Luật sư chỉ rõ ranh giới pháp luật vụ hiệu trưởng bị tố giữ tiền bồi dưỡng A80: Đối diện án phạt nghiêm khắc?
Vụ hiệu trưởng Cao đẳng Du lịch Hà Nội bị khởi tố vì ăn chặn tiền bồi dưỡng A80 của sinh viên không chỉ đặt ra vấn đề pháp lý nghiêm trọng mà còn vi phạm về đạo đức của người đứng đầu cơ sở giáo dục.
Cơ quan An ninh điều tra Công an TP Hà Nội đã ban hành quyết định khởi tố vụ án, đồng thời khởi tố ba bị can liên quan, gồm Phạm Văn Long, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội; Nguyễn Tuấn Ngọc, Trưởng phòng Công tác học sinh, sinh viên và đảm bảo chất lượng giáo dục; cùng Nguyễn Văn Sáng, chuyên viên của nhà trường.
Theo cơ quan chức năng, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội và hai cán bộ cấp dưới bị khởi tố để điều tra về hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, xảy ra trong quá trình tổ chức chi trả tiền bồi dưỡng cho sinh viên tham gia phục vụ Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 (A80).
.jpg)
Trao đổi với Báo chí, TS, luật sư Đặng Văn Cường cho hay, trong trường hợp người có chức vụ, quyền hạn vì mục đích vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà thực hiện hành vi trái với nhiệm vụ được giao, gây thiệt hại về tài sản hoặc làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân, cũng như lợi ích của Nhà nước, thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, với mức hình phạt cao nhất lên đến 15 năm tù.
Luật sư Cường phân tích, tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” được quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự có bản chất khác với tội “Tham ô tài sản” theo Điều 353. Theo đó, hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn được xác định là việc làm trái công vụ, gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước hoặc quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, với giá trị thiệt hại từ 10 triệu đồng trở lên.
Đáng chú ý, mục đích của hành vi này không nhất thiết nhằm chiếm đoạt tài sản và không thuộc trường hợp người phạm tội lợi dụng chức vụ để chiếm đoạt tài sản do mình quản lý như tội tham ô. Tội danh lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ đòi hỏi chủ thể phải là người giữ chức vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật.
Theo TS, luật sư Đặng Văn Cường, kết quả điều tra ban đầu cho thấy cơ quan chức năng đã khởi tố Hiệu trưởng trường cao đẳng cùng hai cán bộ cấp dưới có liên quan, xác định đây là những người cùng bàn bạc, thống nhất ý chí trong quá trình thực hiện hành vi vi phạm. Các bị can bị cho là đã làm trái quy định pháp luật khi không chi trả, thanh toán đầy đủ tiền bồi dưỡng cho sinh viên tham gia chương trình A80, qua đó gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của Nhà nước, của ngành giáo dục và tạo dư luận không tốt trong xã hội.
Luật sư Cường nhận định, nếu hành vi này không bị phát hiện kịp thời và việc giữ lại tiền bồi dưỡng diễn ra trót lọt, những người liên quan có thể đã chiếm đoạt được tài sản thuộc phạm vi quản lý, từ đó đối mặt với trách nhiệm hình sự về tội tham ô tài sản, với khung hình phạt cao nhất có thể là tù chung thân hoặc tử hình.
Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, cơ quan điều tra xác định các bị can chưa hoàn tất đầy đủ hành vi chiếm đoạt tài sản theo cấu thành tội phạm của tội tham ô. Dù vậy, việc vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà làm trái công vụ đã đủ yếu tố cấu thành hành vi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Nhà nước, của ngành giáo dục, đồng thời tạo ra bức xúc lớn trong dư luận.
Theo phân tích của luật sư, đối với tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, pháp luật không đặt ra yêu cầu phải chiếm đoạt được tài sản hay có mục đích chiếm đoạt. Chỉ cần người có chức vụ, quyền hạn vì lợi ích cá nhân mà thực hiện hành vi trái nhiệm vụ, gây thiệt hại về tài sản hoặc gây tổn hại phi vật chất cho tổ chức, cá nhân, Nhà nước là đã có căn cứ xử lý hình sự.
Trong trường hợp thiệt hại về tài sản đối với sinh viên được xác định từ một tỷ đồng trở lên, những người vi phạm có thể phải đối mặt với khung hình phạt nặng, mức án từ 10 đến 15 năm tù. Luật sư Cường cũng nhấn mạnh, chương trình A80 là sự kiện chính trị có ý nghĩa đặc biệt, mang tầm quốc gia, góp phần thể hiện hình ảnh của Việt Nam trước bạn bè quốc tế, do đó mọi hành vi lợi dụng, trục lợi trong quá trình tổ chức đều không thể chấp nhận.
Theo ông, A80 có sự tham gia của đông đảo lực lượng vũ trang và nhiều sinh viên, đòi hỏi quá trình tập luyện, tổng hợp luyện và biểu diễn với cường độ cao, tốn nhiều công sức. Phần lớn sinh viên tham gia với tinh thần tự nguyện, không đặt nặng vấn đề thù lao, mà xuất phát từ ý thức trách nhiệm đối với Tổ quốc.
Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, những nỗ lực, mồ hôi và công sức mà sinh viên bỏ ra trong quá trình tham gia chương trình A80 là điều cần được trân trọng và ghi nhận, thậm chí là niềm tự hào đối với các cơ sở giáo dục có sinh viên góp mặt trong sự kiện mang ý nghĩa đặc biệt này.
Theo ông, lẽ ra những người giữ vai trò quản lý, đặc biệt là đội ngũ cán bộ, giảng viên, phải có trách nhiệm động viên, hỗ trợ cả về tinh thần lẫn điều kiện vật chất cho sinh viên. Tuy nhiên, việc các bị can bị cáo buộc lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái nhiệm vụ được giao, nhằm trục lợi cá nhân và ăn chặn tiền bồi dưỡng vốn đã không lớn của sinh viên là hành vi đáng bị lên án mạnh mẽ.
Luật sư Cường nhấn mạnh, khoản tiền vài trăm nghìn đồng đối với mỗi sinh viên có thể không lớn, song đó là sự ghi nhận, là nguồn kinh phí từ ngân sách Nhà nước dành cho những người trực tiếp tham gia tập luyện, phục vụ sự kiện. Việc số tiền này bị cắt xén, giữ lại ngay trong chính môi trường giáo dục, từ những người được xem là thầy cô, càng khiến dư luận bức xúc. Do đó, việc khởi tố, điều tra và xử lý nghiêm minh là cần thiết nhằm làm rõ vụ việc, bảo đảm công bằng và thượng tôn pháp luật.
