Quy định trẻ em dưới 10 tuổi hoặc cao dưới 1,35 m phải được bảo vệ bằng ghế ngồi an toàn khi đi ô tô sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1-1-2026. Tuy nhiên ngay trước thời điểm áp dụng, nhiều ý kiến lo ngại về tính khả thi, đặc biệt với taxi và xe công nghệ.
Trong cuộc thảo luận chiều 17-11 về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật liên quan đến an ninh trật tự, Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) đã nêu loạt băn khoăn, đồng thời kiến nghị Chính phủ xem xét lại cách triển khai nhằm tránh tạo thêm gánh nặng cho người dân.
Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, từ đầu năm 2026 trẻ em dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35 m khi ngồi trên ô tô chở người đến 9 chỗ phải được bảo vệ bằng ghế trẻ em, đệm ngồi an toàn hoặc thắt dây đai phù hợp. Quy định hướng đến mục tiêu giảm thương vong cho trẻ nhỏ trong tai nạn giao thông, đồng thời tiệm cận chuẩn an toàn của các quốc gia phát triển.
Tuy vậy, đại biểu Hà Sỹ Đồng cho rằng cần đặt quy định vào thực tế Việt Nam, nơi xe máy vẫn là phương tiện chủ lực. Ông cho biết tại các nước đã áp dụng quy định tương tự, tỷ lệ hộ gia đình sở hữu ô tô rất cao, nhu cầu dùng xe máy gần như không còn. Nhưng tại Việt Nam, nếu yêu cầu quá cứng nhắc, nhiều gia đình có thể buộc phải chuyển sang chở trẻ nhỏ bằng xe máy vì không đáp ứng được điều kiện ghế trẻ em khi đi ô tô hoặc taxi. Điều này làm nguy cơ mất an toàn cho trẻ tăng cao hơn thay vì được cải thiện.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, trong đó nhiều nước cho phép loại trừ taxi và xe công nghệ khỏi yêu cầu bắt buộc trang bị ghế trẻ em. Một trong những lý do là ghế trẻ em có nhiều kích cỡ, mỗi loại dành cho mức cân nặng khác nhau. Theo Quy chuẩn 123:2024 của Bộ Giao thông Vận tải, ghế trẻ em có từ 4 đến 5 kích thước. Vì vậy nếu taxi phải đáp ứng đầy đủ thì mỗi chiếc xe sẽ phải mang theo ít nhất 4 ghế khác nhau, hoàn toàn bất khả thi về không gian lẫn chi phí vận hành.
Không chỉ giới hạn về trang bị, đại biểu còn lo ngại quy định mới có thể vô tình gây khó cho nhóm yếu thế. Ông nhấn mạnh: Nhiều gia đình không có ô tô riêng buộc phải gọi taxi để đưa trẻ đi tiêm chủng, khám bệnh hoặc di chuyển trong những ngày mưa rét. Nếu số taxi có trang bị ghế trẻ em không nhiều, người dân sẽ gặp khó để đặt xe, thậm chí phải trả giá cước cao hơn do nguồn cung hạn chế. Điều này vô tình khiến chi phí đội lên và tạo gánh nặng cho những gia đình thu nhập thấp hoặc các bậc phụ huynh trẻ.
Ngoài ra, yêu cầu taxi trang bị ghế trẻ em cũng kéo theo nhiều hệ lụy khác như chi phí bảo trì, bảo quản ghế, trách nhiệm vệ sinh giữa mỗi lượt khách, nguy cơ thất lạc hoặc hư hỏng thiết bị.
Từ những phân tích trên, đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị Chính phủ xem xét cho phép miễn trừ đối với taxi và xe công nghệ.
Cuối cùng, ông khẳng định mục tiêu của quy định là bảo vệ trẻ nhỏ, tuy nhiên phương thức triển khai cần phù hợp thực tiễn để tránh tác dụng ngược. Việc đảm bảo an toàn cho trẻ là điều không ai phản đối, nhưng nếu gây khó khiến người dân quay lại sử dụng xe máy để chở trẻ thì mục tiêu an toàn sẽ không đạt được.
