Thông tin nóng vụ vỡ hồ nước khiến bé gái tử vong ở Lâm Đồng, ai sẽ chịu trách nhiệm bồi thường?
Sau khi hồ chứa nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú bất ngờ vỡ, một bé gái 13 tuổi đã tử vong, nhiều người bị thương và hàng loạt nhà cửa, cây trồng, vật nuôi bị cuốn trôi.
Vào tối ngày 1/11, hồ chứa nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú (do ông Trần Quang Tính, 51 tuổi, ngụ TP.HCM làm giám đốc) bất ngờ bị vỡ.
Lượng nước lớn từ hồ có diện tích khoảng 1.400m², cùng dòng chảy từ các kênh liên hồ Suối Măng - Cây Cà và suối Tân Lai, tràn xuống khu dân cư Cây Cà (xã Tuy Phong, huyện Di Linh) khiến một bé gái 13 tuổi tử vong, nhiều người bị thương và hàng loạt nhà cửa, cây trồng, vật nuôi bị cuốn trôi.
Sau vụ việc thương tâm trên, nhiều người dân yêu cầu các cơ quan chức năng làm rõ trách nhiệm của doanh nghiệp và có biện pháp ngăn chặn các công trình tương tự gây nguy hiểm cho cộng đồng.
Luật sư Đặng Thị Thúy Huyền (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhận định yêu cầu của người dân là có cơ sở pháp lý rõ ràng. “Theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, người nào xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp do sự kiện bất khả kháng”, bà Huyền nói.
Theo đó, Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú với tư cách chủ sở hữu và đơn vị vận hành hồ chứa phải bồi thường toàn bộ thiệt hại về tính mạng, tài sản, hoa màu, vật nuôi và chi phí khắc phục hậu quả.
Luật sư Huyền nhấn mạnh: “Hồ chứa được xây dựng khi chưa có giấy phép thể hiện lỗi hoàn toàn thuộc về doanh nghiệp. Ngoài việc bồi thường, công ty cần phối hợp cùng chính quyền địa phương hỗ trợ người dân sớm ổn định cuộc sống, thể hiện tinh thần trách nhiệm và tuân thủ pháp luật”.
Cũng theo bà Huyền, Nghị định 36/2020/NĐ-CP quy định hành vi khai thác, sử dụng công trình thủy lợi khi chưa được cấp phép có thể bị phạt hành chính đến 230 triệu đồng, đồng thời buộc chấm dứt hoạt động và khôi phục hiện trạng ban đầu.
Đáng chú ý, công ty này đã không thực hiện các bước bắt buộc như đánh giá tác động môi trường, thẩm định thiết kế an toàn hồ chứa, lập phương án ứng phó sự cố, dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Với việc vận hành hồ trái phép gây chết người, doanh nghiệp có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 298 Bộ luật Hình sự), khung hình phạt cao nhất đến 15 năm tù.
Ngoài trách nhiệm của doanh nghiệp, nhiều ý kiến cho rằng các cơ quan quản lý Nhà nước tại địa phương cũng cần được xem xét.
Một công trình có quy mô lớn được thi công, tích nước và vận hành trong thời gian dài mà không bị phát hiện, xử lý kịp thời đặt ra dấu hỏi lớn về trách nhiệm của chính quyền xã Tuy Phong và các đơn vị chuyên môn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lâm Đồng.
Các chuyên gia pháp lý cho rằng, việc buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra định kỳ hoặc không kịp thời phát hiện vi phạm có thể bị xem xét trách nhiệm hành chính, thậm chí liên đới nếu có dấu hiệu bao che hoặc thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Luật sư Đặng Thị Thúy Huyền nhận định: “Sự cố này không chỉ do lỗi trực tiếp của doanh nghiệp mà còn cho thấy kẽ hở trong công tác giám sát an toàn hồ đập của cơ quan quản lý Nhà nước”.
Các chuyên gia đề xuất, sau vụ việc, Lâm Đồng cần rà soát toàn bộ hồ chứa tự phát, hồ không phép trên địa bàn. Xử lý nghiêm các chủ đầu tư vi phạm, đồng thời làm rõ trách nhiệm của các đơn vị quản lý đã để công trình tồn tại trái phép trong thời gian dài. Chỉ khi có biện pháp mạnh tay và minh bạch trong xử lý, những thảm họa tương tự mới không còn tái diễn, đảm bảo an toàn cho người dân vùng hạ lưu.
