Bé trai Hà Nội viết ‘tâm thư kêu cứu’: Chuyên gia tâm lý cảnh báo tổn thương sâu sắc từ mẹ kế bạo hành
Vụ tâm thư kêu cứu của bé trai Hà Nội khi sống cùng mẹ kế bạo hành đang gây bàng hoàng dư luận. Chuyên gia tâm lý cảnh báo những tổn thương tâm lý trẻ em kéo dài nếu bạo hành không được phát hiện sớm, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan sát và lắng nghe của bố mẹ trong việc bảo vệ con.
Liên quan đến bức tâm thư kêu cứu của bé trai Hà Nội, kể lại việc bị mẹ kế bạo hành, chị Phan Thị Lan Hương - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Quyền trẻ em, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã chia sẻ quan điểm chuyên môn về tác động tâm lý lâu dài đối với trẻ.
Theo chuyên gia tâm lý Lan Hương, khi trẻ bị bạo hành kéo dài, tổn thương không chỉ dừng lại ở thể chất mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới tinh thần. “Bé H. mồ côi mẹ từ năm 2 tuổi. Sự mất mát ấy vốn đã là nỗi đau lớn, giờ lại thêm bạo hành từ mẹ kế, tổn thương nhân lên gấp bội,” chị Hương nhấn mạnh.
Chị Lan Hương cho biết, những vết thương tâm lý này có thể đi theo trẻ cả đời, tác động đến cách giao tiếp, học tập, hình thành nhân cách và thậm chí là khả năng duy trì các mối quan hệ xã hội trong tương lai. Nhiều trẻ không dám tố cáo hành vi bạo hành, nhưng sẽ biểu hiện ra ngoài bằng các dấu hiệu rõ rệt: thu mình, ít nói chuyện, né tránh người bạo hành, hoặc trở nên bướng bỉnh, dễ nổi cáu, hỗn hào.
Các biểu hiện khác của trẻ bị bạo hành còn có thể bao gồm học kém, mất tập trung, thậm chí bỏ học; giấc ngủ rối loạn, ăn uống kém, mắc các chứng bệnh khó chẩn đoán khi khám thể chất; hoặc khi vẽ tranh thường dùng màu tối, đậm, phản ánh cảm xúc bị tổn thương. “Một đứa trẻ bị bạo hành dài ngày chắc chắn sẽ đưa ra tín hiệu cầu cứu, nhưng nếu người lớn thiếu quan sát, họ sẽ bỏ lỡ cơ hội can thiệp kịp thời,” chuyên gia tâm lý nhận định.
Trong trường hợp của bé H., người bố đã khéo léo yêu cầu con viết ra giấy các sự việc xảy ra trong sinh hoạt hằng ngày khi sống cùng mẹ kế. Chuyên gia Lan Hương đánh giá đây là phương pháp giúp trẻ giãi bày cảm xúc, hồi tưởng chi tiết, đồng thời giữ tâm lý ổn định. “Khi viết ra, trẻ tập trung hơn, nhận thức rõ ràng về những sự kiện, nhờ đó nỗi đau được giải tỏa phần nào,” chị Hương phân tích.
Mặc dù hiện bé trai đã được tách khỏi mẹ kế, dần ổn định về mặt tinh thần, chuyên gia tâm lý khuyến nghị cần tiếp tục theo dõi, thăm khám và trị liệu để loại bỏ các suy nghĩ tiêu cực còn sót lại. “Người lớn thường nghĩ trẻ con dễ quên, nhưng thực tế, trẻ nhớ rất rõ những tổn thương đã trải qua, đôi khi không bộc lộ ra bên ngoài nhưng vẫn tồn tại âm ỉ,” chị Hương nói.
Chuyên gia Lan Hương cũng lưu ý về vai trò của gia đình: không nên nuông chiều thái quá hoặc bù đắp quá mức, tránh gây xáo trộn tâm lý trẻ. Bố mẹ, người thân cần quan sát, trò chuyện, lắng nghe để thấu hiểu cảm xúc của con. Bà nhấn mạnh: “Gia đình đổ vỡ, con cái là người chịu tổn thương nhiều nhất. Trước khi tái hôn, cha mẹ cần đánh giá kỹ đối phương, xem họ có thể yêu thương con riêng một cách chân thành hay không. Sau khi lập gia đình mới, hãy luôn theo dõi, lắng nghe và đồng hành cùng con.”
