Thủ tướng ra chỉ đạo nóng về tình trạng ‘suất ngoại giao’ nhà ở xã hội: Thu hồi nếu bán sai đối tượng
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nếu không kịp thời chấn chỉnh và xử lý nghiêm những tồn tại nêu trên sẽ làm suy giảm niềm tin của người dân, ảnh hưởng đến tính công bằng xã hội.
Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Chỉ thị số 34 về việc chấn chỉnh, tăng cường minh bạch, phòng ngừa tiêu cực trong công tác xét duyệt, mua bán, cho thuê nhà ở xã hội.
Chỉ thị được ban hành trong bối cảnh thực tiễn triển khai nhà ở xã hội tại một số địa phương như Hà Nội, Đà Nẵng, TPHCM vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tiêu cực, làm méo mó chính sách an sinh.
Theo chỉ thị, quá trình tiếp nhận hồ sơ tại một số dự án xuất hiện tình trạng tập trung đông người, thiếu điều tiết quy trình, gây bức xúc và tạo điều kiện cho các dịch vụ tiêu cực nảy sinh. Đáng chú ý, có hiện tượng “cò mồi”, môi giới trái phép, “chạy suất”, hứa hẹn “trúng bốc thăm”, quảng cáo “suất ngoại giao” hay “làm hồ sơ đảm bảo trúng”.
Bên cạnh đó, một số cá nhân lợi dụng chính sách khi nộp hồ sơ tại nhiều dự án khác nhau, hoặc nhờ người thân đứng tên để hưởng lợi. Việc công khai thông tin về dự án, số lượng căn hộ, kết quả xét duyệt và danh sách người mua tại một số nơi còn chậm, thiếu minh bạch.
Một số dự án nhà ở xã hội còn công bố giá bán cao hơn mặt bằng chung từ 30-40%, gây hoang mang cho người dân. Công tác hậu kiểm sau khi ký hợp đồng, theo dõi chuyển nhượng chưa thực sự hiệu quả, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ, trục lợi chính sách.
Thủ tướng nhấn mạnh, nếu không kịp thời chấn chỉnh và xử lý nghiêm những tồn tại nêu trên sẽ làm suy giảm niềm tin của người dân, ảnh hưởng đến tính công bằng xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho lợi ích nhóm và hình thành thị trường ngầm trong tiếp cận nhà ở xã hội.
Để khắc phục tình trạng này, Thủ tướng yêu cầu các địa phương công khai đầy đủ thông tin dự án ngay sau khi khởi công; tổ chức kiểm tra, xác minh chặt chẽ đúng đối tượng thụ hưởng; hạn chế tình trạng một đối tượng nộp hồ sơ tại nhiều dự án.
Danh sách người được mua, thuê mua nhà ở xã hội phải được công khai sau khi ký hợp đồng và cập nhật thường xuyên trên Trang Thông tin điện tử của Sở Xây dựng để phục vụ công tác hậu kiểm, tránh trùng lặp đối tượng.
Thủ tướng đồng thời yêu cầu tăng cường thanh tra, kiểm tra việc xác định giá bán nhà ở xã hội, bảo đảm tính đúng, tính đủ theo quy định, ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp lợi dụng chính sách thông thoáng của Nhà nước để trục lợi.
Các địa phương được chỉ đạo phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an xử lý nghiêm các hành vi môi giới trái phép, trục lợi trong việc làm thủ tục, hồ sơ, mua bán, cho thuê nhà ở xã hội.
Song song đó, công tác hậu kiểm đối với việc mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội phải được tăng cường. Trường hợp phát hiện tổ chức, cá nhân kê khai không trung thực, vi phạm quy định để được hưởng chính sách hỗ trợ thì phải thực hiện thu hồi nhà ở xã hội, xử lý nghiêm và công khai danh sách vi phạm.
Thủ tướng cũng yêu cầu xử lý nghiêm các chủ đầu tư, doanh nghiệp vi phạm quy định pháp luật trong việc xét duyệt đối tượng, cũng như các tổ chức, cá nhân môi giới trái phép, trục lợi chính sách. Các địa phương phải thiết lập đường dây nóng, kênh tiếp nhận và xử lý phản ánh của người dân, công khai trên cổng thông tin điện tử.
Đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, Thủ tướng yêu cầu tổ chức bốc thăm công khai trong trường hợp số hồ sơ đăng ký mua, thuê mua vượt quá số căn hộ, có sự giám sát của Sở Xây dựng địa phương. Việc mời cơ quan báo chí, truyền thông tham gia giám sát được khuyến khích nhằm tăng tính minh bạch.
Chủ đầu tư không được thu tiền đặt cọc trái quy định hoặc ủy quyền cho cá nhân, sàn giao dịch thu tiền đặt cọc. Đồng thời phải chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng để phát hiện, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân, sàn giao dịch lợi dụng danh nghĩa “hỗ trợ”, “tư vấn” để trục lợi.
Theo chỉ đạo, Bộ Công an được giao chỉ đạo công an cấp xã căn cứ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để xác nhận điều kiện thu nhập đối với người thu nhập thấp khu vực đô thị không có hợp đồng lao động theo quy định. Bộ Công an cũng có trách nhiệm điều tra, xử lý các hành vi môi giới trái phép, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, thao túng hồ sơ mua nhà ở xã hội.
