Không còn là trợ lý hay chatbot, AI giờ đây đã được bổ nhiệm vào ghế Bộ trưởng, đánh dấu bước ngoặt khi trí tuệ nhân tạo chính thức nắm giữ quyền lực trong chính phủ.
Trong một động thái táo bạo, Thủ tướng Albania – Edi Rama – vừa giới thiệu Diella, Bộ trưởng AI đầu tiên trên thế giới. Tên gọi Diella mang ý nghĩa “Mặt Trời” trong tiếng Albania và xuất hiện dưới hình ảnh một phụ nữ mặc trang phục truyền thống, đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong việc đưa trí tuệ nhân tạo vào quản lý nhà nước.
Trước khi trở thành “Bộ trưởng”, Diella từng được triển khai từ đầu năm nay như một trợ lý ảo AI trên nền tảng e-Albania. Chatbot này đã giúp người dân và doanh nghiệp truy cập tài liệu nhà nước, cấp giấy tờ có tem điện tử qua lệnh thoại, góp phần giảm thiểu tình trạng chậm trễ trong thủ tục hành chính.
Theo công bố, Diella sẽ đảm nhận quản lý và phân bổ các gói thầu công – lĩnh vực vốn là tâm điểm của nhiều vụ bê bối tham nhũng tại Albania. Thủ tướng Rama cho biết, Diella là thành viên nội các đầu tiên được tạo ra bởi AI, giúp Albania trở thành một quốc gia với các gói thầu công khai hoàn toàn không có tham nhũng.
Việc trao quyền quản lý mua sắm công cho AI được kỳ vọng sẽ nâng cao tính minh bạch, công bằng và hiệu quả. Tuy nhiên, chính phủ Albania chưa công bố cơ chế giám sát con người đối với Diella cũng như biện pháp phòng ngừa rủi ro liên quan đến việc thao túng hệ thống AI.
Điều này đặt ra những câu hỏi lớn về tính bảo mật, trách nhiệm giải trình và đạo đức công nghệ trong mô hình quản lý mới mẻ. Dù vậy, bước đi tiên phong của Albania đã thu hút sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng quốc tế và có thể trở thành tiền lệ cho nhiều quốc gia khác trong tương lai.
