'Cú nổ lớn' thị trường vàng trong nước: Nhà nước không còn độc quyền sản xuất vàng miếng
Chính phủ vừa có quyết định quan trọng liên quan đến thị trường vàng, theo đó chấm dứt cơ chế độc quyền trong sản xuất vàng miếng.
Mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với hoạt động sản xuất vàng miếng
Nội dung đáng chú ý của Nghị định 232/2025/NĐ-CP là đã bãi bỏ khoản 3 Điều 4 của Nghị định 24/2012/NĐ-CP xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Về phạm vi điều chỉnh, Nghị định số 232/2025/NĐ-CP đã bổ sung "hoạt động sản xuất vàng miếng" tại khoản 1 Điều 1 của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP. Cụ thể:
Nghị định này quy định về hoạt động kinh doanh vàng, bao gồm: Hoạt động sản xuất, gia công vàng trang sức, mỹ nghệ; hoạt động kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ; hoạt động sản xuất vàng miếng; hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng và các hoạt động kinh doanh vàng khác, bao gồm cả hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản và hoạt động phái sinh về vàng."
Bên cạnh đó, Nghị định số 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 3 của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về khái niệm vàng miếng: Vàng miếng là sản phẩm vàng được dập thành miếng, có đóng chữ, số chỉ khối lượng, chất lượng, có ký mã hiệu của doanh nghiệp và ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cho phép sản xuất; vàng miếng do Ngân hàng Nhà nước tổ chức sản xuất trong từng thời kỳ".
Theo quy định mới, cụm từ "tổ chức tín dụng" được sửa thành "ngân hàng thương mại" để phù hợp với phạm vi hoạt động của ngân hàng thương mại tại Luật Các tổ chức tín dụng (khoản 17, 21 và khoản 38 Điều 4 và khoản 1 Điều 114) và định hướng chỉ cho phép các ngân hàng thương mại (không bao gồm các tổ chức tín dụng khác) được thực hiện hoạt động sản xuất vàng miếng, hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng.
Nghị định số 232/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi, bổ sung khoản 6 Điều 4, theo đó hoạt động sản xuất vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện và phải được NHNN cấp Giấy phép. Việc sửa đổi, bổ sung phù hợp với mục tiêu chuyển từ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng sang cơ chế cấp phép hoạt động sản xuất vàng miếng.
Chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng
Mua bán vàng từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải thanh toán qua tài khoản ngân hàng
Nghị định số 232/2025/NĐ-CP cũng bổ sung khoản 10 Điều 4 của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về thanh toán mua, bán vàng: "Việc thanh toán mua, bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trong ngày trở lên của một khách hàng phải được thực hiện thông qua tài khoản thanh toán của khách hàng và tài khoản thanh toán của doanh nghiệp kinh doanh vàng mở tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài."
Nghị định số 232/2025/NĐ-CP cũng bổ sung khoản 5a Điều 6 về trách nhiệm của doanh nghiệp hoạt động sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Theo đó, khi bán vàng nguyên liệu mua từ doanh nghiệp, ngân hàng thương mại quy định tại Điều 11a Nghị định này phải lập và sử dụng hóa đơn điện tử theo quy định của pháp luật; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch bán vàng nguyên liệu; thực hiện kết nối cung cấp thông tin cho Ngân hàng Nhà nước theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.
Việc quy định các điều kiện nghiêm ngặt nhằm đảm bảo chỉ những doanh nghiệp và ngân hàng thương mại có kinh nghiệm, năng lực tài chính vững mạnh và tuân thủ đầy đủ pháp luật về kinh doanh vàng mới được phép tham gia sản xuất vàng miếng. Đây là cơ sở quan trọng để các đơn vị đủ điều kiện có thể nhanh chóng triển khai sản xuất ngay sau khi được cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng, góp phần đáp ứng yêu cầu cấp bách trong việc quản lý hiệu quả thị trường vàng hiện nay.
Dù mở rộng cho nhiều tổ chức tham gia, nhưng nguyên tắc Nhà nước giữ vai trò quản lý chặt chẽ hoạt động sản xuất vàng miếng vẫn được đảm bảo, nhằm hạn chế rủi ro, giữ ổn định và minh bạch cho thị trường.
