cấp phúc thẩm hoặc giám đốc thẩm đánh giá có đủ tình tiết giảm nhẹ, bị cáo Kiệt có thể được tuyên án dưới 3 năm tù và như vậy hoàn toàn có khả năng được hưởng án treo. Đây cũng sẽ là minh chứng cho sự linh động của pháp luật, vừa nghiêm minh, vừa giàu tính nhân đạo.
