Loạt quy định mới về căn cước công dân sắp áp dụng, mức phạt tăng mạnh khiến toàn dân bất ngờ
Nghị định 282/2025 vừa được ban hành kèm nhiều thay đổi quan trọng liên quan đến căn cước công dân, trong đó mức phạt CCCD tăng cao ở nhiều hành vi buộc người dân phải lưu ý để tránh vi phạm.
Chính phủ vừa chính thức công bố Nghị định 282/2025, văn bản quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự và các vấn đề liên quan đến giấy tờ định danh công dân. Nghị định này sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 15/12/2025 và thay thế Nghị định 144/2021 trước đó. Điểm đáng chú ý nhất là hàng loạt quy định mới liên quan đến căn cước công dân (CCCD) được điều chỉnh mạnh, đặc biệt là mức phạt CCCD ở nhiều hành vi được nâng lên rất cao.
Theo nội dung tại Điều 11, Nghị định 282/2025 quy định chi tiết hơn về hoạt động quản lý, cấp phát và sử dụng CCCD, căn cước điện tử và giấy chứng nhận căn cước. Những trường hợp trước đây chỉ bị xử phạt ở mức nhẹ thì nay đã tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba nhằm siết chặt việc sử dụng giấy tờ định danh.
Ở nhóm vi phạm nhẹ nhưng phổ biến, mức phạt từ 500.000 đến 1.000.000 đồng được áp dụng cho những hành vi tưởng chừng đơn giản như không mang theo hoặc không xuất trình thẻ căn cước công dân khi được lực lượng chức năng yêu cầu kiểm tra. Quy định cũng áp dụng cho các trường hợp cố tình chậm trễ hoặc không thực hiện thủ tục cấp mới, cấp đổi, cấp lại CCCD theo quy định. Trước đây, mức xử phạt chỉ từ 300.000 đến 500.000 đồng, nhưng với Nghị định 282/2025, mức phạt CCCD đã tăng gần gấp đôi.
Với nhóm hành vi nghiêm trọng hơn như chiếm đoạt, làm hỏng hoặc sử dụng sai mục đích thẻ căn cước, mức phạt được nâng lên 2 – 4 triệu đồng. Đây là mức xử phạt hành chính nhằm răn đe những trường hợp cố ý tẩy xóa, làm thay đổi thông tin cá nhân hoặc không nộp lại thẻ CCCD khi thay đổi quốc tịch. So với trước đây, mức phạt cũ chỉ ở mức 1 – 2 triệu đồng.
Một số vi phạm liên quan đến gian lận thông tin sẽ bị phạt nặng hơn. Cụ thể, hành vi làm giả dữ liệu nhằm được cấp căn cước công dân, cung cấp thông tin không trung thực hoặc sử dụng giấy tờ định danh giả sẽ bị áp dụng mức phạt 4 – 8 triệu đồng. Đây là nhóm vi phạm thường xuyên xuất hiện trong thời gian qua, khiến cơ quan chức năng phải tăng chế tài để bảo đảm tính nghiêm minh trong quản lý.
Đáng chú ý nhất trong Nghị định 282/2025 là mức phạt ở nhóm vi phạm nguy hiểm như sử dụng CCCD giả, thuê hoặc cho thuê CCCD, cầm cố giấy tờ định danh… Những hành vi này có thể bị phạt lên tới 8 – 10 triệu đồng, gấp đôi so với mức xử phạt hành chính trước đây (4 – 6 triệu đồng). Đây được xem là động thái mạnh tay của cơ quan quản lý với các hành vi lợi dụng thẻ định danh để thực hiện hành vi trái pháp luật.
Việc siết chặt xử phạt liên quan đến căn cước công dân được đánh giá là cần thiết trong bối cảnh CCCD gắn chip trở thành “chìa khóa” kết nối mọi thông tin cá nhân trong nhiều dịch vụ công. Chỉ cần một hành vi nhỏ như không xuất trình thẻ khi được kiểm tra cũng có thể dẫn đến mức phạt tới 1 triệu đồng, cho thấy yêu cầu ngày càng cao về ý thức tuân thủ.
Bên cạnh đó, tổ chức vi phạm sẽ bị xử phạt gấp đôi cá nhân, theo khoản 2 Điều 5 của Nghị định 282/2025. Quy định này nhằm nâng cao trách nhiệm của các đơn vị sử dụng thông tin công dân trong các hoạt động nghiệp vụ.
Nghị định 282/2025 sẽ có hiệu lực từ 15/12/2025, đồng nghĩa toàn bộ người dân cần cập nhật, nắm rõ quy định để tránh vi phạm. Việc sử dụng đúng đắn căn cước công dân, chủ động bảo quản thẻ CCCD và tuyệt đối không giao dịch, mua bán hay cầm cố giấy tờ định danh là yêu cầu bắt buộc trong giai đoạn quản lý số hóa hiện nay.
