Lộ chiêu trò trốn thuế ‘khủng’ của Hoàng Hường, TikToker Cún Bông: Hệ thống hộ kinh doanh ẩn giấu doanh thu trăm tỷ
Vụ khởi tố Hoàng Hường và TikToker Vũ Hồng Phúc ‘Cún Bông’ phơi bày thủ đoạn lập hộ kinh doanh để ‘né’ thuế doanh nghiệp, gây thất thoát ngân sách nhà nước. Khi thuế khoán bị xóa bỏ từ 2026 và hóa đơn được áp dụng bắt buộc, liệu những chiêu trò này còn tồn tại?
Hệ thống hộ kinh doanh “ma trận” để trốn thuế
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa ra quyết định khởi tố Hoàng Thị Hường cùng 5 đồng phạm về tội vi phạm quy định kế toán gây hậu quả nghiêm trọng. Điều tra ban đầu cho thấy Hường đã lập một hệ sinh thái gồm 18 công ty, 25 hộ kinh doanh và 44 cá nhân đứng tên kinh doanh, chuyên bán các sản phẩm thực phẩm chức năng và bảo vệ sức khỏe.
Để thực hiện hành vi trốn thuế, Hường chỉ đạo nhân viên ghi doanh thu vào các hộ kinh doanh và cá nhân đăng ký kinh doanh, thay vì thể hiện doanh thu thực tế tại công ty. Kết quả điều tra từ tháng 1/2021 đến tháng 6/2025 cho thấy, Hường đã để ngoài sổ sách kế toán gần 1.800 tỷ đồng doanh thu và kê sai thuế giá trị gia tăng hơn 2.100 tỷ đồng.
Không chỉ riêng Hoàng Hường, trong vụ án liên quan đến Vũ Nam Phương, tên thường gọi là Vũ Hồng Phúc “Cún Bông”, cơ quan chức năng cũng phát hiện việc sử dụng hai hệ thống sổ sách để che giấu doanh thu. Chồng của Phương thành lập Công ty Cổ phần dược Hoa Kỳ từ năm 2017, nhưng doanh thu thực tế từ 2023 đến nay vượt trội so với con số kê khai chính thức: chỉ khai báo hơn 5 tỷ đồng trong khi doanh thu thực tế hơn 120 tỷ đồng, làm thất thu ngân sách hơn 10 tỷ đồng tiền thuế.
Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực I, Vũ Mạnh Cường, cho biết các đối tượng còn sử dụng cùng lúc trụ sở doanh nghiệp và hộ kinh doanh. Nếu khách hàng yêu cầu hóa đơn sẽ xuất qua công ty; nếu không, hóa đơn sẽ xuất dưới dạng hộ kinh doanh. Đây là chiêu trò phổ biến giúp doanh nghiệp giảm nghĩa vụ thuế.
Kịch bản trốn thuế chung và mức chênh lệch
Cả hai vụ án trên đều cho thấy một “kịch bản” quen thuộc: một phần doanh thu được đẩy sang hộ kinh doanh, trong khi doanh nghiệp báo cáo lỗ hoặc lãi thấp để giảm thuế doanh nghiệp. Theo quy định, doanh nghiệp đóng 20% thuế thu nhập doanh nghiệp và 10% thuế giá trị gia tăng trên giá bán, trong khi hộ kinh doanh chỉ đóng 0,5% thuế thu nhập cá nhân và 1% thuế VAT trên doanh thu. Sự chênh lệch này tạo động lực cho các chủ doanh nghiệp tìm cách “né” thuế bằng cách lập hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.
Ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas, phân tích: ngành nghề kinh doanh sản phẩm thực phẩm chức năng và bảo vệ sức khỏe có biên lợi nhuận cao, nên nếu kê khai theo thuế doanh nghiệp, số thuế phải đóng sẽ lớn hơn rất nhiều. Việc chuyển phần lớn doanh thu sang hộ kinh doanh giúp doanh nghiệp giảm đáng kể nghĩa vụ thuế, trong đó có thuế GTGT 5-10%, thuế thu nhập doanh nghiệp 20%, và thuế thu nhập cá nhân (nếu có).
Ông Tuấn cảnh báo, cơ quan thuế hiện có đầy đủ công cụ để phát hiện dấu hiệu bất thường thông qua hệ số lợi nhuận, so sánh với bình quân ngành, cũng như đối chiếu dòng tiền cá nhân của chủ hộ kinh doanh vượt xa doanh thu khai báo. Đây là những dấu hiệu rõ ràng cho hành vi trốn thuế.
Thuế khoán bị xóa bỏ: Thời của chiêu trò trốn thuế có chấm dứt?
Theo dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi, từ ngày 1/1/2026, thuế khoán sẽ bị loại bỏ. Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ tự kê khai, tự nộp thuế, áp dụng hóa đơn và tuân thủ hậu kiểm của cơ quan thuế. Bước đi này được kỳ vọng hạn chế những trường hợp cố tình che giấu doanh thu, như vụ Hoàng Hường hay Cún Bông.
Ông Tuấn nhận định, đối với ngành nghề biên lợi nhuận cao, vi phạm vẫn có thể xảy ra nếu chính sách thuế đối với hộ kinh doanh còn ưu đãi hơn doanh nghiệp. Đồng thời, việc sử dụng song song mô hình doanh nghiệp và hộ kinh doanh vẫn tạo rủi ro về giao dịch liên kết và sự chú ý từ cơ quan thuế.
Thuế TP. Hà Nội cảnh báo: “Những vụ việc này là hồi chuông cảnh tỉnh cho cộng đồng kinh doanh thương mại điện tử, trong đó có các KOLs”. Năm 2024, hộ kinh doanh đóng góp hơn 25.950 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước, nhưng phương pháp thuế khoán không phản ánh đúng năng lực thực tế, dẫn tới thất thu ngân sách. Trung thực và minh bạch vẫn là con đường tốt nhất để tránh vi phạm.
