Giá xăng dầu toàn cầu đang báo hiệu rằng thị trường đang bước vào giai đoạn cung vượt cầu kéo dài, nhưng sự chênh lệch lớn trong dự báo về sản lượng của OPEC có thể sẽ hạn chế tình trạng bán tháo.
Giá dầu Brent giao dịch gần 61 USD một thùng vào thứ Ba, mức thấp nhất kể từ tháng Năm.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế đã cảnh báo trong nhiều tháng rằng sẽ có tình trạng dư thừa dầu nghiêm trọng vào năm 2025 và 2026, chỉ ra sự gia tăng sản lượng trên toàn thế giới, đặc biệt là từ các thành viên của liên minh OPEC+.
Trong báo cáo mới nhất của IEA được công bố tuần trước, cơ quan có trụ sở tại Paris này dự báo mức thặng dư là 2,35 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2025 và 4 triệu thùng/ngày, tương đương gần 4% nhu cầu toàn cầu vào năm tới.
Cho đến gần đây, các nhà đầu tư vẫn chưa tính đến lượng dư thừa dự kiến. Một phần là do các nhà phân tích OPEC, trái ngược với IEA, dự báo cung cầu khá cân bằng trong năm nay và năm sau. Nhưng phần lớn là do lượng tồn kho của OECD ở mức tương đối thấp vào đầu năm trong khi nhu cầu vẫn duy trì trước các cuộc chiến thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Nhưng tình hình đã thay đổi vào tháng 8. Theo IEA, lượng dầu tồn kho toàn cầu, bao gồm nguồn cung từ các nước OECD và Trung Quốc cũng như lượng dầu vận chuyển trên biển, đã đạt mức cao nhất trong bốn năm vào tháng đó, tăng 225 triệu thùng so với đầu năm.
Sự gia tăng nhanh chóng này phần lớn là do hoạt động tích trữ mạnh mẽ của Trung Quốc kể từ tháng 3, tiếp tục diễn ra trong tháng 9, mặc dù với tốc độ chậm hơn . Việc hoạt động tích trữ này diễn ra ở một khu vực thị trường có mức độ hiển thị thấp giúp giải thích sự thận trọng của thị trường.
Tuy nhiên, đợt suy thoái này có vẻ kém bền vững hơn so với những lần trước, do sự bất ổn liên quan đến sản lượng dầu thô của OPEC. Đây là một điểm mù lớn, bởi vì tổ chức này chiếm gần 30% nguồn cung toàn cầu vào năm ngoái.
Trong một báo cáo gần đây, Morgan Stanley lưu ý rằng phạm vi ước tính sản lượng của OPEC đã mở rộng đáng kể kể từ đầu năm. Phạm vi này đã tăng lên 2,5 triệu thùng/ngày vào tháng 9, tương đương khoảng 9% sản lượng của khối vào tháng trước, sau nhiều năm không đáng kể.
Mặc dù mức chênh lệch lớn này có thể phản ánh những dự báo khác nhau về nhu cầu dầu, nhưng nguyên nhân chủ yếu có thể là do sự không chắc chắn về tốc độ tăng sản lượng của OPEC trong năm nay sau nhiều năm cắt giảm nguồn cung.
Thật vậy, ngay cả OPEC cũng dường như không rõ ràng về sản lượng của mình. Bộ trưởng Dầu mỏ Kuwait tuần trước cho biết tổ chức này sẽ chỉ định một cố vấn "hàng đầu" đến thăm các quốc gia thành viên và đánh giá năng lực sản xuất của họ trong những tháng tới.
Số liệu cung cầu của IEA cho thấy thế giới sẽ phải đối mặt với tình trạng dư thừa nguồn cung khổng lồ cho đến năm 2027, với rất ít tiền lệ trong lịch sử ngoại trừ sự mất cân bằng do nhu cầu toàn cầu sụt giảm đột ngột sau lệnh phong tỏa do COVID năm 2020.
Nhưng mọi chuyện có thể không đến nỗi bi quan như vậy. Lịch sử cho thấy khi giá giảm và giá giao ngay xuất hiện, các nhà sản xuất dầu mỏ sẽ hạn chế chi tiêu, đặc biệt là các công ty hoạt động tại các lưu vực đá phiến của Mỹ, nơi các giếng dầu mới phải được khoan liên tục để duy trì hoặc tăng sản lượng.
